هر فردی پس از مطالعه درباره حوادث قبل از ظهور، باید توجه داشته باشد که معنا و تفسیر این حوادث را باید از متخصصان مهدویت جویا شود؛ همچنین بداند که حضرت ممکن است صدها سال پس از وقوع این حوادث ظهور کند.
قبل از ظهور امام زمان(عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) اوضاع اجتماعی جهان ناگوار می‌شود و امنیت عمومی متزلزل می‌شود. انسان در آن دوره با ظلم و فساد و جهل و نادانی، جنگ و کشتار و قحطی، مفاسد اجتماعی و اخلاقی و اعتقادی دست به گریبان است و زندگی اغلب مردم از معنویت خالی می‌شود و ترس و دلهره عالم را فرا می‌گیرد.[1] در این دوران جوامع بشری با به انواع مصیبت‌های طبیعی و انسانی امتحان می‌شود.
با وجود این حوادث عموم مردم از وضعیت موجود به تنگ آمده و به یک خودآگاهی فراگیر می‌رسند و از غفلت خارج شده و با تمام وجود به خدا پناه برده و منجی جهانی و مصلح کل را طلب می‌کنند. در واقع این اوضاع جهان است که زمینه را برای بیداری و توجه مردم به مصلح جهان و پذیرش حکومت معصوم فراهم میکند. زیرا تا زمینه فراهم نشود مردم آمادگی پذیرش حکومت ولی الهی را نخواهند داشت. اما باید دانست که در روایات باقی مانده از معصومین(علیهم‌السلام) حوادث قبل از ظهور به طور مفصل بیان شده است. ولی قبل از بررسی این روایات باید به دو نکته توجه داشت.
1. تأمل در حوادث قبل از ظهور
حوادثی که در روایات به عنوان علائم ظهور ذکر شده است را به چند دلیل نمی‌توان کاملاً یقینی دانست.
الف) سند برخی از این روایات ضعیف است.
ب)متن برخی از این روایات مضطرب و متزلزل است.
ج) تعدادی از این روایات، توسط افراد سود جو مورد سوء استفاده بوده است و لازم است در تطابق آن‌ها احتیاط شود.
د) برخی از این حوادث حتمی هستند و تعداد دیگری هم غیر حتمی یعنی ممکن است به وقوع نپیوندند.
ه) میان تعدادی از این روایات اختلافاتی وجود دارد.[2]
وجود این عوامل باعث می‌شود تا انسان با احتیاط و دقت بیشتری در اینگونه احادیث ورود کند و برای درک معنای این روایات به علمای راستین اسلام که سال‌ها در این راه تحقیق و تدبر کرده‌اند مراجعه کند تا در دام مدعیان فرصت‌طلب گرفتار نشود. البته نباید از این نکته غافل شد که قطعاً بخشی از این اتفاقات که زمینه‌های ظهور را فراهم میکند به وقوع خواهد پیوست[3] و این از مسلمات اعتقادی پیروان دین مبین اسلام است؛ ولکن غرض از این بحث این است که افرادی که تخصص لازم را ندارند، دچار لغزش نشوند.
2. رابطه این حوادث با ظهور حضرت
مطلب دیگری که در این موضوع باید به آن توجه داشت این است که وقوع حوادث مهم قبل از ظهور که از آن‌ها به علائم قبل از ظهور تعبیر می‌شود؛ به این معنا نیست که حضرت بلافاصله پس از آن حوادث، ظهور خواهند کرد. به طور مثال می‌توان برخی از وقایع مانند فتنه بنی‌امیه و درگیری بنی‌عباس و بنی مروان، اختلاف بنی‌عباس بر سر حکومت، حمله مغول‌ها به سرزمین‌های اسلامی و ... که صدها سال پیش واقع شده است را از علائم ظهور است.[4] به عبارت دقیق‌تر باید گفت: این روایات تنها در مقام توصیف وضع جهان و بیان اصل حوادث پیش از ظهور هستند؛ یعنی تا این حوادث به وقوع نپیوندند حضرت ظهور نخواهد کرد، ولی در عین حال این روایات در صدد بیان وجود ارتباط و تلازم بین این حوادث و ظهور نیستند. پس ممکن است بین وقوع هر یک از این وقایع و ظهور حضرت صدها سال فاصله باشد.
در نتیجه: با توجه به آنچه گفته شد باید دانست: در مواجهه با روایاتی که حوادث قبل از ظهور را مطرح می‌کنند لازم است دقت فراوانی صورت گیرد و برای کسب اطلاعات بیشتر به افراد متخصص مراجعه شود تا انسان دچار سطحی نگری نشود؛ همچنین بداند این نوع از روایات به ظهور فوری حضرت بعد از حوادث مذکور دلالت ندارند و ممکن است که بین این وقایع و ظهور حضرت صدها سال فاصله باشد.
برای مطالعه بیشتر به این کتاب‌ها مراجعه نمایید.
1. «مکیال المکارم فی فوائد الدعاء للقائم» اثر مرحوم آیت‌الله سید محمدتقی موسوی اصفهانی.
2. « مهدویت رویکردها و چالش‌ها» نوشته مهدی مهریزی.
3. «کمال الدین و تمام النعمه» اثر شیخ صدوق.
______________________________
پی‌نوشت
[1]. بحار الانوار، محمد باقر مجلسی، موسسه الوفاء، بیروت، ج52، ص193-191
[2]. حضرت مهدی (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه) در روایات شیعه و سنی، طاهری ورسی، احمد علی، موسسه مذاهب اسلامی، چاپ اول، 1390ش، ص83.
[3]. برای مشاهده این روایات بنگرید به: بحار الانوار، همان، ج52، باب 25.
[4]. همان، ج51، ص72 و ج52، ص206، 234، 235، 237، 242، 250، 257.
نظرات
خدا قوت
حتی اگر یک روز از عمر جهان باقی مانده باشد خداوند آن روز را آنقدر طولانی میکند تا امام زمان ظهور کنه!