مشاغل

تقسیم بندی مشاغل
فردی كه در جامعه اسلامی دنبال شغلی می‌رود و یكی از كارهای درآمدزای اقتصادی را انتخاب می‌كند، لازم است قبل از ورود به میدانهای كار، چگونگی آن را بررسی نماید و نظر اسلام و رهبران معصوم علیهم السلام را در مورد آن شغل مد نظر داشته باشد تا اینكه در آینده دچار تشویش خاطر و ناراحتی درونی نگردد؛ چرا كه از منظر اسلام قبل از آنكه درآمد و جایگاه اقتصادی هر شغلی مد نظر باشد، مسائل معنوی، فرهنگی و سیاسی آن مورد توجه است و فرهنگ مبین اسلام قبل از آنكه به بهره‌های فردی هر شغلی بنگرد، به مصلحت جامعه مسلمین و كشورهای اسلامی می‌اندیشد. بدین جهت، مشاغل رایج در هر اجتماعی را در قالب شغلهای حلال و حرام دسته بندی كرده، به مسلمانان ارائه می‌كند. امام صادق علیه السلام می‌فرماید: «در یك تقسیم بندی كلی تمام شغلهای موجود در جامعه به چهار نوع تقسیم می‌شود: 1. تجارت و معاملات؛ 2. صناعات و حرفه ها؛ 3. كارگزاران حكومتی و كارمندان؛ 4. اجارات (درآمد املاك و كارگران روز مزد) ..»
سپس امام علیه السلام این چهار نوع شغل را به دو دسته حلال و حرام تقسیم كرده و می‌فرماید: «خداوند متعال واجب كرده است كه بندگانش در موارد حلال اقدام كنند و از مشاغل حرام دوری گزینند..» در اینجا به چكیده سخنان امام صادق علیه السلام در مورد ملاك تعیین مشاغل حلال و حرام بسنده می‌كنیم:
معیار حلیت و حرمت در تجارت این است كه هر كالایی كه برای عموم مردم نیاز است و مصلحت و نفع جامعه در خرید و فروش آن می‌باشد، تجارت آن حلال است و هر معامله‌ای كه موجب فساد در جامعه و به ضرر جامعه اسلامی است، حرام می‌باشد، همانند: معاملات ربوی، خرید و فروش و انبار كردن كالاهایی كه از منظر اسلام مشروع نیستند (گوشت غیر مذكی، گوشت خوك، گوشت و پوست حیوانات درنده، شراب، آلات قمار، آلات لهو و لعب و..) . ، فروختن سلاح به دشمنان اسلام، و هر معامله‌ای كه موجب تقویت جبهه باطل باشد (مانند: جاسوسی و فروش اطلاعات به دشمن) ، و معاملاتی كه همراه با فریب كاری و دروغ پردازی انجام شود.