سوال اعتقادی: آیا خدا نمی توانست بدون این دنیا ما رو به کمال خودمون برسونه؟

با سلام و عرض ادب خدمت شما

خداوند موجودات مختلفی را خلق کرده است. برخی از این موجودات تمام کمالات خود را در ابتدای خلقتشان داشتند؛ مانند ملائکه. این موجودات همان موقع که خلق شدند، با کمالاتشان خلق شدند و در همان مرتبه نیز باقی مانند.

خداوند متعال در کنار این موجودات، مخلوقاتی را خلق کرد که تکامل آن‌ها تدریجی باشد؛ یعنی در ابتدا فاقد برخی کمالات باشند و با انتخاب خودشان و در طول زمان به کمالات برسند. طبیعتا این موجوات که با انتخاب خود به کمال می‌رسند، موجوداتی والاتر هستند و از قرب بیشتری نیز برخودارند. این دسته از مخلوقات با اختیار خود می‌توانند به مراتب بسیار بالایی برسند و بدین ترتیب دارای امتیازی ویژه هستند و از همین روست که سزاوار سجده ملائکه‌ هستند.

حال اگر کسی بگوید آیا ممکن بود خداوند انسان را به گونه‌ای خلق کند که بدون این دنیا، به کمال برسد، دو صورت دارد؛ یا مرادش این است که انسان به گونه‌ای خلق می‌شد که مانند فرشتگان از ابتدا کامل می‌بود یا مرادش این است که انسان در جایی غیر از این دنیا مراتب کمال را طی می‌کرد.

اگر فرض نخست منظور باشد، دیگر این موجود، انسان نبود؛ زیرا انسان موجودی است که کمالاتش را به تدریج کسب می‌کند و دارای قدرت انتخاب‌گری و گرایشات متضاد است و اگر او را به‌گونه‌ای دیگر فرض کنیم، به حقیقتی دیگر تبدیل می‌شود. این مثل آن است که کسی بگوید آیا آبی هست که از h2o تشکیل نشده باشد. بله هست؛ اما دیگر آب نیست. موجودی که در ابتدا با کمال خلق شده باشد هست، اما دیگر انسان نیست؛ بلکه ملک است.

اما اگر فرض دو منظور باشد، باید از حکمت خدا سخن بگوییم. خداوند متعال به بهترین نظام برای تکامل انسان علم دارد، او قدرت بر خلق بهترین نظام را دارد، مهربانی او نیز اقتضا می‌کند که بهترین نظام را خلق کند، هدف او نیز تکامل انسان است و در نتیجه اقتضای حکمتش این است که کارش را متناسب با هدف انجام دهد؛ در نتیجه قطعا بهترین نظامی که انسان در آن می‌تواند به مراتب کمال برسد را خلق کرده است و آن همین دنیاست. پس بله ممکن بود که خدا انسان را در جهانی دیگر خلق کند تا به کمال برسد، اما جهان کنونی کاملترین است و برای انسان بهتر است و در نتیجه خداوند این جهان را خلق نموده است.