برخی از نادانان یا مغرضان، با برداشت اشتباه از روایات، گمان کرده‌اند که برای تعجیل در ظهور، باید به گسترش فساد در روی کره زمین دامن زد، حال آن‌که این‌گونه برداشت‌ها با اصول و مبانی اسلام و اهداف امام زمان(عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) در تعارض است.
هر اندیشه نابی در طول تاریخ از سوی افراد شیاد و جاهل مورد تعرض و آسیب قرار می‌گیرد، که در این میان اندیشه ظهور امام زمان(عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) از قاعده مستثنا نبوده است، هر از گاهی اشخاصی با ادعای مهدویت یا ادعای نائب بودن از سوی ایشان تلاش می‌کنند، مردم را به سوی خویش جذب کنند از این‌رو لازم است، به بحث آسیب‌شناسی جریان مهدویت بپردازیم، تا قدمی باشد برای جلوگیری از این انحرافات.
قسمتی از انحرافات که در جریان مهدویت پیش آمده است، برخواسته از نگاهی است که طرفداران این اندیشه به این حقیقت بزرگ تاریخ داشته‌اند، در حقیقت این انحرافات برخواسته از نگاه درون دینی است، که در این نگاه برخی افراد ناآشنا با اصول مسلم دین مبین اسلام و تنها با توجه به برخی از روایات، برداشت‌های اشتباهی از ظهور و انتظار ارائه داده‌اند که در ادامه به یکی از این موارد اشاره می‌کنیم.
یکی از برداشت‌های اشتباهی که از روایات ظهور شده است مربوط به حوادثی است که قبل از ظهور حضرت حجت اتفاق می‌افتد، در این روایات به این نکته اشاره شده است که فساد بر روی کره زمین قبل از ظهور رُخ خواهد داد، به همین خاطر برخی افراد جاهل مدعی شده‌اند که برای اینکه ظهور اتفاق بیفتد لازم است که فساد را در جامعه ترویج دهیم. در ادامه به یکی از روایاتی که در این زمینه نقل شده است اشاره می‌کنیم و سپس به بررسی این دیدگاه می‌پردازیم.
در روایتی طولانی از امام صادق(علیه‌السلام) نقل شده است که فرمودند: «آن گاه که دیدی حق مرده و اهل حق از میان رفته‌اند؛ ستم همه‌جا را فرا گرفته است؛ قرآن فرسوده شده و بدعت‌هایی از روی هوا و هوس در مفاهیم آن به وجود آمده؛ دین بی‌محتوا شده، همانند ظرفی که آن را واژگون می‌سازند؛ اهل باطل بر اهل حق بزرگی می‌جویند؛ شر آشکار است و از آن نهی نمی‌شود، و هرکه کار زشت انجام دهد، معذورش می‌دارند؛ فسق آشکار گردیده و مردان به مردان و زنان به زنان اکتفا می‌کنند؛ شخص مؤمن، سکوت اختیار کرده و سخنش را نمی‌پذیرند؛ شخص فاسق دروغ می‌گوید و کسی دروغ و افترایش را به او باز نمی‌گرداند؛ بچه کوچک، مرد بزرگ را خوار می‌شمارد؛ پیوند خویشاوندی بریده می‌شود؛ هر که را به کار بد بستایند، خوشحال می‌گردد؛ پسربچه همان می‌کند که زن می‌کند؛ زنان با زنان ازدواج می‌کنند؛ مداحی و چاپلوسی فراوان شده است؛ مرد، مال خود را در غیر راه اطاعت خدا خرج می‌کند و کسی از او جلوگیری نکند؛ ... .»که حضرت حدود صد و بیست و پنج فساد رایج قبل از ظهور را بیان می‌کنند و میفرمایند: «در چنین موقعی مواظب خود باش. نجات خود را از خداوند بخواه (فرج نزدیک است) و بدان که مردم با این نافرمانی‌ها مستحق عذابند. اگر عذاب بر آن‌ها فرود آمد و تو در میان آن‌ها بودی، باید به سوی رحمت حق بشتابی تا از کیفری که آن‌ها به واسطه سرپیچی از فرمان خدا می‌بینند، بیرون بیایی. بدان که خداوند پاداش نیکوکاران را ضایع نمی‌گرداند «و اِنَّ رِحمَةَ اللهِ قریبُ مِنَ المُحسنین.»[1]
این‌گونه برداشت‌ها از این روایات، نهایت ناآگاهی چنین افرادی را نسبت به دین و آموزه‌های آن می‌رساند، زیرا انجام فساد در روی کره زمین به بهانه‌ی نزدیک‌تر شدن ظهور، در حقیقت با اصول مسلم و احکام دین در تعارض است اصولی مانند وجوب امر به معروف و نهی از منکر، اقامه نماز و ... حال آن‌که برپایی این اصول مقید به هیچ دورانی خاصی نیست.
از سوی دیگر این برداشت، با وظایفی که در روایات برای منتظران حضرت بیان شده، در تعارض است، زیرا در روایات متعددی بیان شده است که منتظران ظهور حضرت حجت(عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) باید با تقوا باشند، روایاتی مانند: «هركس خشنود مىشود كه از اصحاب قائم باشد، پس بايد منتظر باشد و به ورع و اخلاق نيكو عمل كند، در حالىكه منتظر است. اگر چنين شخصى، پيش از ظهور بميرد، اجر او مانند كسى است كه زمان ظهور را درك كرده است.»[2]
علاوه بر آن این برداشت با هدف قیام امام زمان(عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) سازگاری ندارد، زیرا اگر ما به گسترش فساد كمك كنيم، از كسانى خواهيم بود كه انقلاب مهدى، براى درهم كوبيدن است. اگر در صدد اصلاح جامعه باشيم، از كسانى خواهيم بود كه در زمره اصحاب فداكار حضرت خواهند داشت. بنابراين به فرض اينكه با ساكت بودن و به نظاره نشستن و يا كمك كردن به توسعه فساد، ظهور حضرت را پيش بيندازيم، وضع خود را به طور قطع به خطر انداختهايم. مگر نه اين است كه حضرت بقية اللّه(عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) براى كوتاه كردن دست فاسدان و برچيدن بساط محرمات الهى و فسادگرى و اصلاح انسانها و جوامع، قيام مىكند. پس چگونه مىتوانيم از قيام آن بزرگوار بهرهمند شويم!!؟
حقیقت آن است که امامان معصوم(علیه‌السلام) با این روایات، در تلاش هستند که به شیعیان و پیروان خویش هشدار دهند تا خویشتن را برای این دوران آماده کنند، نه اینکه به آنان بگویند که فساد کنید تا ظهور تحقق پیدا کند، در واقع این احادیث به دنبال این هستند که امت اسلامی را نسبت به انحرافی که در آینده امکان دارد، تحقق پیدا کند، آگاه سازند تا آماده این دوران شوند و اتمام حجت برای ایشان باشد.
در نتیجه: با توجه نکاتی که بیان گردید، به این حقیقت راه می‌یابیم که روایاتی که به ظهور فساد قبل از قیام امام عصر(عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) اشاره دارد، در تلاش است ما را آگاه سازند تا آماده باشیم، نه اینکه ما را به سوی فساد سوق دهد.
__________________________________________
پی‌نوشت
[1]. بحارالانوار، علامه مجلسی، دار إحياء التراث العربی، 1403 ق، ج52، ص 254 ـ 260.
[2]. همان، ج 52، ص 140.
اعتقاد به ظهور امام زمان(عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) از اندیشه‌های ناب اسلامی است که از سوی برخی افراد ناآگاه به مبانی دینی دچار انحراف شده است. یکی از عواملی که سبب چنین انحرافاتی در اعتقاد مهدویت شده است برداشت‌های نادرست از روایاتی است که در این زمینه از ائمه معصومین(علیه‌السلام) به دست ما رسیده است.
برخی ــ به خاطر روایاتی که در آنان به فساد قبل از ظهور اشاره شده است(بحارالانوار، ج52، ص 254 ـ 260.) ــ گمان کرده‌اند که برای تعجیل در ظهور باید به گسترش فساد در روی کره زمین دامن بزنند، حال آن‌که این گونه برداشت‌ها با سه نکته مهم در تعارض است: الف) مسلمات اسلام مانند امر به معروف و .... ب) با وظایف منتظران که در روایات آمده است. ج) با هدف ظهور حضرت، که بر طرف کردن فساد است.
در حقیقت این روایات در تلاش است با اتمام حجت برای مسلمانان، ایشان را برای آن دوران آماده کنند، نه اینکه زمینه ساز فساد برای جامعه باشند.