- باید گفت که وحدت، عامل اصلی برای اصلاح رابطه بين مسلمانان است؛ اگر وحدت نباشد، دیگر نمی‌توان اختلافات بین مذاهب را حل کرد. وحدت و برادری بین مسلمانان، یعنی اتحاد و همبستگی مذاهب گوناگون، با وجود اختلافات مذهبی است.
هر زمان که از پیامبر رحمت(صلی الله علیه و آله) سخنی گفته می‌شود، مردی به ذهنمان می‌آید که برای پیشبرد اهداف اسلام و کلام وحی، تلا‌ش‌های فراوانی کرد. از جمله، برادری و اخوت را میان مسلمانان به عنوان امری ضروری رسم کرد. در صدر اسلام هر مسلمان، برادری دینی داشت و همه مسلمانان، خود را برادر مسلمانی دیگر می‌دانستند. این ضرورت در عصر ما هم دارای اهمّیت فراوان است، آنقدر ضروری که رهبر انقلاب در مورد برادری و وحدت فرموده‌اند: «امروز اتحاد اسلامى، برادرى اسلامى، همبستگى اسلامى، یکى از لازم‌ترین و واجب ترین وظایف همه‌ى جوامع اسلامى است و بایستى همه به این وظیفه ملتزم باشیم.» [1]
حال باید دید که چه امری سبب شده که این دعوت به وحدت و برادری، که از جهت رفتار نشانه اخلاق ویژه یک مسلمان است، امروزه در بین عده‌ای به اصطلاح مسلمان وجود ندارد؛ کسانی که همیشه دنبال اختلاف و جنگ و دعوا در برابر مسلمانان دیگر هستند. جواب های متعددی در این سوال می توان داد، امّا نکته قابل توجه در این مسئله این است که عده ای از این افراد انسان‌های شریفی هستند که با تصورات غلط، دست به اعمالی می‌زنند که اختلافات بین مسلمانان صورت می‌گیرد.
از جمله جواب هایی که در برابر جاهلان باید گفت این است که این افراد معنای وحدت را کاملا اشتباه فهمیده‌اند. این عده از مسلمانان وحدت اسلامی را معنای یکی شدن مذاهب دانسته و بر این باورند که اگر یک سنی با شیعه پیمان برادری و وحدت داشته باشد، باید اختلافاتش را نادیده بگیرد و دست از عقایدش بکشد و یا اینکه باید شیعه سنی و سنی شیعه شود. در صورتی که این باور توهمی متعصبانه است؛ زیرا این وحدت نه امکان پذیر است و نه عاقلانه می‌باشد.
باید گفت وحدت و برادری بین مسلمانان، یعنی اتحاد و همبستگی مذاهب گوناگون، با وجود اختلافات مذهبی و با احترام متقابل پیروان مذاهب گوناگون نسبت به هم بوجود می‌آید. وحدت و برادری بین پیروان مذاهب اسلامی، عاملی برای حفظ و نشر اسلام بوده؛ به گونه ای که سدی در مقابل اختلاف افکنی‌ها و دشمنی‌های مخالفان اسلام است. «وحدت به معنای این است که مسلمانان با عقائد و شعب مختلف، مشترکات را بگیرند و موارد محل اختلاف را وسیله‌ی برادرکشی و جنگ و دشمنی قرار ندهند.» [2]
اگر هر مسلمان، معنای وحدت را به درستی درک کند، آن زمان است که ما می‌توانیم با وجود همه معاندان و دشمنان اسلام، دینی قدرتمند و مقتدر داشته باشیم، اسلامی که هر فرد مسلمان با عقاید گوناگون، اگر مفهوم واقعی وحدت را درک کند، حتما با مسلمانی دیگر همکاری و همیاری خواهد داشت؛ بگونه ای که سعی بر برطرف کردن اختلافات خویش با دیگر مسلمانان خواهد کرد. این همان اسلامی است که مد نظر اهلبیت(علیهم السلام) می‌باشد. امیرالمومنین علی(علیه السلام) می‌فرمایند: «أُوصِيكُمَا وَجَمِيعَ وُلْدِي وَأَهْلِي وَمَنْ بَلَغَهُ كِتَابِي بِتَقْوَى اللهِ وَنَظْمِ أَمْرِكُمْ وَصَلاَحِ ذَاتِ بَيْنِكُمْ فَإِنِّي سَمِعْتُ جَدَّكُمَا(صلى الله عليه وآله) يَقُولُ: صَلاَحُ ذَاتِ الْبَيْنِ أَفْضَلُ مِنْ عَامَّةِ الصَّلاَةِ وَالصِّيَامِ؛ شما و هركسى را كه نوشته من به او مى‌رسد سفارش مى‌كنم به تقوا، و نظم كارتان، و اصلاح رابطه بين برادران ايمانى؛ همانا من از جدتان پيامبر خدا(صلى الله عليه وآله) شنيدم كه مى‌فرمود: اصلاح رابطه بين برادران ايمانى از هر نماز و روزه‌اى برتر است.» [3]
در نتیجه باید گفت که وحدت عامل اصلی برای اصلاح رابطه بين مسلمانان است؛ اگر وحدت نباشد، دیگر نمی‌توان اختلافات بین مذاهب را حل کرد. پیروان مذاهب گوناگون اسلامی، اگر کمی دقت کنند و توجه ویژه نسبت به برطرف کردن اختلافات خویش با دیگر مذاهب داشته باشند، آنقدر ارزشمند است که برتر از هر نماز روزه‌ای می‌باشد.
______________________________________________
پی‌نوشت:
[1]. بیانات رهبر انقلاب در دیدار مردم به مناسبت عید غدیر 1393/07/21.
[2]. بیانات رهبر انقلاب در دیدار مردم به مناسبت عید غدیر 1388/09/15.
[3]. نهج البلاغه، سید رضی، مترجم: محمد دشتی، نشر پیام عدالت، تهران 1390ش.