با کودک لجباز چکار کنم...؟؟؟؟

سلام؛ عرض ادب و احترام خدمت شما بزرگوار

از اینکه سؤال خودتون رو با ما به اشتراک گذاشته‌اید و نیز تلاش دارید مسائل تربیتی را به شیوه درست و از طریق مشورت نمودن حل مسئله کنید از شما سپاسگزاریم. سؤالتان رو مطالعه نمودم و این‌گونه متوجه شدم که آقا پسر ۵ساله شما رفتارهایی مبتنی بر لجبازی دارند و در این زمینه جهت رفع این مسئله به دنبال راهکار مناسب هستید. ان‌شاءالله در ذیل نکاتی رو خدمت شما در این زمینه عرض می‌کنم.

ابتدا احسنت به شما مادر گرامی که در ضمن سؤال دیگری که نسبت به مشکلات خود اشاره داشتید؛ همچنان به موضوع تربیت فرزند خود نیز حساس بوده و به دنبال رفع مشکل هستید. بهتر بود کمی بیشتر درباره مصادیق رفتار او توضیح می‌دادید. در ابتدا در خصوص رفتار لجبازی در کودکان چند نکته مهم را متذکر و در ادامه چند راهکار را برای بهبود رفتار عرض می‌کنم.

نکته اول: مادر بزرگوار، در ابتدا دقت داشته باشید گاهی رفتارهایی را از کودکان خود مشاهده می‌کنیم که تلقی ما از آنها لجبازی هست درحالی‌که کودک قصد لجبازی ندارد و بر مقتضای سن و طبیعت خود رفتار می‌کند. او بر اساس حس استقلال‌طلبی خود می‌خواهد لجبازی کند تا توانمندی‌های خودش را به والدین نشان دهد.

لجبازی برای کودکان ۳ تا ۵ساله روندی طبیعی در مسیر رشد است؛ زیرا کودک تازه می‌خواهد نه گفتن و مخالفت را تمرین کند و چون که موقعیت‌ها را نمی‌شناسد لج می‌کند. ولی لجبازی برای کودکان ۵ سال به بالا علامتی است به این معنا که بچه از چیزی ناراحت یا از کسی آزرده‌خاطر است. دقت داشته باشید لجبازی از این سن به بعد نوعی رفتار مقابله‌ای در برابر رفتار والدین یا دیگر نزدیکان است که ابتدا به‌صورت ارادی انجام می‌شود و به‌مرورزمان تبدیل به یک عادت می‌شود.

 نکته دوم: که باید توجه داشته باشید این است که کودک شما ممکن است همیشه به یک‌شکل لجبازی نکند و تشخیص اینکه لجبازی کودک شما از کدام نوع است در شیوه واکنش شما مؤثر هست. در حقیقت شما با علت‌های زیادی برای لجبازی کودک خود مواجه می‌شوید که دانستن هر یک از علت‌ها می­تواند در نحوه ارتباط شما با فرزندتان مؤثر باشد. گاهی فرزند شما از روی عصبانیت لجبازی نمی‌کند، بلکه بهانه‌تراشی می‌کند تا خواسته‌ای که والدین دارند را انجام ندهد. در نوع دیگر گاهی لجبازی او از نوع سرکشی و یا از نوع عصبانیت است که کودک برای مقاومت در برابر والدین خود رفتارش را با عصبانیت، دادزدن، گریه‌کردن، جیغ‌زدن، و گاهی با پرت‌کردن اشیا و یا شکاندن نشان می‌دهد.

نکته سوم: کودکان لجوج همیشه هم لجباز نیستند بلکه بر اثر عوامل و شکل‌گرفتن اتفاقاتی باعث شده است که چنین واکنش‌هایی نشان دهند.

از عوامل لجبازی می‌توان به بی‌توجهی والدین، محرومیت‌ها و عدم توجه به نیازهای اساسی کودک، بدآموزی از اطرافیان و همسالان، ناراحت‌هایی خُلقی والدین و خود کودک، تغذیه نامناسب، تماشای زیاد تلویزیون و فیلم‌های نامناسب و حضور زیاد در محیط‌های ناآرام در لجباز شدن کودکان بسیار اثرگذار است.

و اما راهکارها:

در ذیل نکاتی رو خدمت شما پیشنهاد می‌کنم که می‌تواند در بهبود رابطه شما و کودکتان مؤثر باشد.

- در گام اول شما باید در مقابل لجبازی و رفتارهای او تحمل و صبر خود را بیشتر کنید تا کمک کنید به‌تدریج این نوع رفتارکردن را کمتر کند. اگر او متوجه حساسیت‌های شما شود به‌صورت ناخواسته برای دیده‌شدن خود بیشتر لجبازی می‌کند هرچقدر بتوانید با او بیشتر دوست شوید موفق‌تر بوده‌اید.

- یکی از راهکارهای اثرگذار برای کنترل لجبازی برطرف‌کردن همین عواملی است که در اینجا به‌عنوان علل لجبازی خدمت شما ذکر کردم.

- از دیگر راهکارهای کنترل لجبازی احترام و محبت به فرزند است. هرچقدر بتوانید با او بیشتر دوست شوید موفق‌تر بوده‌اید.

 - از دیگر راهکارها این است که اجازه دهید خودش کارهایش را انجام دهد و اگر در کاری ناتوان هست به او آموزش دهید تا اینکه آزمون‌وخطا کند. در حقیقت واگذاری مسئولیت به کودک و مشغولیت او باعث کاهش لجبازی‌هایش می‌شود. کودکی که زمان‌های فراغت زیادی دارد بهانه‌گیر می‌شود و این بهانه‌گیری باعث لجباز شدن او می‌شود.

 - نکته دیگر اینکه مراقبت از رفتارهای خود در برابر کودک از دیگر راهکارهای کمتر کردن لجبازی کودک هست. اگر کودک ببیند پدر و مادرش در رفتارهایشان لجبازی می‌کنند خواه‌ناخواه به یکدندگی گرایش پیدا می‌کند. اگر او متوجه حساسیت‌های شما شود به‌صورت ناخواسته برای دیده‌شدن خود بیشتر لجبازی می‌کند.

- راهکار دیگر این است که نباید برای مقابله با لجبازی فرزندتان از روش‌های منفی مانند فریادزدن و تهدیدکردن و دروغ گفتن و مقایسه‌کردن استفاده کنید؛ لذا هیچ‌گاه در مقابل لجبازی او از تحقیر و تنبیه و سرزنش استفاده نکنید.

 - استفاده از واژه‌های مثبت و پاداش‌هایی مانند تحسین و لبخند، اثربخشی خوبی در درمان لجاجت دارد.

- اگر می‌خواهید به سخنان شما گوش کند اول شما باید به حرف‌های او دقیق و خوب گوش دهید. سعی کنید با خوب گوش‌دادن کامل به حرف‌های او، به یک زبان مشترک با او برسید. به خواسته فرزند خود گوش کنید. اگر به انجام‌دادن کاری متمایل نیست علتش را جویا شوید شاید او دلیل مهمی داشته باشد.

 - نکته دیگری که باید موردتوجه قرار دهید این است که توجه‌های افراطی به رفتار غلط باعث لجبازتر شدن او می‌شود. برای مثال وقتی کودک در طلب خواسته‌اش به رفتار ناشایست مانند فریادکشیدن و غیره دست می‌زند اگر والدین به رفتار او بیش از حد توجه کنند این توجه نا لازم باعث می‌شود کودک از این به بعد برای عملی‌شدن لجاجت‌های خود از همین شیوه استفاده کند.

- تکنیک دیگری که می‌توانید استفاده کنید روش خاموشی است. به این صورت که در مقابل برخی رفتارهای منفی هیچ واکنش کلامی و دیداری و شنیداری انجام ندهید؛ گویی چیزی را ندیده و نشنیده‌اید. فرزندتان با چند بار تکرار رفتار منفی به علت دریافت‌نکردن پاسخ؛ آن را ترک می‌کند.

- رعایت نظم خواب نیز بسیار مؤثر هست. شب‌ها زود خوابیدن و روزها زود بیدارشدن و در روز فعالیت داشتن از لجبازی او می‌کاهد.

کلام پایانی: مهم‌ترین نکته درمورد لجبازی این است که شما رابطة خوبی با کودکتان شکل دهید و او دریافت‌کننده محبت و نیازهای اساسی‌اش از سمت شما باشد.

موفق و سربلند باشید.