از حضور شما در سایت اندیشه برتر و اعتماد به ما تشکر میکنم.
این روایت که از مولا علی (علیه السلام) خطاب به فرزندش امام حسن (علیه السلام) وارد شده است در مورد حقوق متقابل، «حقوق دوستان» است، که در آئین دوست یابی و دوستی باید به حقوق یکدیگر احترام بگذارند تا دوستی‌ها تداوم یابد و آفات دوستی ریشه‌کن شود.
یکی از آفات دوستی در همین فراز از روایت تذکر داده شده است آنجا که حضرت می فرماید:
«لا يَكُن أهلُكَ أشقَى الخَلقِ بِكَ [1] ؛مبادا خانواده ات به سبب تو ، بدبخت ترين مردمان باشند »
حضرت آیه الله مکارم در تفسیر این فراز اینگونه می فرمایند[2]: اين احتمال در تفسير اين جمله وجود دارد كه نبايد تمام توجّه خود را به دوستان و افراد مورد علاقۀ خويش داشته باشى و از خانواده‌ات غافل شوى و آنها در درد و رنج و بدبختى زندگى كنند. كم نيستند كسانى كه بيشترين وقت خود را با دوستان و ياران مى‌گذرانند و عيش و نوشهايشان با آنهاست و كمك‌ها و محبّت‌هايشان متوجه آنان؛ولى خانواده‌هاى آنها در محروميت شديد از نظر زندگى يا از نظر محبّت و صفا و صميميت زندگى مى‌كنند. در حديثى از امام ابوالحسن على بن موسى الرضا عليهما السلام مى‌خوانيم:«يَنْبَغِي لِلرَّجُلِ أَنْ يُوَسِّعَ عَلَى عِيَالِهِ كَيْلَا يَتَمَنَّوْا مَوْتَه؛سزاوار است هر گاه انسان نعمتى پيدا كرد خانوادۀ خود را در رفاه قرار دهد مبادا (تضييق بر آنان سبب شود كه) آرزوى مرگ او را كنند».سپس امام عليه السلام در ذيل روايت فرمود:«كسى بود كه امام عليه السلام نعمتى به او داد و او آن نعمت را از خانوادۀ خود دريغ داشت خدا آن نعمت را از او گرفت و به ديگرى داد»[3].
متاسفانه ما شاهدیم که برخی از تعارضات خانوادگی خصوصا اختلافات میان زن و شوهر برخاسته از دوستی های افراطی و به اصطلاح رفیق بازی هایی هست که برای حفظ آن از زن و همسر و خانواده کم میگذارند تا به دوست برسند.
داشتن دوست و حفظ روابط دوستی در زمان مجردی و حتی متاهلی چه برای مرد و چه برای زن بسیار لازم و ضروری است اما نکته مهم آن عدم افراط و جایگزین کردن آن روابط با مسایل زندگی و خانوادگی میباشد.
نکته مهم و مورد توجه دیگر این که ممکن است این دوستی های افراطی در بستر فضای مجازی اتفاق بیافتد و به مراتب آسیبهای بیشتری داشته باشد.
فرموده بودید مثال بزنیم؛
1. گذاشتن وقت زیاد برای دوستان مثلا شب تا دیر وقت با رفقا بودن و بی توجهی به خانواده.
2. مهمانی رفتن و مهمانی دادن به دوستان به همراه عدم رعایت حد و مرزها که بعضا منجر به روابط مشکوک و حتی نامشروع و خیانت به همسر، فرزندان، خواهران، برادران و دیگر اعضای خانواده می شود.
3. نمونه ای از مشکلاتی که کاربران گرامی در همین سایت بیان کرده اند را میتوانید در لینک زیر مطالعه بفرمایید:
سلام علیکم
از حضور شما در سایت اندیشه برتر و اعتماد به ما تشکر میکنم.
این روایت که از مولا علی (علیه السلام) خطاب به فرزندش امام حسن (علیه السلام) وارد شده است در مورد حقوق متقابل، «حقوق دوستان» است، که در آئین دوست یابی و دوستی باید به حقوق یکدیگر احترام بگذارند تا دوستی‌ها تداوم یابد و آفات دوستی ریشه‌کن شود.
یکی از آفات دوستی در همین فراز از روایت تذکر داده شده است آنجا که حضرت می فرماید:
«لا يَكُن أهلُكَ أشقَى الخَلقِ بِكَ [1] ؛مبادا خانواده ات به سبب تو ، بدبخت ترين مردمان باشند »
حضرت آیه الله مکارم در تفسیر این فراز اینگونه می فرمایند[2]: اين احتمال در تفسير اين جمله وجود دارد كه نبايد تمام توجّه خود را به دوستان و افراد مورد علاقۀ خويش داشته باشى و از خانواده‌ات غافل شوى و آنها در درد و رنج و بدبختى زندگى كنند. كم نيستند كسانى كه بيشترين وقت خود را با دوستان و ياران مى‌گذرانند و عيش و نوشهايشان با آنهاست و كمك‌ها و محبّت‌هايشان متوجه آنان؛ولى خانواده‌هاى آنها در محروميت شديد از نظر زندگى يا از نظر محبّت و صفا و صميميت زندگى مى‌كنند. در حديثى از امام ابوالحسن على بن موسى الرضا عليهما السلام مى‌خوانيم:«يَنْبَغِي لِلرَّجُلِ أَنْ يُوَسِّعَ عَلَى عِيَالِهِ كَيْلَا يَتَمَنَّوْا مَوْتَه؛سزاوار است هر گاه انسان نعمتى پيدا كرد خانوادۀ خود را در رفاه قرار دهد مبادا (تضييق بر آنان سبب شود كه) آرزوى مرگ او را كنند».سپس امام عليه السلام در ذيل روايت فرمود:«كسى بود كه امام عليه السلام نعمتى به او داد و او آن نعمت را از خانوادۀ خود دريغ داشت خدا آن نعمت را از او گرفت و به ديگرى داد»[3].
متاسفانه ما شاهدیم که برخی از تعارضات خانوادگی خصوصا اختلافات میان زن و شوهر برخاسته از دوستی های افراطی و به اصطلاح رفیق بازی هایی هست که برای حفظ آن از زن و همسر و خانواده کم میگذارند تا به دوست برسند.
داشتن دوست و حفظ روابط دوستی در زمان مجردی و حتی متاهلی چه برای مرد و چه برای زن بسیار لازم و ضروری است اما نکته مهم آن عدم افراط و جایگزین کردن آن روابط با مسایل زندگی و خانوادگی میباشد.
نکته مهم و مورد توجه دیگر این که ممکن است این دوستی های افراطی در بستر فضای مجازی اتفاق بیافتد و به مراتب آسیبهای بیشتری داشته باشد.
فرموده بودید مثال بزنیم؛
1. گذاشتن وقت زیاد برای دوستان مثلا شب تا دیر وقت با رفقا بودن و بی توجهی به خانواده.
2. مهمانی رفتن و مهمانی دادن به دوستان به همراه عدم رعایت حد و مرزها که بعضا منجر به روابط مشکوک و حتی نامشروع و خیانت به همسر، فرزندان، خواهران، برادران و دیگر اعضای خانواده می شود.
3. نمونه ای از مشکلاتی که کاربران گرامی در همین سایت بیان کرده اند را میتوانید در لینک زیر مطالعه بفرمایید:
از رفیق بازی های شوهرم، خسته شدم!
ترک یک عادت
دوستم فهمیده که با خواهرش رابطه دارم! چیکار کنم؟
موفق باشید
پی نوشت:
[1]. نهج البلاغه نامه ۳۱ ؛ تحف العقول ، ص ۸۲ ؛ كنز الفوائد ، ج ۱ ص ۹۳ ؛ أعلام الدين، ص 178؛ بحار الأنوار : ج ۷۴ ص ۱۶۸ ح ۳۵ .
[2]. مکارم شیرازی، پیام امام امیر المومنین علیه السلام، جلد۹، ص 658 و 659
[3].كافى،ج ۴،ص ۱۱،ح ۳.