داستان های مثنوی (صفحه حسین)

09:40 - 1400/04/09

السَّلامُ عَلَيْكَ يَا مَعْدِنَ الْعُلُومِ النَّبَوِيَّةِ

قیاس خنده آور طوطی!

در داستانهای مثنوی معنوی مولانا آمده است:
بقالی در دکان خود طوطی نگهبانِ زیبا و خوش آوایی داشت که با نوای دل انگیز خود مشتریان را به آن دکان جلب میکرد!
روزی بقال به خانه رفته بود که گربه ای در دکان او موشی را دنبال کرد. طوطی ترسید و برای حفظ خود از گزند گربه به این سو و آن سو می جهید، تا اینکه بال و پرش به شیشه هایی که پر از روغن بادام بود، خورد و شیشه ها افتاد و شکست و روغن ها ریخت.
بقال وقتی که به دکان آمد و آن منظره را دید از روی خشم طوطی را گرفت و آن قدر بر سر طوطی زد که موی سرش ریخت و کم کم به صورت طاس در آمد.
از آن پس طوطی ناراحت شد و دیگر سخن نگفت و در غم و اندوه فرو رفت. 
بقال هر چه اورا نوازش کرد تا بلکه طوطی را به سخن وادارد طوطی منقار نگشود‌.
بقال بسیار افسرده شد و برای اینکه طوطی سخن بگوید صدقه میداد و دعا میکرد ولی نتیجه نمی گرفت‌.

هدیه‌ها می‌داد هر درویش را
تا بیابد نطق مرغ خویش را

روز ها گذشت تا اینکه یک روز مرد بافنده ای که سرش طاس بود از آنجا گذر کرد. 
تا چشم طوطی به سر طاس آن مرد افتاد منقار گشود و صدا زد: «ای کچل! تو نیز مگر مثل من روغن ریخته ای که صاحبت بر سرت زده و کچل شده ای؟!».

آمد اندر گفت طوطی آن زمان
بانگ بر درویش زد چون عاقلان
کز چه ای کل با کلان آمیختی
تو مگر از شیشه روغن ریختی؟

مردم از قیاس و تشبیه او خندیدند‌.

از قیاسش خنده آمد خلق را
کو چو خود پنداشت صاحب دلق را

طوطی چون پرنده ای ناطق است و از عقل بهره ای ندارد، با مقایسه باطن به ظاهر، یک چنین قیاس خوش نما ولی بی اساس را به زبان آورد.

کار پاکان را قیاس از خود مگیر
گر چه ماند در نبشتن شیر و شیر
جمله عالم زین سبب گمراه شد
کم کسی ز ابدال حق آگاه شد

تا اینکه می گوید

آن یکی شیر است اندر بادیه               
و آن یکی شیر است اندر بادیه
آن یکی شیر است که آدم می خورد       
و آن یکی شیر است کآدم می درد

به این ترتیب مولوی تأکید می کند که قیاس ظاهر به باطن غلط است.

صد هزاران این چنین اشباه بین
فرقشان هفتاد ساله راه بین

یکی از نتایجی که مولوی از این قصه می گیرد این است:
از هم نشین و دوست ناباب بپرهیزید و مبادا ظاهر زیبای آن ها شما را بفریبد و با قیاس ناروا بپندارید که باطن او نیز زیباست. 

چون بسی ابلیس آدم‌روی هست
پس بهر دستی نشاید داد دست!

در گزینش دوست دقت کنید!(1)

 

یکی از موارد اغواگری شیطان ، زیباسازی زشتی هاست. (گول ظاهر زیبا را نخورید).

خداوند در قرآن می فرماید:
(ابليس) گفت: پروردگارا! به سبب آنكه مرا گمراه ساختى، من هم در زمين (بدى‌ها را) برايشان مى‌آرايم و همه را فريب خواهم داد.* مگر بندگان اخلاص‌مند (و برگزيده تو را) از ميان آنان.(2)

امام علی علیه السلام فرموده اند:
چه زشت است که آدمی، باطنی بیمار و ظاهری زیبا داشته باشد.(3)

و یکی از حسرتهای روز قیامت، حسرت بر دوستی های نامشروع دنیایست.
در قرآن آمده است که در آنروز انسان نادم می گوید:
اى واى بر من! كاش فلانى را دوست خود نمى‌گرفتم. * رفيق من بعد از آن كه حقّ از طرف خدا براى من آمد، مرا گمراه ساخت. و شيطان هنگام اميد، انسان را رها مى‌كند.(4)

دوستان منحرف، عوامل شيطانند. و دوستى‌هاى نامشروع امروز، فرداى خطرناكى دارد.

اَلّلهمّ صَلّ عَلی مُحَمّدٍ وَ آلِ مُحَمّد وَ عَجِّل لِوَلِیکَ الْفَرَجَ وَ الْعافِیةَ وَ النَّصرَ وَ اجْعَلْنا مِن اَعوانِهِ وَ اَنصارِهِ وَ اَتباعِهِ وَ شیعَتِهِ...

یاعلی
_________________________
1. داستانهای مثنوی، محمد محمدی اشتهاردی، ج1، ص 29 تا 32
2. قالَ رَبِّ بِما أَغْوَيْتَنِي لَأُزَيِّنَنَّ لَهُمْ فِي الْأَرْضِ وَ لَأُغْوِيَنَّهُمْ أَجْمَعِينَ * إِلَّا عِبادَكَ مِنْهُمُ الْمُخْلَصِينَ (حجر، 39 و 40)
3. ما أقبَحَ بِالإنسانِ باطِنا عَلیلاً و ظاهِرا جَمیلاً. (غرر الحکم، حدیث 9661)
4. يا وَيْلَتى‌ لَيْتَنِي لَمْ أَتَّخِذْ فُلاناً خَلِيلًا * لَقَدْ أَضَلَّنِي عَنِ الذِّكْرِ بَعْدَ إِذْ جاءَنِي وَ كانَ الشَّيْطانُ لِلْإِنْسانِ خَذُولًا. (فرقان، 28 و 29)

-------------------------------
کاربران محترم مي‌توانيد در همين بحث و يا مباحث ديگر انجمن نيز شرکت داشته باشيد: https://btid.org/fa/forums
همچنين مي‌توانيد سوالات جديد خود را از طريق اين آدرس ارسال کنيد: https://btid.org/fa/node/add/forum
تمامي کاربران مي‌توانند با عضويت در سايت نظرات و سوالاتي که ارسال ميکنند را به عنوان يک رزومه فعاليتي براي خود محفوظ نگه‌دارند و به آن استناد کنند و همچنين در مرور زمان نظراتشان جهت نمايش، ديگر منتظر تاييد مسئولين انجمن نيز نباشد؛ براي عضويت در سايت به آدرس مقابل مراجعه فرمائيد: https://btid.org/fa/user/registe+635

http://btid.org/node/173683

Plain text

  • تگ‌های HTML مجاز:
  • آدرس صفحات وب و آدرس‌های پست الکترونیکی بصورت خودکار به پیوند تبدیل می‌شوند.
  • خطوط و پاراگراف‌ها بطور خودکار اعمال می‌شوند.
2 + 0 =
*****