عدم سازش گمراهی کافران در آیات قرآن با مهربانی خداوند

آیه مورد نظر این است: «اللَّهُ يَسْتهَزِئُ بهِمْ وَ يَمُدُّهُمْ فىِ طُغْيَانِهِمْ يَعْمَهُونَ[بقره/15] خداوند آنان را استهزا مى ‏كند؛ و آنها را در طغيانشان نگه مى‏ دارد، تا سرگردان شوند.»

شبهه کننده معاند، آیات ماقبل این آیه را نادیده گرفته است. آیاتی که در بردارنده سخنان منافقان(و همچنین کفار) است. «و هنگامى كه به آنان گفته شود: «همانند (ساير) مردم ايمان بياوريد!» مى‏ گويند: «آيا همچون ابلهان ايمان بياوريم؟!» بدانيد اينها همان ابلهانند ولى نمى‏ دانند.*و هنگامى كه افراد باايمان را ملاقات مى‏ كنند، و مى ‏گويند: «ما ايمان آورده ‏ايم!» (ولى) هنگامى كه با شيطانهاى خود خلوت مى ‏كنند، مى‏ گويند: «ما با شمائيم! ما فقط (آنها را) مسخره مى‏ كنيم.»(بقره/13 و 14)
اینک باید از شبهه کننده پرسید: کسانی که مردم با ایمان را ابله دانسته و با دشمنان آنها به صورت پنهانی مراوده دارند و علیه آنها نقشه می کشند، سزای آنها از نظر عقل و منطق چیست؟ آیا باید خداوند مهربانی خود را نصیب این افراد خودبرتر بین و خائن کند؟(حتی درصورت تداوم کارشان).
شبهه کننده نمی داند که گر چه خداوند مهربان است، اما به کسی ظلم نمی کند.(حج/10)  و جزای همه را بر اساس کارشان می دهد. بر همین اساس، خداوند در مقابل کفار از اهل ایمان دفاع می کند. «إِنَّ اللَّهَ يُدافِعُ‏ عَنِ الَّذينَ آمَنُو إِنَّ اللَّهَ لا يُحِبُّ كُلَّ خَوَّانٍ كَفُورٍ[حج/38] خداوند از كسانى كه ايمان آورده ‏اند دفاع مى‏ كند؛ خداوند هيچ خيانتكار ناسپاسى را دوست ندارد.» چنانکه در این آیه آمده، خداوند خیانتکاران را دوست ندارد، و خواندیم که منافقان با تمسخر اهل ایمان، و مراوده با دشمنان آنها(کفار)، به آنها خیانت می کردند.

شبهه کننده به زعم باطل خود پنداشته است که سبب گمراهی کفار، نعوذبالله خداوند است؛ در حالی که آیات قبل از 15 بقره، نشان از انتخاب گمراهی توسط آنان دارد. در آیه بعد از 15 بقره نیز به صراحت از گمراهی منافقان(و همچنین کفار) سخن گفته است. «أُوْلَئكَ الَّذِينَ اشْترَوُاْ الضَّلَالَةَ بِالْهُدَى‏ فَمَا رَبحِت تجِّرَتُهُمْ وَ مَا كاَنُواْ مُهْتَدِينَ[بقره/16] آنان كسانى هستند كه «هدايت» را به «گمراهى» فروخته ‏اند؛ و (اين) تجارت آنها سودى نداده؛ و هدايت نيافته‏ اند.» بنابراین گمراهی کفار و منافقان، تقصیر خود آنان است. اما اینکه فرمود: آنها را در طغیانشان وا می گذاریم، نه از این جهت است که نعوذبالله خدا دوست دارد آنها گمراه شوند(زیرا که گفتیم خدا ظلم نمی کند) بلکه از باب این است که کفار از مهلتی که در دنیا به آنها داده شده، سوءاستفاده کرده و در طغیان خود پیش خواهند رفت. «وَ لا يَحْسَبَنَّ الَّذينَ كَفَرُوا أَنَّما نُمْلي‏ لَهُمْ خَيْرٌ لِأَنْفُسِهِمْ إِنَّما نُمْلي‏ لَهُمْ لِيَزْدادُوا إِثْماً وَ لَهُمْ عَذابٌ مُهينٌ[آل عمران/178] و كسانى كه كفر ورزيدند گمان نكنند كه آنچه به آنها مهلت مى‏ دهيم به خير آنهاست، جز اين نيست كه مهلتشان مى ‏دهيم تا (متذكر شوند لكن نتيجه اين مى‏ شود كه) بر گناه (خويش) بيفزايند، و براى آنها عذابى خواركننده است.»

حاصل سخن اینکه، خداوند گرچه مهربان است، اما گمراهی کافران را نادیده نگرفته و چه در این دنیا و چه جهان آخرت، سزای اعمالشان را خواهد داد.