ظهور ظهور امام زمان (عجلاللهتعالیفرجهالشریف) در بستری اتفاق میافتد که هرج و مرج، آشوب و فتنهها رخ داده است و مردم جهان از تمام سازمانهای بینالمللی نامید هستند و در انتظار منجی و مصلح جهان به سر میبرند.
بیتردید ظهور ظهور امام زمان(عجلاللهتعالیفرجهالشریف) در بستری اتفاق میافتد که این بستر، از سالها قبل از آن شکل گرفته است و حوادث و رویدادهایی به وقوع پیوسته که تمام افراد خردمند انتظار ظهور یک منجی و مصلح جهانی را دارند. ما در این نوشتار با مراجعه به منابع روایی به بررسی برخی از زمینههای ظهور حضرت میپردازیم.
هرج و مرج و ناامنی
با گسترش ظلم و بیدادگری بر روی زمین، هرج و مرج اجتماعی و ناامنی تمام زندگی بشر را فرا میگیرد، حتی عداوت و دشمنی بین مومنین هم ظاهر میشود و به صورت همدیگر چنگ انداخته و آب دهان میاندازند.[1] در روایتی از پیامبر اکرم(صلیاللهعلیهوآله) که خطاب به مسلمانان فرمود میخوانیم: «بشارت میدهم شما را به مهدی که میان امتم برانگیخته میشود ـ درحالیکه اختلاف و فتنه، ترس و زلزله و بلاهای مختلف زندگی انسان را فرا گرفته باشد ـ پس زمین را از عدل داد پر میکند، همانگونه که از ظلم و جور پر شده باشد و تمام ساکنان آسمان و زمین از حکومت او راضی میشوند و به او تن میدهند.»[2] در روایت دیگری هم از امام باقر (علیهالسلام) نقل شده است که حضرت فرمود: «قائم آل محمد(صلیاللهعلیهوآله) قیام نمیکند، مگر زمانیکه خوف و ترس، ناامنی و فتنه، قتل و غارت، اختلافات دینی و قومی، رنج و بیماریهای لاعلاج، تمام زندگی بشر را فرا بگیرد و چنان وضع مردم تغییر می کند که شب و روز از خدا آرزوی مرگ کنند و مردم مانند سگهای هار به جان هم میافتند و گوشت بخورند ... .»[3]
این دو روایت به خوبی نشان میدهند که پیش از ظهور، ناامنی و رذائل اخلاقی با تمام ابعاد و به طور گسترده بر زندگی فردی و اجتماعی مردم سایه میافکند، تا آنان از خواب غفلت بیدار شوند و ضرورت مصلح جهانی را درک کنند و به استقبال او بروند. زیرا تنها با ظهور امام زمان(عجلاللهتعالیفرجهالشریف) است که ترس و ناامنی از زندگی مردم رخت بر میبندد و امنیت و آسایش جای آن را میگیرد و حتی بیماریهای جسمی و روحی مردم هم با آمدن حضرت شفا مییابد.[4]
کشتار و مرگ و میرهای دسته جمعی
در دوران آخرالزمان، وقوع جنگهای گسترده و استفاده ابرقدرتها از سلاحهای کشتار جمعی، تخریب بیش از حد محیط زیست، پدیدار شدن قحطی و بیماریهای صعب العلاج و واگیر در جهان، جمعیت زیادی از انسانها از بین میروند. این مرگ میرها به قدری زیاد است که در روایات رسیده از اهل بیت(علیهمالسلام) به میزان آن اشاره شده است. در این رابطه امام صادق(علیهالسلام) فرمود: «ظهور مهدی(عجلاللهتعالیفرجهالشریف) واقع نخواهد شد، تا اینکه دو سوم از انسانها کشته شوند.»[5]
هر چند ممکن است این حجم از مرگ و میر به صورت آنی و یک دفعه محقق نشود و در یک دوره زمانی اتفاق بیفتد، ولی با توجه به این روایات[6] معلوم میشود که این مرگ و میر، تعداد حجم قابل توجهی از جمعیت انسانها را در بر میگیرد و با توجه به رشد و گسترش سلاحهای کشتار جمعی در جهان و تهدید کشورهای سلطهگر به استفاده از این جنگافزارها، بعید نیست که ظالمان و ستمگران این تعداد از انسانها را قربانی امیال شیطانی خود کنند.
یاس و ناامیدی
در آخرالزمان آنچنان ظلم و ستم فراگیر میشود که مردم به تنگ میآیند و به دنبال پناهگاه آرامش بخشی هستند، ولی هر چه تلاش میکنند به هدف نمیرسند و گریزی از ستم ظالمان ندارند. شخصی به نام منصور صیقل میگوید: «خدمت امام باقر(علیهالسلام) رسیدم؛ عدهای از دوستان در محضر ایشان بودند و ما درباره ظهور و قدرت اهلبیت(علیهمالسلام) سخن میگفتیم، حضرت با شنیدن این سخنان به ما توجه کرد و فرمود: آنچه درباره آن گفتگو میکنید بسیار دور است و واقع نخواهد شد، مگر هنگامیکه مردم از گشایش و فرج ناامید شوند.»[7] امیرالمومنین(علیهالسلام) از پیامبر اکرم(صلیاللهعلیهوآله) نقل میکند که حضرت فرمود: «ای علی، حضرت مهدی(عجلاللهتعالیفرجهالشریف) هنگامی ظهور خواهد کرد که شهرها دگرگون و بندگان خدا ضعیف و از فرج و گشایش مایوس و ناامید شوند.»[8]
سخن آخر
نکتهای که بیش از هر چیز دیگر در ورای این روایات خودنمایی میکند و ما هر روز شاهد تحقق عینی آن در جهان هستیم، این است که سازمانها و نهادهای بیناللملی که خود را عهدهدار صلح جهانی و دفاع از حقوق بشر معرفی میکنند در این دروه هیچ کارایی ندارند و از رفع ظلم و ستم ناتوانند. آری وجود این ارگانهای بینالمللی با توجه به وظیفه حقیقی آنها؛ به خودی خود امری پسندیده و نیکو است، ولی متاسفانه این سازمانها از همان ابتدا آلت دست مستکبران عالم بوده و هستند و ما در نقاط مختلف جهان شاهد برخوردهای چندگانه آنان با مردم هستیم. گویا این نهادها تنها با اشاره زورمندان به فعالیت میپردازند و اگر در موردی منع شوند سکوت اختیار میکنند. نتیجه این رفتار هم ناکارآمدی آنان است که در آخرالزمان بیشترین نمود را خواهد داشت.
برای مطالعه بیشتر به این کتابها مراجعه نمایید.
1. «مکیال المکارم فی فوائد الدعاء للقائم» اثر مرحوم آیتالله سید محمدتقی موسوی اصفهانی.
2. « مهدویت رویکردها و چالشها» نوشته مهدی مهریزی.
3. «کمال الدین و تمام النعمه» اثر شیخ صدوق.
______________________________
پینوشت
[1]. بحار الانوار، محمد باقر مجلسی، موسسه الوفاء، بیروت، ج52، ص210.
[2]. الغیبه، شیخ طوسی، تحقیق عباد الله طهرانی، موسسه المعارف الاسلامیه، ص178.
[3]. الغیبه، نعمانی، تحقیق علی اکبر غفاری، ناشر: مکتبه صدوق، تهران، ص254.
[4]. مسند احمد، احمد بن حنبل، دار صادر، بیروت، ج2، ص530.
[5]. الغیبه، شیخ طوسی، همان، ص339.
[6]. برای اطلاعات بیشتر بنگرید به: بحار الانوار، همان، ص113و 207.
[7]. الغیبه، نعمانی، همان، ص209 و 254.
[8]. ینابیع الموده، سلمان بن ابراهیم قندوزی، تحقیق سید جمال اشرف حسینی، دارالاسوه، قم، ج1، ص406.