آیات 47 تا 48

میوه را می پوشاند،و"کم"(بر وزن قم)به معنی آستینی است که دست را می پوشاند و"کمه"(بر وزن قبه)به معنی عرقچین است که بر سر می گذارند  1.

طبرسی در مجمع البیان می گوید"تکمم الرجل فی ثوبه"هنگامی گفته می شود که شخصی خود را در لباس بپوشاند.

فخر رازی در تفسیر خود"اکمام"را به پوسته ای تفسیر می کند که میوه در آن قرار دارد.

بعضی از مفسران نیز آن را به عنوان وعاء الثمره(ظرف میوه)تفسیر کرده اند  2.

ظاهر این است که همه این تفسیرها به یک معنی باز می گردد،از آنجا که یکی از ظریفترین و دقیقترین مسائل در جهان موجودات زنده مساله بارور شدن در رحم و تولد آنها است قرآن مخصوصا روی آن تکیه کرده است،چه در عالم جانداران و چه در گیاهان.

آری او است که می داند کدامین نطفه در کدامین رحم و در چه زمانی منعقد می شود،و کی متولد می گردد،کدام میوه بارور می گردد و کی غلاف و پوسته خود را می شکافد و سر بیرون می زند.

سپس می افزاید:این گروه که قیامت را انکار می کنند،یا به باد استهزا می گیرند،"در آن روز که قیامت برپا می شود آنها را ندا می دهد:کجا هستند شرکائی که برای من می پنداشتید؟آنها می گویند:پروردگارا!ما به تو عرض کردیم که هیچ گواهی بر گفته های خود نداریم"( وَ یَوْمَ یُنٰادِیهِمْ أَیْنَ شُرَکٰائِی قٰالُوا آذَنّٰاکَ مٰا مِنّٰا مِنْ شَهِیدٍ 4 /3. . . . .

آنچه می گفتیم سخنان بی اساس و بی پایه بود،سخنانی که از جهل و بیخبری یا تقلید کورکورانه سرچشمه می گرفت،امروز بهتر از هر زمان می فهمیم که چه اندازه این ادعاها باطل و بی اساس بوده است.

*** و در اینحال می بینند اثری از معبودانی که قبلا می خواندند پیدا نیست"و همه محو و نابود شدند"( وَ ضَلَّ عَنْهُمْ مٰا کٰانُوا یَدْعُونَ مِنْ قَبْلُ ).

اصلا صحنه قیامت آن چنان برای آنها وحشتناک است که خاطره بتها نیز از نظرشان محو و نابود می شود،همان معبودانی که یک روز سر بر آستانشان می نهادند برای آنها قربانی می کردند،حتی گاه در راه آنها جان می دادند،و پناهگاه روز بیچارگی و حلال مشکلات خود می پنداشتند همه همچون سرابهایی محو می شوند.

آری"در آن روز می دانند که هیچ پناهگاهی و راه فراری برای آنها وجود ندارد"( وَ ظَنُّوا مٰا لَهُمْ مِنْ مَحِیصٍ ).

"محیص"از ماده"حیص"(بر وزن حیف)به معنی بازگشت و عدول و کناره گیری کردن از چیزی است،و از آنجا که محیص اسم مکان است این کلمه به معنی فرارگاه یا پناهگاه می آید  1.

"ظنوا"از ماده"ظن"در لغت معنی وسیعی دارد:گاه به معنی یقین، و گاه به معنی گمان می آید،و در آیه مورد بحث به معنی یقین است،چه اینکه آنها در آن روز یقین پیدا می کنند که راه فرار و نجاتی از عذاب الهی ندارند.

"راغب"در"مفردات"می گوید:"ظن"به معنی اعتقادی است که از دلیل و قرینه حاصل می شود،این اعتقاد گاه قوی می شود و به مرحله یقین می رسد و گاه ضعیف است و از حد گمان تجاوز نمی کند. .