-یکی از حوادثی که در عصر ظهور امام زمان(علیه‌السلام) اتفاق می‌فتد رجعت ائمه اطهار می‌باشد که اولین کسی که از آن‌ها رجعت می‌کند امام حسین(علیه‌السلام) است که البته حضرت سیدالشهدا(علیه‌السلام) دو مرتبه رجعت می‌کنند که در دومین رجعت خود پس از غسل دادن و تجهیز پیکر مطهر حضرت حجت(علیه‌السلام)، خود حاکمیت و سلطنت عالم را به عهده می‌گیرد.
رجعت، به معنای بازگشت به دنیا پس از مرگ می‌باشد که به اعتقاد شیعه در عصر ظهور حضرت مهدی(علیه‌السلام) اتفاق می‌افتاد و برخی از انسان‌های پاک و خالص و افراد خالص در شرک و کفر به دنیا باز می‌گردند و به این طریق حاکمیت و مرجعیت سیاسی و علمی اهل بیت(علیهم‌السلام) در عالم به وجود می‌آید. یکی از رجعت‌های ویژه و ممتاز رجعت سرور و سالار شهیدان حضرت اباعبدالله الحسین(علیه‌السلام) می‌باشد که در روایات بسیاری، به عنوان اولین رجعت کننده معرفی شده است. در این نوشتار به بررسی این روایات و چگونگی و تعداد رجعت امام حسین(علیه‌السلام) و اهداف و برنامه‌های حضرت پس از رجعت می‌پردازیم.
ابی الخطاب و حمران بن اعین خبر می‌دهند که امام صادق(علیه‌السلام) فرمودند: «اولین کسی که زمین برای او شکافته می‌شود و به دنیا باز می‌گردد، حسین بن علی(علیه‌السلام) است، رجعت عمومی نیست و بر نمی‌گردد، مگر کسی که محض در ایمان یا در شرک باشد.»[1]
عقبه می‌گوید: از امام صادق(علیه‌السلام) سوال شد آیا رجعت حق است؟ حضرت فرمودند: «آری» گفته شد: اولین کسی که از زمین خارج می‌شود کیست؟ فرمود: «حسین(علیه‌السلام) است که از پس قدم قائم خارج می‌شود.»[2]
آن‌چه که از این روایت و روایات دیگر به دست می‌آید که رجعت امام حسین(علیه‌السلام) به ظهور حضرت مهدی(علیه‌السلام) متصل است، به گونه‌ای که عصر ظهور با عصر رجعت هم‌زمان می‌باشد چنان‌که خود سیدالشهدا(علیه‌السلام) فرمودند: «رجعت من با بازگشت امیرالمومنین(علیه‌السلام) و قیام قائم هم‌زمان خواهد بود.»[3]
تعداد رجعت‌های امام حسین(علیه‌السلام)
از روایات به دست می‌آید که امام حسین(علیه‌السلام) دارای دو رجعت می‌باشد و بازگشت ایشان در اواخر عمر حضرت مهدی(علیه‌السلام) نیز تکرار خواهد شد. جابر جعفی در روایتی معتبر نقل می‌کند: از امام باقر شنیدم که فرمودند: «به خدا سوگند یکی از ما اهل بیت(علیهم‌السلام) پس از مرگ خود سیصد سال حکومت می‌کند و نه سال هم بر آن می‌افزاید.»
عرض کردم این حکومت در چه زمانی خواهد بود.
حضرت فرمود: «پس از قائم.»
عرض کردم قائم چند سال حکومت می‌کند.
فرمود: «نوزده سال، آن‌گاه منتصر(حسین) خروج می‌کند و برای حسین و اصحابش خون‌خواهی می‌کند، پس می‌کشد و اسیر می‌کند تا سفاح(امیرالمومنین) خروج می‌کند.»[4]
در روایتی آمده است: « آن‌گاه منتصر که حسین(علیه‌السلام) است خروج می‌کند و برای خود و اصحابش خون‌خواهی می‌کند تا سفاح که امیرالمومنین(علیه‌السلام) است خروج می‌کند.»[5]
از همین رو علامه مجلسی(رحمه‌الله‌علیه) می‌نویسد: « ظاهرا مراد از منتصر حسین(علیه‌السلام) و مراد از سفاح امیر مومنان(علیه‌السلام) می‌باشد.»[6]
محمد رضا اکبری از محققان و پژوهش‌گران در حوزه مهدویت در این باره می‌نویسد: «اگر چه استعمال کلمه «یخرج» در روایت، تنها به معنای رجعت نیست و به معنای قیام می‌تواند باشد، اما از مجموع روایات به دست می‌آید که خروج در روایت به معنای رجعت است به ویژه این‌که در مدت حکومت امام زمان(علیه‌السلام) که پس از جنگ پیروزمندانه او که امام حسین(علیه‌السلام) هم در آن حضور دارد تحقق می‌یابد، سخنی از حسین بن علی(علیه‌السلام) مطرح نیست و این بیان‌گر آن است که آن حضرت پس از رجعت خود در آغاز عصر ظهور به همراه سایر ائمه از دنیا می‌روند و در پایان حکومت مهدوی دو باره رجعت می‌کنند.»[7]
به این ترتیب می‌توان برنامه‌ها و کارهای سیدالشهدا(علیه‌السلام) را در دو رجعت اول و دوم به این شکل تقسیم کرد:
1. رجعت اول و یاری رساندن به حضرت مهدی(علیه‌السلام) و انتقام از دشمنان
اولین برنامه سیدالشهدا(علیه‌السلام) در رجعت اول، یاری کردن حضرت مهدی(علیه‌السلام) و کمک به پیروزی نهضت مهدوی و جهانی سازی اسلام و انتقام از دشمنان خدا و دین خداست، چنان‌که امام صادق(علیه‌السلام) می‌فرمایند: «اولین کسی که به دنیا باز می‌گردد، حسین بن علی(علیه‌السلام) و اصحاب او و یزید بن معاویه و یاران اوست، پس بدون کم و کاست آن‌ها را به قتل می‌رساند.»[8]
2. رجعت دوم و تغسیل به خاک سپاری حضرت مهدی(علیه‌السلام) و آغاز حکومت حسینی
به اعتقاد شیعه، وقتی امام معصومی از دنیا می‌رود، انجام امور و تغسیل و تجهیز او بر عهده‌ی امام معصوم دیگر است.
از امام صادق(علیه‌السلام) نقل شده است که فرمودند: «حسین در میان اصحابش که با او کشته شدند می‌آید و هفتاد پیامبر با او خواهند بود همان‌گونه که آن‌ها با موسی بن عمران هم مبعوث شدند، آن‌گاه قائم انگشتر را به او می‌دهد و حسین(علیه‌السلام) همان کسی است که او را غسل می‌دهد و کفن و حنوط می‌کند و در قبرش می‌گذارد.»[9]
به این ترتیب پس از امام زمان(عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) حاکمیت و سلطنت حضرت ابا عبدالله الحسین(علیه‌السلام) و حکومت حسینی آغاز می‌گردد و بنا بر روایت موثقی که از امام باقر(علیه‌السلام) نقل شد، مدت حکومتش حضرت 309 سال طول می‌کشد. هر چند برخی از علما مدت حکومت‌شان را تا پنجاه هزار سال نقل کرده‌اند که ذکر این ارقام بدون سند و و فاقد اعتبار می‌باشد.
در نتیجه آن‌که امام حسین(علیه‌السلام) اولین شخصی است که مقارن با ظهور حضرت حجت، رجعت می‌کند و حضرت را یاری می‌رساند، سپس از دنیا رفته و در اواخر حکومت مهدوی، مجددا رجعت کرده و پس از تغسیل و دفن حضرت مهدی(علیه‌السلام) حاکمیت ایشان آغاز شده و در تحت لوای حکومت حسینی مردم به زندگی پاک و شاد خود ادامه خواهند داد.
_________________________________________
پی‌نوشت
[1]. مختصر بصائر الدرجات، حسن بن سلیمان الحلی، المطبعه الحیدریه- نجف، ص 24. «أحمد بن محمد بن عيسى ومحمد بن الحسين بن أبي الخطاب عن أحمد بن محمد بن أبي نصر عن حماد بن عثمان عن محمد بن مسلم قال سمعت حمران بن أعين وأبا الخطاب يحدثان جميعا قبل أن يحدث أبو الخطاب ما أحدث انهما سمعا أبا عبد الله " ع " يقول أول من تنشق الأرض عنه ويرجع إلى الدنيا الحسين بن علي عليهما السلام وان الرجعة ليست بعامة وهي خاصة لا يرجع الامن محض الايمان محضا أو محض الشرك محضا .»
[2]. همان، ص48. «مما رواه لي ورويته عن السيد الجليل السعيد بهاء الدين علي بن عبد الحميد الحسيني رواه بطريقه عن أحمد بن محمد الأيادي يرفعه إلى أحمد بن عقبة عن أبيه عن أبي عبد الله ( ع ) سأل عن الرجعة أحق هي قال نعم فقيل له من أول من يخرج قال الحسين ( ع ) يخرج على اثر القائم ( ع ) قلت ومعه الناس كلهم قال لا بل كما ذكر الله تعالى في كتابه يوم ينفخ في الصور فتأتون أفواجا قوم بعد قوم.»
[3]. الخرائج الجرائح، قطب الدین الراوندی، موسسه الامام المهدی،- قم، 1409 ق، ج2، ص848. «اخرج خرجه یوافق ذلک خرجه امیرالمومنین و قیام قائمنا.»
[4]. الغیبه، الشیخ الطوسی، موسسه المعارف الاسلامیه- قم، ص478. «الفضل بن شاذان ، عن الحسن بن محبوب ، عن عمرو بن أبي المقدام ، عن جابر الجعفي قال : سمعت أبا جعفر عليه السلام يقول : والله ليملكن منا أهل البيت رجل بعد موته ثلاثمائة سنة يزداد تسعا . قلت : متى يكون ذلك ؟ . قال : بعد القائم عليه السلام . قلت : وكم يقوم القائم في عالمه ؟ . قال : تسع عشرة سنة ثم يخرج المنتصر فيطلب بدم الحسين عليه السلام ودماء أصحابه ، فيقتل ويسبي حتى يخرج السفاح.»
[5]. بحار الانوار، محمد باقر المجلسی، موسسه الوفاء- بیروت، ج 53، ص103.
[6].همان، ج53، ص100.
[7]. عصر شکوهمند رجعت، محمد رضا اکبری، انتشارات مسجد مقدس جمکران-قم، 1387، ص 186.
[8]. تفسیر العیاشی، محمد بن مسعود المعروفف بالعیاشی، المکتبه العلمیه الاسلامیه- تهران، 1379، ج2، ص282. «اول من یکر الدنیا الحسین بن علی و اصحابه و یزیدبن معاویه و اصحابه . فیقتلهم حذو القذّه بالقذّه.»
[9]. مختصر بصائر الدرجات، ص48. «ويقبل الحسين( ع ) في أصحابه الذين قتلوا معه ومعه سبعون نبيا كما بعثوا مع موسى بن عمران ( ع ) فيدفع إليه القائم ( ع ) الخاتم فيكون الحسين عليه السلام هو الذي يلي غسله وكفنه وحنوطه ويواري به في حفرته .»
* برای مطالعه بیشتر:
عصر شکوهمند رجعت، محمد رضا اکبری، انتشارات مسجد مقدس جمکران-قم