وَاللَّهُ خَيْرُ الرَّازِقِينَ

اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا قاطِعَ الْبُرْهانِ

برادران مهربان

دو برادر با هم در مزرعه خانوادگی کار می کردند که یکی از آنها ازدواج کرده بود و خانواده بزرگی داشت و دیگری مجرد بود .
شب که می شد دو برادر همه چیز از جمله محصول و سود را با هم نصف می کردند . یک روز برادر مجرد با خودش فکر کرد و گفت:‌
درست نیست که ما همه چیز را نصف کنیم. من مجرد هستم و خرجی ندارم ولی او خانواده بزرگی را اداره می کند.
بنابراین شب که شد یک کیسه پر از گندم را برداشت و مخفیانه به انبار برادر برد و روی محصول او ریخت. در همین حال برادری که ازدواج کرده بود با خودش فکر کرد و گفت :‌ درست نیست که ما همه چیز را نصف کنیم. من سر و سامان گرفته ام ولی او هنوز ازدواج نکرده و باید آینده اش تأمین شود.
بنابراین شب که شد یک کیسه پر از گندم را برداشت و مخفیانه به انبار برادر برد و روی محصول او ریخت. سال ها گذشت و هر دو برادر متحیر بودند که چرا ذخیره گندمشان همیشه با یکدیگرمساوی است. تا آن که در یک شب تاریک دو برادر در راه انبارها به یکدیگر برخوردند. آن ها مدتی به هم خیره شدند و سپس بی آن که سخنی بر لب بیاورند کیسه هایشان را زمین گذاشتند و یکدیگر را در آغوش گرفتند.

آری؛ دوستان واقعی در خدمتگزاری و فداکاری رقیب و حریفند و هیچ پاداشی نمی خواهند. (سیسرو)

گذشت و دلنوازی را عزیزم از درخت آموز 
که سایه از سر هیزم شکن هم وا نمی گیرد

این روزها به فضیلت بودن ویژگی از خودگذشتگی کمتر پرداخته می شود. در حالیکه خداوند می فرماید: 
و [ديگران را] بر خويشتن مقدّم مى دارند، هرچند خودشان نيازمند باشند . و آنها كه از خسّت نفس خويش ، مصون بمانند ، آنان ، همان رستگاران اند.(1)

و آیه دیگری ضمن اینکه آینده انفاق کننده بدون منت و آزار را تضمین کرده، چنین انفاقی را مایه آرامشی الهی قرار داده و می فرماید : 
كسانى كه اموال خود را در راه خدا انفاق مى‌كنند و سپس به دنبال آنچه انفاق كرده‌اند، منّت نمى‌گذارند و آزارى نمى‌رسانند، پاداش آنها برايشان نزد پروردگارشان (محفوظ) است و نه ترسى دارند و نه غمگين مى‌شوند.(2)

امام على عليه السلام فرموده اند :
اخلاق خود را رام خوبى ها و كمالات كنيد و آنها را به سوى خصلت هاى والا بكشانيد . خويشتن را به بردبارى عادت دهيد و در آنچه بخل مى ورزيد ، با شكيبايى ايثار كنيد.(3)

امام عسكرى عليه السلام ـ چنان كه در تفسير منسوب به ايشان آمده است ـ فرموده اند :
 شيعيان على عليه السلام ، آن كسانى اند كه برادرانشان را بر خودشان مقدّم مى دارند ، هرچند در خود آنها نيازى ضرورى باشد. (4)
_____________________________
1.وَ يُؤْثِرُونَ عَلَى أَنفُسِهِمْ وَ لَوْ كَانَ بِهِمْ خَصَاصَةٌ وَ مَن يُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُوْلَـئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ. (حشر، 9)

2. الَّذِينَ يُنْفِقُونَ أَمْوالَهُمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ ثُمَّ لا يُتْبِعُونَ ما أَنْفَقُوا مَنًّا وَ لا أَذىً لَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَ لا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لا هُمْ يَحْزَنُونَ‌. (بقره، 262)

3. ذَلِّلوا أخلاقَكُم بِالمَحاسِنِ ، و قَوِّدوها إلَى المَكارِمِ ، و عَوِّدوا أنفُسَكُمُ الحِلمَ ، وَ اصبِروا عَلَى الإِيثارِ عَلى أنفُسِكُم فيما تَجمُدونَ عَنهُ.( تحف العقول : ۲۲۴)

4. شيعَةُ عَلِيٍّ عليه السلام هُمُ الَّذينَ يُؤثِرونَ إخوانَهُم عَلى أنفُسِهِم و لَو كانَ بِهِم خَصاصَةٌ.(التفسير المنسوب إلى الإمام العسكري عليه السلام : ۳۱۹ / ۱۶۱)

اللّٰهُمَّ تَفَضَّلْ عَلى الْأَغْنِياءِ بِالتَّواضُعِ وَالسَّعَةِ، وَعَلَى الْفُقَراءِ بِالصَّبْرِ وَالْقَناعَةِ. آمین

یاعلی

اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا خَلیفَةَ الرَّحْمانِ

خزیمه و پادشاه روم

خزیمه ابرش پادشاه عرب بدون مشورت پادشاه روم که از دوستان صمیمی وی بود کاری انجام نمی‌داد رسولی را به نزد او فرستاد، و از او درباره فرزندانش مشورت و نظر خواست او در نامه‌اش نوشت: من برای هر یک از دختران و پسران خویش مالی زیاد و ثروتی فراوان قرار دادم که بعد از من درمانده و مستمند نشوند. صلاح شما در این کار چیست؟
پادشاه روم جواب فرستاد که: ثروت، معشوق بی وفاست و دوام ندارد. 
بهترین خدمت به فرزندان این است که، آنان را از مکارم اخلاق و خویهای پسندیده برخوردار کنید، تا در دنیا سبب دوام دولت و در آخرت سبب غفران باشد.

وصایای لقمان به فرزندش در قرآن بیانگر ده نصیحت بزرگ و مفهوم عمیق انسان سازیست که در قالب حکمتهای دهگانه لقمان (در آیات ۱٣ تا ۱٩ لقمان) به آن می پردازیم:
۱_به خداوند شرک نورزید که ظلم عظیمی به خداست.(۱)
٢_ تشکر از پدر و مادر ؛ به جا آوردن شکر خداست.(٢)
٣_ اطاعت از والدین نباید در تقابل با اطاعت خدا قرار بگیرد. (بخاطر والدين نبايد از دين - كه رهنماى سعادت ابدى است - چشم پوشى كرد).(٣)
۴. علم خداوند به تمامى پنهان ها احاطه دارد.(۴)
۵. نماز را به پا دارید.(۵)
۶. امر به معروف و نهی از منکر کنید.(۶)
٧. بر مصائب زندگی صبر پیشه کنید.(٧)
٨. به تکبر از مردم روی برنگردانید که سیر و سلوک مغرورانه و فاخرانه محبوب خدا نیست.(٨)
٩. اعتدال و میانه روی در پیش بگیرید.(٩)
۱۰. با صدای بلند و از مواضع بالا با مردم سخن نگویید.(۱۰)

حضرت علی (ع): حَقُّ الْوَلَدِ عَلَى الْوَالِدِ أَنْ یُحَسِّنَ اسْمَهُ وَ یُحَسِّنَ أَدَبَهُ وَ یُعَلِّمَهُ الْقُرْآن‏.(۱۱)  
حق فرزند بر پدر آن است که او را نام نیکو نهد و نیکش ادب آموزد و قرآنش تعلیم دهد.

امام علی (ع): إِنَّمَا قَلْبُ الْحَدَثِ كَالْأَرْضِ الْخَالِيَةِ مَا أُلْقِيَ فِيهَا مِنْ شَيْ‏ءٍ قَبِلَتْه‏. (۱٢)
قلب نوجوان چونان زمین کاشته نشده، آماده پذیرش هر بذرى است که در آن پاشیده شود.
________________________
۱. وَ إِذْ قالَ لُقْمانُ لاِبْنِهِ وَ هُوَ يَعِظُهُ يا بُنَيَّ لا تُشْرِکْ بِاللَّهِ إِنَّ الشِّرْکَ لَظُلْمٌ عَظيمٌ(آیه ۱٣)
٢. وَ وَصَّيْنَا الْإِنْسانَ بِوالِدَيْهِ حَمَلَتْهُ أُمُّهُ وَهْناً عَلي‏ وَهْنٍ وَ فِصالُهُ في‏ عامَيْنِ أَنِ اشْکُرْ لي‏ وَ لِوالِدَيْکَ إِلَيَّ الْمَصيرُ(آیه ۱۴)
٣. وَ إِنْ جاهَداکَ عَلي‏ أَنْ تُشْرِکَ بي‏ ما لَيْسَ لَکَ بِهِ عِلْمٌ فَلا تُطِعْهُما وَ صاحِبْهُما فِي الدُّنْيا مَعْرُوفاً وَ اتَّبِعْ سَبيلَ مَنْ أَنابَ إِلَيَّ ثُمَّ إِلَيَّ مَرْجِعُکُمْ فَأُنَبِّئُکُمْ بِما کُنْتُمْ تَعْمَلُونَ(آیه ۱۵)
۴. يا بُنَيَّ إِنَّها إِنْ تَکُ مِثْقالَ حَبَّةٍ مِنْ خَرْدَلٍ فَتَکُنْ في‏ صَخْرَةٍ أَوْ فِي السَّماواتِ أَوْ فِي الْأَرْضِ يَأْتِ بِهَا اللَّهُ إِنَّ اللَّهَ لَطيفٌ خَبيرٌ(آیه ۱۶)
۵. يا بُنَيَّ أَقِمِ الصَّلاةَ وَ أْمُرْ بِالْمَعْرُوفِ وَ انْهَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَ اصْبِرْ عَلي‏ ما أَصابَکَ إِنَّ ذلِکَ مِنْ عَزْمِ الْأُمُورِ(آیه ۱٧)
۶. آیه ۱٧
٧. آیه ۱٧
٨. وَ لا تُصَعِّرْ خَدَّکَ لِلنَّاسِ وَ لا تَمْشِ فِي الْأَرْضِ مَرَحاً إِنَّ اللَّهَ لا يُحِبُّ کُلَّ مُخْتالٍ فَخُورٍ(آیه ۱٨)
٩. وَ اقْصِدْ في‏ مَشْيِکَ وَ اغْضُضْ مِنْ صَوْتِکَ إِنَّ أَنْکَرَ الْأَصْواتِ لَصَوْتُ الْحَميرِ(آیه ۱٩)
۱۰. آیه ۱٩
۱۱. نهج البلاغه، حکمت ۳۹۹، ترجمه دکتر شهیدی
۱٢. نهج البلاغه، نامه ۳۱، ترجمه شهیدی

رَبِّ هَبْ لِی مِنْ لَدُنْک ذُرِّیةً طَیبَةً إِنَّک سَمِیعُ اَلدُّعٰاءِ. آمین

یاعلی

السَّلامُ عَلَيْكَ أَيُّهَا الْمُقَدَّمُ الْمَأْمُولُ

خدا روزي رسان است اما يك سرفه ای هم بايد كرد!

شخص ساده لوحي مكرر شنيده بود كه خداوند متعال ضامن رزق بندگان است و به هر موجودي روزي رسان است. به همين خاطر به اين فكر افتاد كه به گوشه مسجدي برود و مشغول عبادت شود و از خداوند روزي خود را بگيرد. به اين قصد يك روز از سر صبح به مسجد رفت و مشغول عبادت شد همين كه ظهر شد از خداوند طلب ناهار كرد. هرچه به انتظار نشست برايش ناهاري نرسيد تا اينكه شام شد و او باز از خدا طلب خوراكي براي شام كرد و چشم به راه ماند.
چند ساعتي از شب گذشته درويشي وارد مسجد شد و در پاي ستوني نشست و شمعي روشن كرد و از «دوپله» خود قدري خورش و چلو و نان بيرون آورد و شروع كرد به خوردن.
مردك كه از صبح با شكم گرسنه از خدا طلب روزي كرده بود و در تاريكي و به حسرت به خوراك درويش چشم دوخته بود، ديد درويش نيمي از غذا را خورد و عنقريب باقيش را هم مي خورد بي اختيار سرفه اي كرد.
درويش كه صداي سرفه را شنيد گفت: «هركه هستي بفرما پيش» مرد بينوا كه از گرسنگي داشت مي لرزيد پيش آمد و بر سر سفره درويش نشست و مشغول خوردن شد وقتي سير شد درويش شرح حالش را پرسيد و آن مرد هم حكايت خودش را تعريف كرد. درويش به آن مرد گفت: «فكر كن اگر تو سرفه نكرده بودي من از كجا مي دانستم كه تو اينجايي تا به تو تعارف كنم و تو هم به روزي خودت برسي؟».

اسلام پایه هرگونه بهره‏ گیری مادّی و معنوی انسان را تلاش و کوشش می‏ شمارد تا آنجا که در جمله شعارگونه قرآنی: لَیْسَ لِلْإِنْسَانِ الَّا مَا سَعَی‏ (سوره فجر، آیه ۳۹) بهره انسان را منحصراً در کوشش و کار قرار می‏دهد.

حضرت علی علیه السلام در نامه ۳۱ نهج البلاغه به فرزندش امام حسن علیه السلام فرمود: «وَاعلَم یا بُنَی، انَّ الرّزقَ رِزقانِ: رِزقٌ تَطلُبَهُ وَ رِزقٌ یطلُبُک: بدان فرزندم، روزی دو گونه است: یک نوع همان روزی هایی است که تو باید به جست وجویش برخیزی و گونه دیگرش روزی هایی است که آن در جست وجوی تو است و به سراغ تو می آید».

نتیجه اینکه تعلیمات اسلامی به ما می گوید برای تأمین زندگی بهتر- چه مادّی و چه معنوی- باید تلاش بیشتر کرد و فرار از کار به گمان مقسوم بودن روزی غلط است.

گفت پیغامبر که بر رزق ای فتی
در فرو بسته‌ست و بر در قفلها

جنبش و آمد شد ما و اکتساب
هست مفتاحی بر آن قفل و حجاب

بی‌کلید این در گشادن راه نیست
بی‌طلب نان سنت الله نیست

أَللَّهُمَّ ارْزُقْنَا رِزْقاً حَلَالاً طَیِّباَ وَاسِعَاً ، أَللَّهُمَّ اجْعَلْنَا مِنَ الشَّاکِریِنَ یَا کَریِمُ. آمین

یاعلی