سوال اعتقادی: پیاده‌روی اربعین به چه درد می‌خوره؟

با عرض سلام و ادب خدمت شما

برای دریافت پاسخ این سؤال باید به چند نکته توجه داشته باشید:

1. در اسلام هر چیزی جای خودش را دارد و انسان باید به هر چیزی در جایگاه خودش برسد. رسیدگی به فقرا اگرچه یکی از مهم‌ترین وظایفی است که اسلام بر دوش اغنیاء گذاشته و به آن دستور داده است، اما معنایش این نیست که برای رفع فقر، بقیه واجبات و شعائر اسلامی رها شود تا این واجب تقویت گردد. 

به عنوان مثال درس خواندن و تحصیل خوب است و توصیه شده که انسان به فراگیری مسائل مهم بپردازد و دانشمند شود؛ اما آیا معنای آن این است که شخص به صورت کلی تفریح، رسیدگی به خانواده، سر زدن به اقوام و سایر مسائل را کنار بگذارد تا در تحصیل و علم آموزی پیشرفت کند؟

اسلام هیچ‌گاه به مسائل کاریکاتوری نگاه نکرده است؛ بلکه هرچیزی را در جایگاه خودش لازم شمرده است. کمک به فقرا اگرچه باعث می‌شود، عده‌ای از رنج فقر نجات پیدا کنند و مشکلاتشان برطرف شود و عدالت اسلامی در جامعه پیاده شود؛ اما نماز، روزه، زیارت اهل بیت و عموم مراسمات معنوی نیز باعث می‌شود که فقر معنوی انسان‌ها برطرف شده و جامعه به سمت سعادت پیش برود و اهمیت این موضوع کمتر از رفع فقر مادی از فقرا نیست. چراکه بسیاری از مشکلات روانی جامعه ناشی از فقر معنوی افراد است و تا فقر معنوی برطرف نشود، مشکلات روحی و روانی جامعه نیز برطرف نخواهد شد. به همین جهت است همه انسان‌ها موظفند علاوه بر رسیدگی به مشکلات یکدیگر، در جهت رفع فقر معنوی خود نیز تلاش کنند. در این دوران که همه ما به واسطه کثافت‌های آخرالزمان به آلودگی‌های گوناگون روحی دچار شده‌ایم، باید خودمان را در شرایطی قرار دهیم که روحمان از این آلودگی‌ها جلا پیدا کند. سفر اربعین یکی از آن مواردی است که نقش بسزایی در این موضوع دارد. به همین تازگی‌ها از یکی از کسانی که مقید به سفر اربعین هر ساله هست، شنیدم که می‌گفت: منتظرم ایام اربیعن به کربلا برم و سبک شوم. این شخص می‌گفت هر بار که به کربلا می‌روم تا مدتی تحت تأثیر هستم و خودم و خانواده‌ام در اعمال و رفتارمان این را به خوبی مشاهده می‌کنیم.

این شخص و افراد مانند او، وقتی از سفر کربلا هم برمی‌گردند تا مدت‌ها تحت تأثیر نورانیت این سفر، دست از کارهایی که در جهت خلاف رضایت خداست، برداشته و همچنین سعی در جهت جلب رضایت خلق خدا خواهند داشت. این افراد بسیار بیشتر از کسی که به این سفر نرفته و روحش جلا پیدا نکرده، به یاد فقرا خواهند بود و به آنها رسیدگی می‌کنند. نمونه‌اش را حتماً در اطراف خود نیز بسیار مشاهده کرده‌اید. تا زلزله، سیل، کرونا، اردوهای جهادی و مسائلی از این دست پیش می‌آید، عموماً همین اشخاص هستند که در خط مقدم آن قرار گرفته و به امور فقرا رسیدگی می‌کنند.

2. سفر اربعین در واقع سفر فقرا به کربلا است و احیای این مراسم در این روزها، به نوعی مصادف با ایام جشن و سرور فقراست. در این سفر است که به جهت فراوانی نذورات مردم، فقرای بسیاری از جهت خواب و خوراک نفس راحتی می‌کشند و این روزها را بهترین روزهای زندگی خود می‌دانند. در مجموع، در ایام محرم و صفر چون نذورات مردمی بسیار است، فقرا بهترین روزها را تجربه می‌کنند. حذف مراسم اربعین و مراسمات محرم و صفر، جیب فقرا را پر پول‌تر نمی‌کند؛ بلکه خواست دشمن را عملی می‌سازد. دشمن با القاء این شبهات که چرا به جای اربعین به فقرا رسیدگی نمی‌کنید، قصد دلسوزی برای فقرا را ندارد؛ بلکه می‌خواهد به این بهانه این مراسمات را نیز کمرنگ کند و مردم را از معنویت و اتصال به اهل بیت و توسل به آن حضرات دور نماید.

بسیاری از کسانی که توانایی مالی چندانی ندارند، تنها در این ایام است که می‌توانند به زیارت امام حسین علیه‌السلام مشرف شوند؛ زیرا در این روزها افراد هزینه خوراک و اقامتگاه نمی‌پردازند. هزینه ایاب و ذهاب هم با تدبیر درست می‌تواند به حداقل برسد. عراق ویزا را هم برداشته و گذرنامه هم تنها با مبلغ 65 هزار تومان قابل تأمین است. درنتیجه یک شخص با کمترین هزینه می‌تواند مشرف به عتبات شده و از معنویت سرشار این زیارت بهره‌مند شود. حذف این مراسم باعث می‌شود تا زیارت کربلا هم مانند حج و عمره اختصاص به افراد پولدار پیدا کند و این همان چیزیست که دشمن در آرزوی آن است.

3. برای رسیدگی به فقرا لازم نیست مراسم اربعین حذف شود؛ بلکه باید کمپینی تشکیل شود که طی آن به سایر پولدارها که پولشان را در مصارف غیر ضروری دیگر خرج می‌کنند، اعتراض شود تا آنها در جهت رفع فقر فقرا قدم بردارند. اگر همه اشخاص پولدار به فقرا کمک کنند و به وظیفه شرعی خود در قبال فقرا عمل نمایند، هیچ فقیری نخواهد ماند؛ بنابراین اگر می‌خواهیم اعتراض کنیم ،باید به پولدارهایی اعترض کنیم که به جای رسیدگی به فقرا اموالشان را صرف تفریحات بی مورد کرده و پولشان را به نفع منافع دولت‌های دیگر هزینه می‌کنند.

برخی از کانال‌های خبری گزارش داده‌اند که کشور ترکیه تنها از کنسرت‌های خوانندگان ایرانی در این کشور در شهریورماه 1403 که عمدتاً توریست‌های ایرانی در آن شرکت می‌کنند، سه هزار میلیارد تومان سود خواهد کرد. [کاماپرس، درآمد چند هزار میلیارد تومانی ترکیه از کنسرت‌ های ایرانی، https://B2n.ir/j31806]

خب چرا در فضای مجازی کسی به این اشخاص طعنه نمی‌زند که به جای هزینه‌های کلان در ترکیه و خوش‌گذرانی‌های کذایی، به داد فقرا برسند؟ آیا تابحال یکبار هم مشاهده کرده‌اید که سفرهای توریستی این افراد در کانال‌های مجازی مورد بحث و بررسی قرار بگیرد؟ 
ما که ندیدیم. معلوم می‌شود کاسه‌ای زیر نیم کاسه است و دشمنی که از پشت پرده این شبهات را القا و هدایت می‌کند و احیانا از زبان دوستان و خیرخواهان انتشار می‌دهد، دلش به حال فقرا نسوخته، بلکه مراسم پر شور اربعین را با منافع خود ناسازگار دیده و برای همین به دنبال حذف یا کمرنگ کردن آن است.

به همین جهت است که حتی یکبار هم دیده نشده به هزینه‌های کلانی که یک عده خوشگذران در کشورهای غربی خرج می‌کنند، اعتراضی صورت بگیرد و کسی آن را در تضاد با حقوق فقرا بداند.

توصیه می‌کنیم با کلیک اینجا، پادکست صوتی‌ای را که در همین زمینه تولید کرده‌ایم، گوش کنید و برای دیگران نیز بفرستید.