-در روزهای اخیر متاسفانه شاهد هستیم که برخی افراد با بیان مطالبی ناقص و جهتدار، به دنبال این هستند که بتوانند زمینه را برای تغییر قانون در باب سنّ ازدواج دختران فراهم آورده و آن را افزایش دهند؛ کاری که یقینا برخلاف مبانی دین و عقل محسوب میشود.
در چند روز گذشته، به دنبال تلاشهایی که فراکسیون زنان مجلس جهت بالا بردن سنّ قانونی ازدواج انجام داد، شاهد این هستیم که در فضای مجازی، به اسم دفاع از حقوق زنان، حملات زیادی به سنّ قانونی ازدواج در ایران صورت گرفت و سیاه نمائی زیادی در بسیاری از سایتها در قالب مقایسه ایران با سایر کشورها انجام شد![1]
بعد از مشاهده آن هجمه از مطالب، برای ما و احتمالا بسیاری از افراد بیغرض، این سوال به وجود آمد: «در این روزهایی که مردم شاهد تخلّفات بزرگ در برجام و افزایش باورنکردنی قیمت دلار هستند و از سوی دیگر در حوزه زنان نیز فعالیتهای مفید و قابل توجّهی مشاهده نمیشود؛ چرا عدّهای به این بحثها میپردازند؟» که البته در مقابل این سوال، برخی از کارشناسان چنین پاسخ دادهاند: «طرح اینگونه مباحث صرفاً به نیّت منحرف کردن اذهان از حقایق» و یا «نوعی ترفندهای انتخاباتی است!»[2] اگر کلام این کارشناسان صحیح باشد باید تأسّف بسیار خورد که چرا برخی افراد، از قشر بانوان به این شکل استفاده ابزاری میکنند؛ لذا شاهد آن هستیم که انتقادات زیادی به این طرح صورت گرفته است.[3]
حقیقت این است که در حال حاضر، چیزی که بیشتر در مراجعات دختران مشاهده میشود، شکایت آنان از عدم تمایل پسران برای ازدواج و نبود خواستگارانی مناسب است! حال این که بیاییم و با جنجالی عظیم، مواردی معدود و اندک را که به هر دلیل موفق شده و خواستگارانی پیدا کردهاند را نیز محروم از ازدواج کنیم، چه کمکی را به جامعه میکند؟!
شاید طراحان تغییر سنّ ازدواج به این نکته نیز توجّه نداشتند که اگر در قانون، سنّی به عنوان سنّ مجاز برای ازدواج معرفی شده، به آن معنا نخواهد بود که حتما دختران باید در آن سنّ ازدواج کنند؛ بلکه این مطلب تنها به معنای جواز قانونی این کار بیان شده که آن هم مشروط شده است به بودن مصلحت.[4]
بعد از بیان این مطلب باز هم برای من سوال ایجاد میشود: «چرا وقتی دختری تمایل به ازدواج دارد و مصلحت نیز مهیّا است، عدهای میخواهند او را از ازدواج منع کنند؟!»
بیان برخی شبهات و پاسخ به آن
1. ممکن است اشکال شود که در سنین پایین، دختران توانایی جنسی لازم را ندارند پس باید از ازدواج منع شوند!
پاسخ خواهیم داد این که نگاه شما در ازدواج، منحصر به مسائل جنسی است، نگاهی غلط بوده و باید دانست که ازدواج جنبههای دیگری هم میتواند داشته باشد؛ چنانکه خداوند متعال میفرماید: «وَ مِنْ آياتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْواجاً لِتَسْكُنُوا إِلَيْها وَ جَعَلَ بَيْنَكُمْ مَوَدَّةً وَ رَحْمَةً إِنَّ في ذلِكَ لَآياتٍ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ[روم/ 21] و از نشانههاى [قدرت و ربوبيت] او اين است كه براى شما از جنس خودتان همسرانى آفريد تا در كنارشان آرامش يابيد و در ميان شما دوستى و مهربانى قرار داد يقيناً در اين [كار شگفتانگيز] نشانههايى است براى مردمى كه میانديشند.»
2. ممکن است گفته شود که بر اساس برخی آمار از بین 42000 ازدواجی که در سنین پایین صورت میگیرد حدودا 2000 دختر با طلاق یا بیوه شدن مواجه میشوند!
پاسخ خواهیم داد برفرض صحت این آمار که هیچ سندیت رسمی برای آن ارائه نشده، باید گفت مطلب بیان شده حکایت از این دارد که تنها حدودا 4 درصد از این ازدواجها ختم به طلاق یا فوت شوهر شده است[5] و این مطلب نسبت به آمار طلاق در سنین بالاتر بسیار ناچیز است[6] پس با این استدلال غلط، باید باب ازدواج را کلّا بست و از ازدواج دختران، در سنین بالاتر به طریق اولی ممانعت کرد؟!
در کنار این مطالب میگوئیم عقیده ما این است که منع دختران از ازدواج در سنین کم، تنها فساد و فحشا را زیاد خواهد کرد و معتقدیم اگر پسر صالحی به خواستگاری دختری آمد و مصلحت نیز در ازدواج آنان موجود بود نه تنها نباید ممانعت کرد؛ بلکه باید اسباب این ازدواج را فراهم ساخت در غیر این صورت آثار منفی زیادی برای این دختر و پسر و نهایتا جامعه فراهم خواهد شد چنانکه رسول خدا(صلیاللهعلیهوآله) میفرمایند: «إِذَا جَاءَكُمْ مَنْ تَرْضَوْنَ خُلُقَهُ وَ دِينَهُ فَزَوِّجُوهُ إِلَّا تَفْعَلُوهُ تَكُنْ فِتْنَةٌ فِي الْأَرْضِ وَ فَسادٌ كَبِيرٌ[7] وقتی كسی كه به خواستگاری میآید و اخلاق و دینش مایه رضایت است به او زن دهید كه اگر چنین نكنید، فتنه و فساد زمین را پر خواهد كرد.»
پس بیائیم به جای پاک کردن صورت مسأله و حذف یکی از حقوق دختران جامعه، با نوشتن آییننامههای صحیح نظارتی، امکان تضییع حقوق آنان در این رابطه را از بین برده و استفاده صحیحتر از این حقّ را برای آنان فراهم آوریم.
--------------------------------------------------------------
پینوشت:
[1]. سن قانونی ازدواج دختران در کشور های مختلف
http://www.jamnews.ir/detail/News/747693
[2]. تلاش برای اصلاح سن ازدواج دختران اقدام و شعاری انتخاباتی است
http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13951006000416
[3]. تلاش غرب برای افزایش سن ازدواج دختران
http://www.farhangnews.ir/content/243964
[4]. بر اساس ماده ۱۰۴۱ قانون مدنی، عقد نکاح دختر قبل از رسیدن به ۱۳سال تمام شمسی و پسر قبل از رسیدن به سن ۱۵سال تمام شمسی منوط به اذن ولی و به شرط رعایت مصلحت با تشخیص دادگاه صالح است.
[5]. که البته مسئله فوت، امری غیر اختیاری است و دلیل بر بد بودن اصل حکم نمیتواند باشد.
[6]. افزایش نرخ طلاق در مناطق پردرآمدتر
http://www.isna.ir/news/94062918346
[7]. حر عاملى، محمد، وسائل الشيعه، ج20، ص78، قم، مؤسسة آل البيت(عليهمالسلام)، 1409 ق