فوائد مسجد

بسم الله الرحمٰن الرحیم
مسجد، خانه ی خدا بر روی زمین است، برای خواننده‌ی نماز مرکز نزول برکات و فیض الھی است۔ یقیناً فواید زیادی برای رفتن به مسجد است که ھر کس به مسجد بیاید فیض می‌برد۔ امام علی(علیه السلام) فرمود: «مَنِ‏ اخْتَلَفَ‏ إِلَى‏ الْمَسْجِدِ أَصَابَ‏ إِحْدَى‏ الثَّمَانِ أَخاً مُسْتَفَاداً فِي اللَّهِ، أَوْ عِلْماً مُسْتَطْرَفاً، أَوْ آيَةً مُحْكَمَةً، أَوْ يَسْمَعُ‏ كَلِمَةً تَدُلُ‏ عَلَى‏ هُدًى‏، أَوْ رَحْمَةً مُنْتَظَرَةً، أَوْ كَلِمَةً تَرُدُّهُ‏ عَنْ‏ رَدًى‏، أَوْ يَتْرُكُ ذَنْباً خَشْيَةً أَوْ حَيَاء[۱] کسی که به مسجد رفت و آمد می‌کند، یکی از منافع هشتگانه نصیب او می‌شود: برادری مفید و با ارزش در راه خدا، یا علم و دانش نو، یا دلیل و برهان محکم(برای تثبیت عقاید)، یا کلماتی که موجب هدایت شود(می شنود)، یا رحمت مورد انتظاری(شامل حال او می‌شود)، یا مواعظی که او را از فساد و گناه باز دارد،(می‌شنود،) یا به خاطر ترس یا حیا و آبروی خود گناهی راترک می‌کند».
می‌توان برخی فوائد مسجد را این چنین بیان کرد:
۱۔ فائده عبادی
مسجد، جایی است که درمیان خدا و بنده ارتباط برقرار می‌کند، بنده تمام اشتغالات خود را ترک کرده به حضور خداوند متعال حاضر می‌شود و اطاعت او عبادت او می‌کند تا با او مرتبط بشود، خداوند می‌فرماید: «وَ أَقيمُوا وُجُوهَکُمْ عِنْدَ کُلِّ مَسْجِدٍ وَ ادْعُوهُ مُخْلِصينَ لَهُ الدِّينَ[سوره  اعراف، آیت:۲۹] بگو خدايم به دادگرى فرمان داده، و روى خود را نزد هر مسجدى متوجه (خدا) سازيد، و او را با اخلاص در دين بخوانيد».
۲۔ فائده علمی
در زمان پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آله و سلم) و آئمه(علیھم السلام)، مسجد را برای کارھایی که پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آله و سلم) سفارششان کرده بودند را استفاده می‌کردند، «کُلُ جُلوسٍ فِی المَسجِدِ لَغوٌ إلّا ثَلاثَةً: قِراءَةُ مُصَلٍّ أو ذِکرُاللهِ  أو سائلٌ عَن عِلمٍ[۲] هر جلوسی در مسجد جز برای این سه چیز لغو و تباه است: نماز خواندن یا ذکر خدا گفتن یا فرا گرفتن علوم و معارف الهی».
۳۔ فائده اجتماعی
در مسجد ھمه مومنین جمع می‌شوند، و مومنین با یکدیگر می‌توانند آشنا شوند و باھم مشکلات اجتماعی به ھمدیگر را حل بکنند، مانند حدیثی از امام علی(علیه السلام) که بالا ذکر شده است۔ امام می‌فرمایند: کسی که به مسجد می‌آید بخاطر حیاء، گناه را ترک می‌کند، چون او مسجد می‌آید و با افراد نیک آشنا می‌شود و به ھمین سبب گناه را بخاطر حیاء ترک می‌کند، و اگر شخصی گناه را ترک کند با دیدن او افراد دیگر ھم در ترک گناه تلاش می‌کنند، و این سبب می‌شود که یک جامعه نیک و سالم بوجود بیاد، این فائده‌ای کوچک از مسجد است. 
۴۔ فائده روحی
فضاء مسجد نورانی است، پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آله و سلم) درباره آن فرمود: «ما جَلَسَ قَومٌ فی مَسجدِ مِن مَساجِدِ اللهِ تَعالی یَتلُونَ کِتابَ اللهِ و یَتَدارَسُونَهُ اِلاّ تَنَزَّلَت عَلَیهِمُ السَّکینَةُ وَ غَشِیَتهُمُ الرَّحمَةُ وَ ذَکَرَهُمُ اللهُ فیمَن عِندَهُ[۳]؛ قومی(با یکدیگر) در مسجدی از مساجد خداوند متعال برای تلاوت و آموختن قرآن ننشینند؛ مگر آنکه آرامش بر ایشان نازل و رحمت الهی شامل حال آنها شود. و خداوند از آنها در میان کسانی که نزد او هستند یاد می‌کند».
۵۔ فائده اخروی
کسی که به مسجد برود، در احادیث پاداش او را خیلی زیاد گفته شد، مانند حدیث پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آله و سلم): «اَلمَساجِدُ سُوقٌ مِن اَسواقِ الآخِرَةِ قِراهَا المَغفِرَةُ وَ تُحفَتُهَا الجَنَّةُ[۴]؛ مساجد بازاری از بازارهای آخرتند. آمرزش(و بخشش) از وسایل پذیرایی آنها و هدیه آنها بهشت است».
نتیجه: نقل شده است که شیخ الرئیس ابو علی سینا به ابو سعید ابو الخیر نوشت: وقتی خداوند از رگ گردن نزدیک‌تر است، چه لازم دارد که مردم به مساجد بروند و عبادتشان انجام بدھند، مردم ھرجا که باشند اگر آنھا با خدا رابطه کنند یقیناً خداوند متعال حرف او را نمی شنود؟
ابو سعید در جواب نوشت: اگر چندتا چراغ در یک جا روشن باشند و اگر یکی از آن خاموش بشود چرغ‌ھای دیگر روشنایی را می‌دھند، و اگر ھمه چراغ ھا در اتاق‌ھای مخلتف باشند و الآن یکی از آن خاموش بشود تمام اتاق خاموش می‌شود، انسان ھم مانند ھمین است اگر مسجد بیاید به یکدیگر ملاقات می‌کند و از گناه محفوظ می‌ماند و از تعلیمات اسلامی آشنا می‌شود.   
۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔
منابع:
[۱] محمد باقر ابن محمد تقی مجلسی، بحار الانوار، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ھ،ج۸۰، ص۳۸۱۔
[۲] ھمان، ج۷۴، ص۸۶۔
[۳] حسین ابن محمد تقی نوری،مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل،مؤسسه آل البیت(علیهم السلام)، ۱۴۰۸ھ،ق، ج۳، ص ۳۶۳۔
[۴] بحار الانوار، ج۸۱، ص۴۔