شوخی با نامحرم برای چه کسانی ممنوع است

با افزایش ارتباطات بین محرم و نامحرم، در دانشگاه و همایشات و جلسات و محل کار، قطعا در حین ارتباط بین آنها، خنده هایی هم بوجود میاید. مثلا شاید لطیفه ای را بشنود یا با هم مزاح کنند و ... . اما نکته مهم این است که باید علت این خنده با نامحرم را بررسی گردد تا شامل عذابی که خداوند وعده داده است نشویم.
وقتی خداوند در مورد یک کیفیت یک ارتباط، بندگان را نهی کرده است، حتما دلیلی برای آن دارد و این نهی برای همه مومنین است و نباید آن را به بهانه ای، توجیه کرد و مرتکب این عمل شد.
لذا گاهی اوقات این شبهه به گوش می رسد مگر پیامبر اسلام(صلی الله و علیه وآله) درباره شوخی با نامحرم چنین نفرموده اند: «مَنْ فاكَهَ بِامْرَأَهٍ لا یَمْلِكُها حُبِسَ بِكُلِّ كَلِمَهٍ كَلَّمَها فِی الدُّنیا اَلْفَ عامٍ فِی النّارِ [1] هر كسی با زن نامحرمی شوخی كند، برای هر كلمه‌ای كه با او در دنیا سخن گفته، هزار سال در جهنم زندانی می‌شود.» که اگر این نوع خنده و شادی اشکال دارد، چرا در بعضی جلسات مذهبی این اتفاق می افتد و سخنران باعث خنداندن نامحرمان می شود؟
بیان چند نکته برای تبیین بحث لازم است.

1- حکم نهی از خنده با نامحرم، شامل همه افراد می شود
شاید علت اینکه این دست شبهات را از زبان مردم می شنویم، به این خاطر است که بعضی افراد مذهبی در مواردی دچار اشتباه شده اند یا خود را مصون از گناه دانستند و مردم با دیدن این اشتباه، چنین برداشت کرده اند که فقط احکام خدا برای کسانی است که در دین داری ضعیف هستند و اهل رعایت ارتباط با نامحرم نیستند و مومنین در این ارتباط آزاد هستند.
در حالی که در زمان معصومین هم این حساسیت در ارتباط با نامحرم بوده و آنها با صحنه های بوجود آمده برخورد لازم را داشتند.
ابابصیر، از شاگردان امام صادق(علیه السلام) می گوید در کوفه به زنی قرآن می آموختم و روزی اتفاق افتاد که با او مزاح کردم. هنگامی که در مدینه به محضر امام باقر(علیه السلام) وارد شدم، مرا سرزنش کرد و فرمود: «مَنِ ارْتَکبَ الذَّنْبَ فِی الْخَلَاءِ لَمْ یعْبَأِ اللَّهُ بِهِ أَی شَی ءٍ قُلْتَ لِلْمَرْأَهِ فَغَطَّیتُ وَجْهِی حَیاءً وَ تُبْتُ- فَقَالَ أَبُو جَعْفَرٍ ع لَا تَعُد [2] کسی که در خلوت مرتکب گناه شود، خدا به او اعتنا نمی کند. چه چیزی به آن زن گفتی؟ از خجالت چهره خود را پوشاندم و توبه کردم-حضرت فرمود: دیگر تکرار مکن.»
در سیره علما هم این حساسیت نسبت به اختلاط محرم و نامحرم وجود دارد. در سیره زندگی امام خمینی(رحمه الله علیه) هم این دقت بود و نوه ایشان خانم زهرا اشراقی نقل می کنند:
«تا آخرين لحظه زندگی امام،‌ همواره سفره محرم و نامحرم جدا بود. يك بار مادرم به امام گفته بودند: «ما امشب منزل نفيسه خانم -دختر بزرگ آقای اشراقی- دعوت داريم». امام فكر كرده بودند كه در منزل نفيسه خانم، همسرش و شوهر خواهرهايشان هستند و مرد و زن با هم هستند و به مادرم گفته بودند: «اين مجلس، مجلس حرام است. شما می خواهيد به مجلس حرام برويد.» [3]

2- هر خنده ای به معنای شوخی با نامحرم نیست
باید عرض کنیم در خیلی از جلسات مذهبی یا کلاس تدریس، ما شاهد اختطاط زن و مرد هستیم، و در این موارد قطعا، به دلایلی جمع می خندند و علت شادی هم آن سخنران مذهبی و یا استاد متدین و مومن است. اما آیا علت این خنده، شوخی با نامحرم بوده است یا اینکه سخنران یا استاد مطلبی را نقل کرده است که باعث شادی و خنده حضار شده است؟ معمولا علت خنده در جلسات مذهبی و سخنرانی ها، مهم و قابل بررسی است:
الف: سخنران مطلب را به حق و بجا گفته است، ولی چون مناسب حال مردم و شنوده است و یا دقیقا اشاره به یک معظل فرهنگی کرده است، مخاطب را به خنده واداشته است، و این به معنای شوخی با مخاطب نامحرم نبوده که شامل نهی روایت نبوی شود.
ب: یا اینکه استاد یا سخنران، به یک لطیفه اشاره است که واقعا هم خنده آور بوده ست و باعث خنده حضار شده، اما مخاطبش نامحرم نبوده و مطلب را کلی نقل کرده است؟، مانند جلسات تفسیری استاد قرائتی که معمولا با مزاح و خنده همراه است، ولی هیچ گاه مخاطب خاص نداشته و خدای ناکرده نامحرمی، مخاطب ایشان نیستند و به لطف خدا جلسات بسیار تاثیر گزار هم برگزار کرده اند.

3- با فرافکنی، حکم خدا تضعیف نمی شود
با توجه با نکات بالا، حتی اگر عده ای هم با توجه به تقیدات مذهبی، این کلام خدا را برای خود لازم ندانند و فقط مردم را نهی از خنده با نامحرم کنند و خود همچنان مرتکب این امر ناپسند شوند، باز هم چیزی از قبح و زشتی این عمل و عواقب شوم آن، کاسته نمی شود و اگر دیگران عمل نکنند، باز ما باید مراقب اعمال و رفتار خود باشیم.
احکام الهی و دستورات دینی اسلام، همه حاکی از تناسب این احکام با زندگی ما و گرفتار نشدن انسان به عواقب شوم این ارتباطات است. یکی از از عواقبی که برای نهی از خنده با نامحرم می توان ذکر کرد، بحث دوستی و ارتباط با نامحرم است و روابط نامشروع است که امروزه آمار نشان می دهد که در کشورهای غربی که این سخت گیری ها وجود ندارد، فسادهای جنسی بسیار بیشتر وجود دارد.
آمار زیر آمار RAINN (بزرگترین سازمان ضد خشونت جنسی در امریکا) است:
هر 2 دقیقه(133 ثانیه) یک امریکایی مورد تجاوز جنسی قرار می گیرد.
به طور میانگین هرسال 237,868 قربانی جنسی در امریکا(بالای 12 سال) وجود دارد.
5.5میلیون آمریکایی قربانی خشونت جنسی شده اند.
60درصد تجاوزهای جنسی به پلیس گزارش نمی شود. [4]

نتیجه:
با توجه به مطالب ذکر شده باید دقت کنیم که نهی روایت نبوی که درباره خنده با نامحرم است، برای عموم مردم است و استثنایی ندارد و باید مراقب باشیم با فرافکنی، این سفارش دینی را به حاشیه نبرده و باعث شکسته شدن قبح آن نشویم و بدانیم که اگر این حدود الهی رعایت نشود، گرفتار  و بی عفتی های موجود در کشور های غربی خواهیم شد.

___________________________

پی نوشت:
[1]. ابن بابويه، محمد بن على، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال‏‏، تاريخ وفات مؤلف: 381 ق‏، محقق / مصحح: ندارد، موضوع: اخلاق‏، زبان: عربى‏، تعداد جلد: 1، ناشر: دار الشريف الرضي للنشر، مكان چاپ: قم‏، سال چاپ: 1406 ق‏، ص 283.
[2]. مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى، بحار الأنوار ، تاريخ وفات مؤلف: 1110 ق‏، محقق / مصحح: جمعى از محققان‏، موضوع: جوامع روايى‏، زبان: عربى‏، تعداد جلد: 111، ناشر: دار إحياء التراث العربي‏، مكان چاپ: بيروت‏، سال چاپ: 1403 ق‏، ج46، ص 237.
[3]. خبر گزاری رجا.
[4]. خبر گزاری تسنیم.