جعفر بن ابی طالب

بسم اللہ الرحمٰن الرحیم
جعفر بن ابی طالب، برادر امام علی(علیه السلام) بود. او از کسانی ھست که در اوائل اسلام، اسلام را قبول کرد. معصومین(علیھم السلام) دربارہ فضیلتش احادیث بسیاری را بیان کردند، برخی از آن ذکر می‌کنیم تا اینکه ما از مقام و منزلت او آگاہ شویم.    
با مطابق به روایات منقول در متون و منابع دینی، جعفر طیار صاحب منزلت و مقامی بالا است. مروی است که پیامبرخدا(صلی اللہ علیه و آله و سلم) فرمود: ای جعفر! شما از نظر چھرہ‌ات و اخلاقت مانند من ھستی. این شباھت طوری بود که بینندہ در نگاہ اول به او این طور سلام می‌کرد، السلام علیک یا رسول اللہ (صلی اللہ عليه و آله و سلم)، و جعفر به آنھا توضیح می‌داد که من پیامبر خدا(صلی اللہ عليه و آله و سلم) نیستم، من جعفر ھستم.   
وقتی پیامبر اکرم(صلی اللہ عليه و آله و سلم) در ھنگام غزوہ خیبر بعد از نبرد پیروزمندانه در مقابل یہودیان از خیبر بہ مدینہ برگشت، جعفر که از حبشه برگشته بود به استقبال آن حضرت(صلی اللہ عليه و آله و سلم) رفت، پیامبر اکرم(صلی اللہ عليه و آله و سلم) با او معانقه کرد، روی پیشانی او بوسید و فرمود: به خدا قسم! نمی‌دانم که به فتح خیبر خوشحال بشوم و یا به ملاقات با جعفر. بعد او را به نمازی تعلیم داد که نام آن نماز معروف به ’’نماز جعفر طیار‘‘ شد. در روایات بر خواندن این نماز تاکید شدہ است.
مھر و محبت حضرت علی(علیه السلام) بہ جعفر طیار اینقدر بود که عبداللہ بن جعفر می‌گوید: ’’اگر از عمویم علی(علیه السلام) درخواست چیزی داشته باشم، او را قسم به حق پدرم جعفر یاد می‌کردم و وی درخواستم را می‌پذیرفت.
آنچه درباره مقام و منزلت جعفر بن ابی طالب آمده، همین بس است که برخی آیات قرآن کریم در شأن او نازل شده است. در سورہ حزاب خداوند متعال میۭ‌فرماید: «منَ الْمُؤْمِنِينَ رِجَالٌ صَدَقُوا مَا عَاهَدُوا اللَّهَ عَلَيْهِ  فَمِنْهُم مَّن قَضَىٰ نَحْبَهُ وَمِنْهُم مَّن يَنتَظِرُ وَمَا بَدَّلُوا تَبْدِيلًا[سورۂ احزاب، آیت:۲۳]؛ از میان مؤمنان مردانی‌اند كه به آنچه با خدا عهد بستند صادقانه وفا كردند. برخی از آنان به شهادت رسیدند و برخی از آنها در(همین) انتظارند و (هرگز عقیده خود را) تبدیل نكردند». علی بن ابراھیم قمی در تفسیر آیه مذکوره روایتی را از امام باقر(عليه السلام) نقل می‌کند که مراد از کسانی که بر عهد خویش وفادار ماندند حمزہ بن عبدالمطلب و جعفر بن ابی طالب است.
رسول اکرم(صلی اللہ عليه و آله و سلم) در جمادی الاول سال ھشتم ھجری، جعفر را به موته فرستاد تا با سپاهیان روم بجنگندند. چه کسی فرماندہ است بود؟ در این بارہ سه تا اسم نوشته شدہ است زید ابن حارثه، جعفر ابن ابی طالب و عبداللہ ابن رواحه[۱]
جعفر بن ابی طالب در میدان جنگ شجاعانه جنگید و جراحت‌های بسیاری برداشت حتی در نبرد هر دو دست او قطع شد و پس از آن در ھمان جنگ به شهادت رسید[۲]
رسول خدا(صلی اللہ عليه و آله و سلم) با آگاه شدن از خبر شهادت جعفر طیار بسیار اندوهگین شد و گریست[۳] و فرمود: خداوند به جای دو دست قطع شده، به جعفر دو بال می‌دھد که با آنها در بهشت، پرواز می‌کند. از همین رو جعفر به ’’ذوالجناحین‘‘ مشهور شد.[۴]
نتیجه:
جعفر بن ابی طالب، با قربان کردن جان خود در پیروی از رسول اکرم(صلی اللہ عليه و آله و سلم) ایمان خود اثبات کرد، زیرا او به خدا و رسولش اتباع کرد به ھمین سبب معصومان(علیھم السلام) فضیلتش را بیان کرد. خداوند به ما نیز توفیقی بر اطاعت او و اولیائش بدھد.
۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔
منابع:
[۱] فضل ابن حسن طبرسی، اعلام الوری باعلام الھدی، ج۱، ۲۱۲؛ ابن شهر آشوب،ج۱، ص۲۰۵؛ مجلسی، ک۲۱، ص۵۹.
[۲] ابن عبرالبر، ج۱، ص۳۱۳.
[۳] صدوق، ج۱، ص۱۷۷.
[۴] ابو یعلی، ج۱۱، ص۳۵۰؛ ابن حبان، ھ۱۵، ص۵۲۱.

منبع: http://www.rohama.org/fa/news/19491/
         http://fa.wikishia.net/view/ جعفر_بن_ابی‌طالب