مقدمه استاد انصاري بويراحمدي

 بسم الله الرَّحمٰن الرَّحيم، اَلْحَمْدُلله رَبِّ الْعٰالَمينَ وَبِهِ نَسْتَعينْ
عصمت در لغت عرب عبارتست از حفظ کردن شخص و منع کردن و بازداشتن او([2])، ولی در اصطلاح کلامی به اقتدار و اختیار شخص بر گناه نکردن، عصمت گفته می‌شود. کما اینکه گفته‌اند: «انها القوة العقلية والطاقة النفسيّه في المعصوم الحاصلتان من اسباب اختيارية وغير اختياريه.»([3])
عصمت در معصوم عبارتست از نیروی عقلانی و توانایی روحی که این دو از اسباب اختیاری و غیراختیاری حاصل می‌شود.
اهل سنت درباره عصمت انبیاء، نظریه‌های متفاوتی دارند، که به اختصار عبارتند از:
برخی از آنان صدور گناهان صغیره را قبل و بعد از بعثت جایز می‌شمارند و برخی گناهان صغیره را قبل از بعثت جایز می‌دانند، ولی بعد از بعثت جایز نمی‌دانند.
برخی دیگر صدور گناه کبیره را چه قبل و چه بعد از بعثت از پیامبر جایز نمی‌دانند، امّا تعدادی از بزرگان اهل تسنن، تنها صدور گناهان کبیره را قبل از بعثت روا می‌شمارند، حتّی عده‌ای جواز اصرار و عدم اصرار بر گناه که همراه با توبه یا بدون توبه باشد، را قبول دارند تا آنجایی که برخی کفر پیامبر قبل از بعثت را نیز جایز می‌دانند.([4])
گروهی دیگر صدور گناه صغیره را از پیامبر| بعد از بعثت نیز جایز می‌دانند با این تفاوت که عده‌ای گناه صغیره‌ای را، که موجب تحقیر پیامبر| باشد، جایز نمی‌دانند و عده‌ای صدور صغیره را با شبهه و توجیه جایز می‌دانند.([5])
با وجود اختلاف نظرهای فراوان فرقه‌های مختلف اهل تسنن([6]) جمع بسیاری از متکلمین و بزرگان آنها نه تنها عصمت انبیاء بلکه عصمت امامان را نیز قبول دارند.
اما دیدگاه امامیه متفاوت از دیدگاه اهل تسنن است. شیعیان کمترین لغزش، اشتباه و حتی سهو را بر ائمه معصوم^ قائل نیستند.
«اعلم ان الاماميه رضي الله عنهم اتّقوا علی عصمة الائمة^ من الذنوب صغيرها وکبيرها».([7])
بدان‌که شیعه امامیه، بر عصمت ائمه^ از گناه، چه کوچک و چه بزرگ، اتفاق نظر دارند.
دانشمندان و بزرگان شیعه، با توجه و عنایت به آیات قرآن و احادیث پیامبر اسلام| و اهل بیت اطهرش^ و هم چنین استناد به ادله عقلی فراوان، همه پیامبران الاهی و امامان دوازده گانه را، از گناهان مختلف اعم از، عمدی، سهوی، کبیره، صغیره، قبل از نبوت، بعد از نبوت و حتی از همة صفات زشت مبرّا می‌دانند.([8])
در این راستا، تحقیق و پژوهش در مورد مکتب اهل‌بیت^ به ویژه اوصاف و خصوصیات امامان معصوم از ارزش و اهمیت فوق العاده‌ای برخوردار است. به همین دلیل، استاد فرزانه، محقق توانمند، نویسنده توانا و پرکار سرکار خانم فاطمه محقق با خلق این اثر علمی گران سنگ، مورد عنایت خاص خداوند متعال و ائمه معصوم^ قرار گرفته‌اند. مجمع جهانی شیعه شناسی مفتخر است کتاب وزین «عصمت از دیدگاه شیعه و اهل تسنن» را که حاصل تراوش خامة اندیشمند بزرگوار سرکار خانم فاطمه محقق است به جامعة علمی و آحاد امت اسلام تقدیم نماید. انشاء الله جزاها الله عن الاسلام اجراً ودامت توفيقاتها والسلام عليکم وعلی جميع اخواننا المؤمنين بولاية علي بن ابي‌طالب في اقطار العالم ورحمة الله وبرکاته.
مسئول مجمع جهانی شیعه‌شناسی
انصاری بویراحمدی
پـاورقی هـا: -----------------------------------------------------------------------------------------------------------
[1]) ‏بحارالانوار، ج99، ص104.
[2]) لسان العرب، ج12، ص403؛ ?العصمة في کلام العرب المنع والحفظ?.
[3]) تلخیص الشافی، ج1، ص 71.
[4]) شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید، ج7، ص 9.
[5]) شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید، ج7، ص 11.
[6]) المواقف، ص358؛ الفصل فی الملل الاهواء والنحل، ج2، ص 284؛ شرح المقاصد، ج4، ص294.
[7]) بحارالانوار، ج25، ص 209.
[8]) اوائل المقالات، ص62؛ تنزیه الانبیاء، ص15؛ الذخیرهًْ فی علم الکلام، ص338؛ المنتقذ من التقلید، ج1، ص 424؛ تجرید الاعتقاد، ص217.