امام جواد علیه‌السلام

20:56 - 1394/09/11

امام جوادعلیه‌السلام نیز برای احیای حماسه غدیر اهتمام جدّی داشت. ابن ابی عمیر می‌گوید: حضرت جوادعلیه‌السلام در تفسیر آیه شریفه «یا أَیهَا الَّذینَ آمَنُوا أَوْفُوا بِالْعُقُودِ»؛ (22) «ای اهل ایمان! به عهدهای خود وفا كنید!» فرمود: «رسول خداصلی الله علیه وآله در ده مورد برای خلافت علی علیه‌السلام از مردم پیمان گرفت و به دنبال آن خداوند برای تثبیت و تأكید خلافت علی علیه‌السلام فرمود: «یا أَیهَا الَّذینَ آمَنُوا أَوْفُوا بِالْعُقُود»؛ یعنی به پیمانهایی كه در مورد امیر المؤمنین علیه‌السلام با شما بسته شده، وفادار باشید!» (23)
امام هادی علیه‌السلام
هنگامی كه معتصم عباسی امام هادی علیه‌السلام را در روز غدیر احضار كرد، آن حضرت در آن موقعیت حساس به زیارت جد بزرگوارش امام علی علیه‌السلام شتافت و با نوای ملكوتی و عبارات خویش، فضائل و مناقب علی علیه‌السلام را بار دیگر در خاطره‌ها زنده كرد. محتوای این زیارت درباره فرهنگ غدیر و زندگی ارزشمند و با شكوه امیر مؤمنان علی علیه‌السلام است. در این زیارت، محورهای مهم امامت مورد توجه و تأكید امام هادی علیه‌السلام قرار گرفته است. فضائل علی علیه‌السلام در قرآن، از جمله آیات ولایت، شراء، بلاغ، جهاد و سایر آیاتی كه به عظمت كمالات امیر مؤمنان علیه‌السلام اشاره دارد، در فرازهای آن مطرح گردیده است. از همه مهم‌تر پرداختن به واقعه تاریخی و حماسی غدیر است.
در بخشی از آن، امام هادی علیه‌السلام خطاب به جدّ بزرگوارش امیر مؤمنان علیه‌السلام عرض می‌كند: «أَشْهَدُ یا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ أَنَّ الشَّاكَّ فِیكَ مَا آمَنَ بِالرَّسُولِ الْأَمِینِ وَ أَنَّ الْعَادِلَ بِكَ غَیرَكَ عَائِدٌ عَنِ الدِّینِ الْقَوِیمِ الَّذِی ارْتَضَاهُ لَنَا رَبُّ الْعَالَمِینَ وَ أَكْمَلَهُ بِوَلَایتِكَ یوْمَ الْغَدِیرِ وَ أَشْهَدُ أَنَّكَ الْمَعْنِی بِقَوْلِ الْعَزِیزِ الرَّحِیمِ وَ أَنَّ هذا صِراطِی مُسْتَقِیماً فَاتَّبِعُوهُ وَ لا تَتَّبِعُوا السُّبُلَ؛ (24) ‌ای امیر مؤمنان! شهادت می‌دهم كه هر كس در مورد [امامت] تو تردید داشته باشد، به رسول اكرم صلی الله علیه وآله كه امین خداوند است، ایمان نیاورده و كسی كه از ولایت تو به سوی غیر تو عدول كند، از دین استوار خداوند - كه پروردگار جهانیان برای ما برگزیده و در روز غدیر با ولایت تو آن را كامل كرده - برگشته است و گواهی می‌دهم كه معنی این آیه تو هستی كه فرمود: این راه مستقیم من است. از آن پیروی كنید و راههای دیگر را پیروی نكنید!»
و این گونه امام هادی علیه‌السلام با حماسه جاویدان غدیر بر مخالفان احتجاج كرد و به خلیفه ستمگر عباسی فهماند كه حكومت اسلامی باید بر محور فرهنگ غدیر كه همان رهبری امامان معصوم علیهم السلام است، اداره شود و غیر این مسیر به بیراهه و خروج از اسلام منتهی خواهد شد. امام در ادامه فرمود:
«خداوند متعال به پیامبرش وحی كرد: «یا أَیهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَیكَ مِنْ رَبِّكَ وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ وَ اللَّهُ یعْصِمُكَ مِنَ النَّاسِ»؛ (25) «ای پیامبر! آنچه از طرف پروردگارت بر تو نازل شده، به مردم برسان! و اگر این عمل را انجام ندهی، رسالت او را انجام نداده ای. خداوند تو را از خطرات احتمالی مردم، نگاه می‌دارد.» آن حضرت نیز تمام سختیها، مشكلات و ناراحتیها را به جان خرید و پیام الهی را به مردم ابلاغ كرد. سپس از آنان پرسید: آیا من پیام خدا را به شما رساندم؟ همگی گفتند: آری. پیامبرصلی الله علیه وآله فرمود: خدایا! شاهد باش! سپس به مردم فرمود: آیا من برای اهل ایمان از خودشان برتر نیستم؟ گفتند: بلی،‌ای رسول خدا! آن گاه به دستور خداوند متعال دست او (علی علیه‌السلام) را گرفت و فرمود: «مَنْ كُنْتُ مَوْلَاهُ فَهَذَا عَلِی مَوْلَاهُ اللَّهُمَّ وَالِ مَنْ وَالَاهُ وَ عَادِ مَنْ عَادَاهُ وَ انْصُرْ مَنْ نَصَرَهُ وَ اخْذُلْ مَنْ خَذَلَهُ.» فقط عده اندكی به این فرمان خدا و پیامبرصلی الله علیه وآله ایمان آوردند و بسیاری به خسران ابدی گرفتار آمدند.» (26)