سلام، عرض ادب و احترام
گاهی پیش میاد که ما به کسی جوابی میدیم ولی ایشان با پندارها و اغراض شخصی خود از سخن ما برداشت میکنه و در واقعی به نحوی مصادره به مطلوب میکنه. حالا ممکنه از روی قصور هم نباشه و در واقع دچار کج فهمی بشه!
مثلا خانمی میگفت من به مشاوری جهت خودارضایی فرزندم مراجعه کردم؛ جناب مشاور فرمودند که "گناه شایعی است و اغلب جوانان دچارش هستند؛ اشکالی نداره" به او گفتم: مشاور "اشکال نداره" رو هم گفت؟! (مشاور چنین حرفی نزده بود؛ ولی ایشان تقطیع و بعد برداشت و پندار خود را نتیجه گیری کرده بود. برداشتشون هم مغرضانه نبود؛ ولی خب برداشت ایشان بود دیگه!)
برای خودم هم پیش آمده که حرفی زدم و برداشت عجیبی ازش شده!
حالا گاهی ما به سان "تخالف؛ تعرف"؛ بقول معروف از افعال معکوس استفاده می کنیم که حواس و توجه بچه ها رو جلب کنیم. ولی در این بین ممکنه کسی دچار سوء برداشت بشه!
اینکه گفته میشه ما مسئول برداشت مردم نیستیم؛ محدوده عدم مسئولیت ما چه اندازه است؟ مثلا اگر فردی با یک برداشت اشتباه ازکلام ما نمازش رو تا پایان عمر و در حج تمتع و واجبش هم غلط بخوانه؛ ولی ما مغالطه نکرده باشیم و چنین هدفی هم نداشته باشیم. و او هم کوتاهی نکرده باشه و این کوتاهی قهرا صورت گرفته؛ در اینصورت باز هم ذمه ما از برداشت او بری است؟!
سپاسگزارم
----------------------
کاربران محترم مي‌توانيد در همين بحث و يا مباحث ديگر انجمن نيز شرکت داشته باشيد: https://btid.org/fa/forums
همچنين مي‌توانيد سوالات جديد خود را از طريق اين آدرس ارسال کنيد: https://btid.org/fa/node/add/forum
تمامي کاربران مي‌توانند با عضويت در سايت نظرات و سوالاتي که ارسال ميکنند را به عنوان يک رزومه فعاليتي براي خود محفوظ نگه‌دارند و به آن استناد کنند و همچنين در مرور زمان نظراتشان جهت نمايش، ديگر منتظر تاييد مسئولين انجمن نيز نباشد؛ براي عضويت در سايت به آدرس مقابل مراجعه فرمائيد: https://btid.org/fa/user/register
سلام و عرض ادب خدمت شما
سوال شما چندین بخش و فرع داره که اجمالا عرض می شود.
1- یه موقع هست من کسی رو مخاطب قرار می دم که نقش واسطه رو داره تا این حرف رو به کسی دیگه برسونه.
اینجا دو حالت وجود داره
* یا می دونم اون شخص مغرض هست و بهش مشکوکم یا بقول شما می خواهد مصادره به مطلوب کنه، دراین مورد باید با نصب قرائن و با صراحت کلام و دفع سوء تفاهمهای احتمالی، راه بهانه رو از طرف گرفت ( تفسیر آیه 104 بقره ملاحظه شود). علاوه بر این لازمه که به شخصی که قرار هست دریافت کننده نهایی باشه، پیگیر شد و استعلام گرفت.(البته در همین فرع هم بسته به موضوع فروعات دیگری داره)
* شخص واسطه آدم عادی است. مشکوک نیست و هیچ خرده شیشه ای نداره . در این صورت سخن من باید در حد متعارف و عرفی باشه. هر چند شخص مقابل برداشت دیگری داشته باشه. در اینجا ملاک عرف و سیره عقلاء است. و در بین سیره عقلاء از این سوء برداشتها و ولو نادر باشه اتفاق می افته، که در این بین هیچ کس دیگری رو توبیخ نمی کنه. نه گوینده و نه شنونده. بلکه هر کسی از عذر خود دفاع خواهد کرد.
2- گاهی هدف از تخاطب ، همون شنونده است و نه شخص دیگر. در این صورت باز هم ملاک عرف و سیره عقلاء است. کلام به منزله یک امانت معنوی از جنس مفهوم است که در اون نباید تفریط کرد و نباید افراط. اما در عین حال اگر سوءبرداشتی شد هیچ کس مقصر نیست. نه گوینده در تلفظ و جمله بندی و نه شنونده در نوع برداشت.
باز هم عرض می کنم این بندها کلیت بحث است که بسته به مورد فرق می کند.
تا اینجا آنچه گفته شد در مورد مسوولیتی است که نسبت مقول ما بوده که در گذشته انجام شده. اما آیا در ادامه اگر حرف ما تبعاتی داشت آیا لازم هست گوشزد کنیم یا جلوی ضرر رو بگیریم یا جاهلی را ارشاد کنیم یا ...! بسته به مورد فرق می کند. چرا که از این ببعد موضوع جدیدی است
مثلا در مثال شما در مورد نماز، اگر بدون افراط و تفریط چیزی گفته شد (مثلا شما طوری گفتید که مخاطب برداشت کرد که نمازش نجس نیس. در حالی که منظورتون نجس بودن هستش) که مخاطب برداشت بد کرد و نمازهایش را با نجاست خواند، لزومی نداره جلویش رو بگیرید چرا که شرط طهارت و نجاست شرط ذُکری است که اگر شخص نمازگزار غافل باشد ایرادی ندارد.
اما اگر تبعات حرف شما در ادامه باعث ضرر قابل توجهی باشه که شما ملاحظه می کنید، لازم هست جلوی ضرر رو بگیرید. یا اینکه با حرف شما باعث میشه آبروی کسی بره، لازم هست جلوی این روند رو بگیرید. هر چند در القاء کلامی که در گذشته انجام دادید و هیچ افراط و تفریطی نکردید مشکلی نداشته باشه
موفق باشید
سلام. جزاکم الله خیرا