خلاصه: مسجد، خانه خدا است، بر مسلمین لازم است که آن را احترام کنند، مساجدی از مساجدھا متحمل بر خصوصیات خاصی ھستند که یکی از آن مساجد، مسجد الاقصیٰ است، دربارہ آن فضیلت بسیاری در آیات و روایات آمدہ است.
بسم اللہ الرحمن الرحیم
مسجد الاقصی در ابعاد مختلف مذهبی و تاریخی، جغرافیایی و معماری و... دارای ویژگی‌ها و خصوصیات ویژه‌ای است .برخی از ویژگی‌ها این مسجد منحصر به فرد است فقط در ھمین مسجد دیدہ می شود و برخی از آن این است: معتقدین توحید، پیروان سه دین بزرگ اسلام، مسیحیت و یهودیت این مکان شریف را به دستور خداوند قبله‌گاه خود قرار داده و آن را احترام می‌کنند. این مسجد دومین زمینی است که بعد از کعبه بر روی زمین گسترده شده است[۱] مسجدالاقصی سومین مسجدی است که به قداست و فضل از بقیه مساجد ممتاز گردیده است[۲] به تبع شهر بیت المقدس هم بعد از مکه و مدینه به عنوان سومین شهر مقدس اسلام معرفی و از بقیه شهرها ممتاز گشته است، مسجدالاقصی قبله‌گاه پیامبران و اولیاء پیشین است[۳]
قرآن مجید دو ویژگی‌ھای این مسجد را بیان کردہ است:
۱.«قَدْ نَرى تَقَلُّبَ وَجْهِکَ فِی السَّماءِ فَلَنُوَلِّیَنَّکَ قِبْلَةً تَرْضاها فَوَلِّ وَجْهَکَ شَطْرَ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ وَ حَیْثُ ما کُنْتُمْ فَوَلُّوا وُجُوهَکُمْ شَطْرَهُ وَ إِنَّ الَّذِینَ أُوتُوا الْکِتابَ لَیَعْلَمُونَ أَنَّهُ الْحَقُّ مِنْ رَبِّهِمْ وَ مَا اللَّهُ بِغافِلٍ عَمَّا یَعْمَلُونَ[ سورۂ بقرہ، آیت:۱۴۴]؛ ما تو را دیدیم که رو در آسمان مىچرخاندى پس بزودى تو را بسوى قبلهاى برمی‌گردانیم که دوست مىدارى، اینک(همین امروز) روى خود به طرف قسمتى از مسجد الحرام کن، و هر جا بودید رو بدان سو کنید و کسانى که اهل کتابند مىدانند که این برگشتن به طرف کعبه حق است و حکمى است از ناحیه پروردگارشان و خدا از آنچه مى کنند غافل نیست»
مسجد الاقصی مدتی قبله مسلمین بود و سپس قبله بسمت کعبه تعیین گشت. در صدر اسلام پیغمبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) نماز خود را در مدینه چهارده ماه و در مکه سیزده سال رو به مسجد الاقصی و بیت المقدس می‌خواندند. این ویژگی برای مسجد الاقصیٰ، ویژگی خاصی از ویژگی ھای مخصوص به شمار می‌آیدٟ.[۴]
این از ویژگی‌ھای مسجد الاقصیٰ است که به طرف آن پیروان سه دین بزرگ عبادت خودشان را انجام دادند.
۲. در جای دیگر فضیلت مسجد الاقصیٰ را خداوند متعال اینطور بیان میۭکند: «سُبْحانَ الَّذی أَسْرى بِعَبْدِهِ لَیْلاً مِنَ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ إِلَى الْمَسْجِدِ الْأَقْصَى الَّذی بارَکْنا حَوْلَهُ لِنُرِیَهُ مِنْ آیاتِنا إِنَّهُ هُوَ السَّمیعُ الْبَصیرُ[سورۂ اسراء، آیت:۱]؛ پاک و منزه است خدایى که در مبارک شبى بنده خود محمد(صلی الله علیه و آله و سلم) را از مسجد حرام (مکه معظمه) به مسجد اقصایى که پیرامونش را (به قدوم خاصان خود) مبارک ساخت، سیر داد تا آیات خود را به او بنمایاند که همانا خداوند شنوا و بیناست»
مسجد الاقصی یادآور حادثه مهم تاریخی اسلامی است که آن معراج پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) است که از همین سرزمین به عرش اعلی سفر می‌کنند.
نتیجه:
مسجد، خانه‌ی خدا بر روی زمین است، برای خوانندہ‌ی نماز مرکز نزول برکات و فیض الھی است. یقیناً فواید زیادی برای رفتن به مسجد است که ھر کس به مسجد بیاید فیض می‌برد. امام علی(علیه السلام) فرمود: «مَنِ اخْتَلَفَ إِلَى الْمَسْجِدِ أَصَابَ إِحْدَى الثَّمَانِ أَخاً مُسْتَفَاداً فِي اللَّهِ، أَوْ عِلْماً مُسْتَطْرَفاً، أَوْ آيَةً مُحْكَمَةً، أَوْ يَسْمَعُ كَلِمَةً تَدُلُ عَلَى هُدًى، أَوْ رَحْمَةً مُنْتَظَرَةً، أَوْ كَلِمَةً تَرُدُّهُ عَنْ رَدًى، أَوْ يَتْرُكُ ذَنْباً خَشْيَةً أَوْ حَيَاء[۵] کسی که به مسجد رفت و آمد می‌کند، یکی از منافع هشتگانه نصیب او می‌شود: برادری مفید و با ارزش در راه خدا، یا علم و دانش نو، یا دلیل و برهان محکم(برای تثبیت عقاید)، یا کلماتی که موجب هدایت شود(می‌شنود)، یا رحمت مورد انتظاری(شامل حال او می‌شود)، یا مواعظی که او را از فساد و گناه باز دارد،(می‌شنود،) یا به خاطر ترس یا حیا و آبروی خود گناهی راترک می‌کند»
مسجد، نقش مھمی در زندگی انسان دارد به ھمین سبب لازم است که با آن وابسته باشیم، زیرا یکی از راہ‌ھای رسیدن به خدا ھمین مسجد است.
۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔
منابع:
[۱] سید جعفر حمیدی،، تاریخ اورشلیم، ص۱۸۳.
[۲] مرتضی اسدی، مجموعه مقالات بلند از دایره المعارف اسلامی، ص ۱۵۳ .
[۳] مرتضی اسدی،، مجموعه مقالات بلند از دایره المعارف اسلامی،ص ۱۵۳.
[۴] ندایی از سرزمین بیت المقدس و نگاهی به شهر بیت المقدس،ص۱۳ـ۱۸.
[۵] محمد باقر ابن محمد تقی مجلسی، بحار الانوار، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ھ،ج۸۰، ص۳۸۱.