آیات 26 تا 29

21:50 - 1397/06/15

سوره فصلت (41): آیات 26 تا 29

اشاره

وَ قٰالَ اَلَّذِینَ کَفَرُوا لاٰ تَسْمَعُوا لِهٰذَا اَلْقُرْآنِ وَ اِلْغَوْا فِیهِ لَعَلَّکُمْ تَغْلِبُونَ (26) فَلَنُذِیقَنَّ اَلَّذِینَ کَفَرُوا عَذٰاباً شَدِیداً وَ لَنَجْزِیَنَّهُمْ أَسْوَأَ اَلَّذِی کٰانُوا یَعْمَلُونَ (27) ذٰلِکَ جَزٰاءُ أَعْدٰاءِ اَللّٰهِ اَلنّٰارُ لَهُمْ فِیهٰا دٰارُ اَلْخُلْدِ جَزٰاءً بِمٰا کٰانُوا بِآیٰاتِنٰا یَجْحَدُونَ (28) وَ قٰالَ اَلَّذِینَ کَفَرُوا رَبَّنٰا أَرِنَا اَلَّذَیْنِ أَضَلاّٰنٰا مِنَ اَلْجِنِّ وَ اَلْإِنْسِ نَجْعَلْهُمٰا تَحْتَ أَقْدٰامِنٰا لِیَکُونٰا مِنَ اَلْأَسْفَلِینَ (29)

ترجمه:

26-کافران گفتند:گوش به این قرآن فرا ندهید،و به هنگام تلاوت آن جنجال کنید تا پیروز شوید!

27-به طور مسلم به کافران عذاب شدیدی می چشانیم،و آنها را به بدترین اعمالی که انجام می دادند جزا می دهیم.

28-کیفر دشمنان خدا آتش است که در آن سرای جاویدشان است،جزائی است در مقابل اینکه آیات ما را انکار می کردند.

29-کافران گفتند:پروردگارا!آنهایی را که از جن و انس ما را گمراه کردند به ما نشان ده تا زیر پای خود بگذاریم(و لگدمالشان کنیم)تا از پست ترین مردم باشند!

تفسیر:

اشاره
جنجال کنید تا صدای دلنواز قرآن را نشنوند!

به تناسب بحثهایی که در باره بعضی اقوام پیشین،قوم عاد و ثمود،در آیات گذشته آمد،و نیز به تناسب همنشینان بد سیرتی که حقایق را در نظر انسان وارونه جلوه می دهند،آیات مورد بحث گوشه ای از انحراف و بد اندیشی مشرکان عصر پیامبر ص را مجسم می سازد.

در بعضی از روایات آمده است که هر گاه پیامبر ص در مکه صدای خود را به تلاوت قرآن مجید و کلمات شیرین و جذاب و پر محتوای خداوند بلند می کرد مشرکان مردم را از او دور می کردند، و می گفتند:سوت و صفیر بکشید، و صدا را به شعر بلند کنید تا سخنان او را نشنوند!  1.

قرآن مجید در آیات فوق به این معنی اشاره کرده،می گوید:"کافران گفتند:گوش به این قرآن فرا ندهید و به هنگام تلاوت آن لغو و باطل سر دهید و جنجال کنید تا غالب شوید"!( وَ قٰالَ الَّذِینَ کَفَرُوا لاٰ تَسْمَعُوا لِهٰذَا الْقُرْآنِ وَ الْغَوْا فِیهِ لَعَلَّکُمْ تَغْلِبُونَ ).

این یک روش قدیمی برای مبارزه در برابر نفوذ حق است که امروز نیز به صورت گسترده تر و خطرناکتری ادامه دارد که برای منحرف ساختن افکار مردم .


 1) "تفسیر مراغی"جلد 24 صفحه 125 و"تفسیر روح المعانی"جلد 24 صفحه 106

و خفه کردن صدای منادیان حق و عدالت،محیط را آن چنان پر از جنجال می کنند، که هیچکس صدای آنها را نشنود،و با توجه به اینکه"و الغوا"از ماده"لغو" معنی گسترده ای دارد و هر گونه کلام بیهوده ای را شامل می شود،وسعت این برنامه روشن خواهد شد.

گاه با جار و جنجال و سوت و صفیر.

گاه با داستانهای خرافی و دروغین.

گاه با افسانه های عشقی و هوس انگیز! گاه از مرحله سخن نیز فراتر رفته،مراکز سرگرمی و فساد،و انواع فیلمهای مبتذل،و مطبوعات بی محتوای سرگرم کننده،و بازیهای دروغین سیاسی و هیجانهای کاذب،و خلاصه هر چیزی که افکار مردم را از محور حق منحرف سازد به وجود می آورند.

و از همه بدتر اینکه گاه بحثهای بیهوده ای در میان دانشمندان یک قوم مطرح می کنند و چنان آنها را به قیل و قال در باره آن وا می دارند که هر گونه مجال تفکر در مسائل بنیادی از آنها گرفته شود.

ولی آیا مشرکان توانستند با این اعمالشان بر قرآن غلبه کنند؟نه!آنها و شیطنتهایشان بر باد رفت،و قرآن روز به روز گسترده تر و پربارتر شد و در سراسر جهان درخشیدن گرفت.

*** آیه بعد به مجازات شدید این گونه افراد اشاره کرده می فرماید:"به طور مسلم به کافران-و در صف مقدم آنها،افرادی که مردم را از شنیدن آیات الهی باز می داشتند-عذاب شدیدی می چشانیم"( فَلَنُذِیقَنَّ الَّذِینَ کَفَرُوا عَذٰاباً شَدِیداً ).

این عذاب ممکن است در دنیا به صورت اسارت و کشته شدن به دست لشکریان ظفرمند اسلام باشد،و یا در آخرت،و یا هر دو.

"و آنها را به بدترین اعمالی که انجام می دادند کیفر می دهیم"( وَ لَنَجْزِیَنَّهُمْ أَسْوَأَ الَّذِی کٰانُوا یَعْمَلُونَ ).

چه عملی بدتر از کفر و شرک،و انکار آیات الهی،و مانع شدن مردم از شنیدن سخنان حق است؟ با این که مجازات همه اعمال خود را خواهند دید چرا تنها روی"اسوء" (بدترین آنها)تکیه شده است؟ این تعبیر ممکن است به خاطر این باشد که موضوع مجازات را با تاکید و تهدید جدی تری روشن سازد و نیز اشاره ای باشد به مانع شدن مردم از شنیدن صدای پیامبر ص بزرگ خدا.

تعبیر به" کٰانُوا یَعْمَلُونَ "دلیل بر این است که بیشتر روی اعمالی تکیه می شود که پیوسته آن را ادامه می دادند،و به عبارت دیگر یک لغزش دفعی نبوده بلکه یک برنامه همیشگی برای آنها بوده است.

*** سپس برای تاکید بیشتر می افزاید:"این کیفر دشمنان الهی است،آتش سوزان جهنم"!( ذٰلِکَ جَزٰاءُ أَعْدٰاءِ اللّٰهِ النّٰارُ )  1.

اما نه آتشی موقتی و زودگذر بلکه"برای آنها در آتش،خانه ابدی است" ( لَهُمْ فِیهٰا دٰارُ الْخُلْدِ ).

آری"آنها به این عذاب شدید و دردناک مجازات می شوند،به خاطر این که آیات ما را انکار می کردند"( جَزٰاءً بِمٰا کٰانُوا بِآیٰاتِنٰا یَجْحَدُونَ )  2. . .


 1) "النار"ممکن است"عطف بیان"یا"بدل"برای"جزاء"بوده باشد، یا"خبر"برای"مبتدای محذوف"و در تقدیر"هو النار"است
 2) "جزاء"ممکن است مفعول فعل محذوفی باشد"یجزون جزاء"و یا"مفعول لاجله"

نه تنها آیات الهی را انکار می کردند،بلکه دیگران را نیز از شنیدن آن باز می داشتند.

"یجحدون"از ماده"جحد"(بر وزن عهد)به طوری که راغب در مفردات می گوید در اصل به معنی نفی چیزی است که در دل اثبات آن است،یا اثبات چیزی که در قلب نفی آن است،و به تعبیر دیگر انکار کردن واقعیات با علم به آنها است و این بدترین نوع کفر است(شرح بیشتر پیرامون این موضوع را در جلد 15 صفحه 412 ذیل آیه 14 نمل مطالعه کنید).

*** از آنجا که انسان وقتی به بلائی مبتلا می شود مخصوصا اگر بلای سخت و سنگینی باشد به فکر مسبب اصلی می افتد،تا او را پیدا کند و انتقام خود را از او بگیرد، گاه می خواهد اگر دستش برسد عامل اصلی را قطعه قطعه کند،لذا در آخرین آیه مورد بحث به چنین حالتی که برای کفار در دوزخ پیدا می شود اشاره کرده می فرماید:"کافران می گویند:پروردگارا!آنهایی را که از جن و انس ما را گمراه کردند به ما نشان ده تا آنها را زیر پای خود بگذاریم،لگدمالشان کنیم!تا از پست ترین مردم باشند"!( وَ قٰالَ الَّذِینَ کَفَرُوا رَبَّنٰا أَرِنَا الَّذَیْنِ أَضَلاّٰنٰا مِنَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ نَجْعَلْهُمٰا تَحْتَ أَقْدٰامِنٰا لِیَکُونٰا مِنَ الْأَسْفَلِینَ ).

آنها یک عمر بالای سر ما بودند،و ما را به مسیرهای بدبختی کشاندند، اکنون آرزوی ما این است که آنها را زیر پا قرار دهیم،تا سوز دل ما فرونشیند! همان کسانی که به ما می گفتند:گوش به سخنان محمد ص ندهید،او ساحر است، او مجنون است،و هذیان می گوید،آنها جار و جنجال می کردند تا ما صدای او را نشنویم و آهنگ دلربایش در دل ما مؤثر نشود،از رستم و اسفندیار و افسانه های دیگر به هم می بافتند تا ما را سرگرم کنند،حالا می فهمیم که آب حیات جاویدان در سخنان او جاری بوده،و نغمه های دلنوازش همچون نفس مسیحا مردگان را

زنده می کرده،ولی افسوس که دیگر دیر شده است.

بدون شک منظور از جن و انس در اینجا گروه شیاطین و انسانهای اغواگر شیطان صفت هستند،نه دو شخص معین،و تثنیه بودن فعل در جایی که فاعل دو گروه باشد مانعی ندارد،همانگونه که در آیه" فَبِأَیِّ آلاٰءِ رَبِّکُمٰا تُکَذِّبٰانِ " آمده است.

بعضی از مفسران در تفسیر جمله" لِیَکُونٰا مِنَ الْأَسْفَلِینَ "چنین گفته اند: منظور این است که اغواگران جن و انس در پائین ترین درکات جهنم قرار گیرند،ولی ظاهر همان معنی است که قبلا گفته شد و آن اینکه آنها از شدت خشمشان می خواهند این اغواگران که در دنیا برترین مقام را داشتند در آنجا زیر پای پیروانشان قرار گیرند و مقام پستترین را داشته باشند.

برچسب‌ها: