دلایل اثبات و شناخت خداوند متعال

شاید در وهله اول با خود اینگونه بگوییم که برای معرفت و شناخت خداوند متعال از عقل خود کمک می‌گیریم و یا اینکه از طریق دعوت پیامبران و معصومین علیهم السلام و یا از آن خاستگاه فطری که خداوند متعال در فطرت انسان قرار داده است پی به وجود خدا می‌بریم اما باید این را بدانیم که معرفت و شناخت پیدا کردن واقعی به خداوند متعال تنها به وسیله و به عنایت خود او محقق می‌شود. در این مطلب به تفصیل این مبحث می‌پردازیم. 

بیان و استدلال فارابی برای اثبات وجود خدا / درس ششم فلسفه دوازدهم

بر اساس دیدگاه بزرگان علم تجربی، این دانش بشری به دلیل محدویت‌های ابزار تجربی و یقینی نبودن نتایج آن، توانایی اظهار نظر درباره مسئله وجود خدا را ندارد.

دانشجو در کنار علم و دانش، باید ایمان و اخلاق داشته باشد تا زندگی فردی و نیز جامعه به سمت کمال حرکت کند.

اندیشمندان ادله و براهین متعددی برای اثبات وجود خدا، در کتب فلسفی و کلامی بیان نموده‌اند. می‌توان این براهین را با توجه به ملاک‌های متفاوت، دسته‌بندی‌ کرد.

آیه «أَمْ خُلِقُوا مِنْ غَيْرِ شَيْءٍ أَمْ هُمُ الْخَالِقُونَ»؛ «آيا بى‌هيچ خالقى پديد آمده‌اند يا خود خالق خویش‌اند؟»، استدلال قرآنی بر وجود خداست که بیان می‌کند انسان‌ خالق خود نیست و از طرفی از هیچ نیز به وجود نیامده، مبدا و خالقش خداست.

کسی که باور به خدا داشته باشد، در صورت عدم وجود او، ضرر و زیانی‌ ندیده است، ولی‌ اگر درواقع‌ خدایی‌ وجود داشته‌ باشد، ناباور به خدا، گرفتار عذاب‌ ابدی‌ خواهد شد. بنابراین عقل حکم می‌کند اعتقاد به‌ وجود خدا معقول است.

برهان «حرکت»، از برهان‌های قدیمی بر اثبات وجود خداوند است که در آن ثابت می‌شود متحرک به محرک غیرمتحرکی نیاز دارد تا به وجود بیاید که آن محرک اول، خداست.

یکی از راه‌هایی که بشر را به سوی خدا هدایت می‌کند، فطرت است. در واقع یک نوع کشش درونی انسان را به سوی خدا رهنمون می‌کند، به گونه‌ای که نیازمند استدلال نظری نباشد.

طبق ادله عقلی و نقلی نباید خداوند را شبیه هیچ‌چیز توصیف کرد و متون مقدس را در صورت تعارض، باید به تأویل صحیح و شایسته برگرداند.

در بررسی صحت و نادرستی ادراکات ذهن، باید به ورودی داده های ذهن دقت کرد و فهمید که ذهن از چه نوع داده ای استفاده کرده است.

دفع ضرر محتمل از محکم ترین دلایل عقلی بر ضرورت فراگیری اصول عقاید است.