یکی از سوالات اساسی و مهمی که بعد از مرگ، از انسان پرسش میشود نماز است.
«إِنَّ الْمُنافِقينَ يُخادِعُونَ اللَّهَ وَ هُوَ خادِعُهُمْ وَ إِذا قامُوا إِلَى الصَّلاةِ قامُوا كُسالى يُراؤُنَ النَّاسَ وَ لا يَذْكُرُونَ اللَّهَ إِلاَّ قَليلاً [نساء/142]منافقان، با خدا نيرنگ مىكنند، و حال آنكه او با آنان نيرنگ خواهد كرد؛ و چون به نماز ايستند با كسالت برخيزند. با مردم ريا مىكنند و خدا را جز اندكى ياد نمىكنند»
منافق کسی است که واجبات و تکالیف مذهبی و شرعی خود را بخاطر دیگران و ریا انجام میدهد. آنها نمازشان با با کسالت و بیحال و برای اینکه در نظر دیگران، خود را انسانهای نمازخوان معرفی کنند نماز میخوانند.
میدانیم که نمازی مقبول است که برای خدا به همراه شرایطش باشد؛ مااند نماز در اول وقت. چنانچه حضرت امام صادق (علیه السلام) بدان اشاره فرمود: «برترى نماز اول وقت بر نماز آخر وقت مثل برترى آخرت بر دنيا است» [1]
قرآن کریم در مورد نماز منافق فرمود: "آنها وقتی به نماز میایستند" در حالی که در مورد نماز مومنین میفرماید: «مومنین عمل صالح انجام میدهند و نماز را برپا میدارند» [2]
فرق بین ایستادن به نماز و اقامه و برپا داشتن نماز واضح است؛ چرا که در مورد منافقین، این نماز است که آنها را وادار به ایستادن میکند در حالی که خود آنها، انسانهای کسل و بیحالی هستند، اما در مورد مومنین، آنها چنان در راه عبادت و بندگی خدا پر انرژی هستند که آنها ارزشهای الهی من جمله نماز را برپا میکنند.
در جایی دیگر از قرآن میفرماید: «فَوَيْلٌ لِّلْمُصَلِّينَ الَّذِينَ هُمْ عَن صَلَاتهِمْ سَاهُونَ الَّذِينَ هُمْ يُرَاءُونَ [ماعون/4-6] پس واى بر نمازگزارانى كه از نمازشان غافلند، آنان كه ريا مىكنند»
وصف "غافلین در نماز" و "ریا کنندگان در نماز" در آیه ابتدائی مشخص شد بر چه کسانی منطبق است. آری منافقین. از مصادیق غافلین از نماز، میتوان کسانی که نماز را در آخر وقت میخوانند نیز انطباق داد؛ چراکه آنها نیز از نمازشان غفلت کردهاند.
پینوشتها:
[1] مکارم الاخلاق، ص 301 : فَضْلُ الْوَقْتِ الْأَوَّلِ عَلَى الْأَخِيرِ كَفَضْلِ الْآخِرَةِ عَلَى الدُّنْيَا
[2] قرآن، سوره بقره، آیه 277 : إِنَّ الَّذينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ وَ أَقامُوا الصَّلاةَ