مقصود خداوند از قسمت اخر ایه "ثمُ‏َّ لَا تجَِدُ لَكَ بِهِ عَلَيْنَا وَكِيلاً" چیست؟

سلام.ممنون از سوال شما.

در سوره اسراء، از خاتم الانبیاء (صلی الله علیه و آله) در مورد روح سوال میشود. آیه نازل شد و فرمود روح از امر خداست و در مورد آن علم و دانش زیادی ندارید. سپس این آیه نازل شد که: اى پيغمبر! قطعا اگر ما مى ‏خواستيم، آنچه به سوى تو وحى فرستاده بوديم، همه‏ اش را مى ‏برديم و چيزى براى تو به جا نمى ‏گذاشتيم و در آن صورت تو هيچ يار و ياورى را براى خودت در دفع ما از اين بردن وحى پيدا نمى‏ كردى!

این آیه حداقل به دو نکته اشاره دارد:

الف- تمام علوم و دانش پیامبر از جانب خداوند است. عالم بالذات فقط خداست و دیگران چه پیامبر چه غیر او، همه محتاج خداوند هستند. اگر از پیامبر سوال میشود، پاسخ آن را خدا به قلب او نازل میکند و البته خدا میتواند این کار را انجام ندهد و تمام علوم را از قلب خاتم الانبیاء زائل کند و کسی جلودار خداوند نخواهد بود. (بخش آخر آیه که مورد سوال شما است)

ب- مشرکان و کفار همواره برای متزلزل کردن پیامبر اکرم تلاش میکردند. از ابتدای بعثت به ایشان وعده دنیا و پولهای زیاد دادند که از دعوت خودش دست بردارد. تهمت ساحری و شاعری و مجنون بودن به او زدند. خداوند در چند جای قرآن به پیامبر گوش زد میکند که از مسیر دیگران تبعیت نکند و سخنی را ناروا به خدا نسبت ندهد که در غیر این صورت نابودی پیامبر قطعی است.

فَلِذلِكَ فَادْعُ وَ اسْتَقِمْ كَما أُمِرْتَ وَ لا تَتَّبِعْ أَهْواءَهُمْ وَ قُلْ آمَنْتُ بِما أَنْزَلَ اللَّهُ مِنْ كِتابٍ وَ أُمِرْتُ لِأَعْدِلَ بَيْنَكُمُ اللَّهُ رَبُّنا وَ رَبُّكُمْ لَنا أَعْمالُنا وَ لَكُمْ أَعْمالُكُمْ لا حُجَّةَ بَيْنَنا وَ بَيْنَكُمُ اللَّهُ يَجْمَعُ بَيْنَنا وَ إِلَيْهِ الْمَصِيرُ.[1] یعنی: پس بدين سبب تو اى پيغمبر! مردم را به راه خدايت بخوان! و در اين امر همان‏ طوركه مأمور هستى پايدارى كن! و از آراء و افكار تو خالى آنان پيروى مكن! و بگو: من ايمان آورده‏ ام به كتابى كه خدا نازل نموده است. و نيز من مأمورم تا در ميان شما به عدل و داد رفتار كنم! خداست كه پروردگار ما و پروردگار شماست! براى ماست آنچه را كه ما بجا مى ‏آوريم؛ و براى شماست آنچه را كه شما بجا مى‏ آوريد. در اين صورت هيچ محاجّه و گفتگوئى ميان ما و شما باقى نمى ‏ماند. خداوند ميان ما و شما را با هم مجتمع مى ‏كند؛ و به سوى اوست بازگشت!

وَ لَوْ تَقَوَّلَ عَلَيْنا بَعْضَ الْأَقاوِيلِ* لَأَخَذْنا مِنْهُ بِالْيَمِينِ* ثُمَّ لَقَطَعْنا مِنْهُ الْوَتِينَ‏[2]. یعنی اگر او (پیامبر) سخنى دروغ بر ما مى‏بست، ما او را با قدرت مى‏گرفتيم، سپس رگ قلبش را قطع مى‏كرديم.

پی‌نوشت:
[1]. شوری/15.
[2]. حاقة/44-46.