- اگر انسان کسی را دوست داشته باشد، سعی می کند که زمینه های رشد او را هم فراهم کند و توجه به انتقادات دوست این توانایی را دارد که باعث رشد انسان شود.
امام حسین (علیه السلام) در عبارتی کوتاه یکی از ویژگی های دوست و یک ویژگی از دشمن را اینگونه بیان می کنند: «کسی که تو را دوست دارد، تو را نهی می کند (از تو انتقاد می کند) و کسی که با تو دشمنی دارد، تو را فریب می دهد (از تو تعریف و تمجید می کند).» [1]
بر خلاف تصور ما که گمان می کنیم نشانه ی دوستی به این است که در حضور رفیق خود از او تمجید کرده و انتقاد را به مخالفین خود اختصاص دهیم، امام حسین (علیه السلام) روش شناسایی دوست را غیر از این می دانند. البته گاهی اتفاق می افتد که انسان از همنشین خود کار خیری می بیند و از کار او تمجید می کند و این غیر از آن است که از شخص تعریف کنیم. و اینکه فرمودند نشانه دوست انتقاد کردن است؛ چون مادامی که انتقاد نباشد انسان به فکر عیب های خود نمی افتد که به اصلاح آن بپردازد.
و این ویژگی دشمن است که از انسان تعریف کرده و او را بی مورد دلخوش می کند، بی جهت نیست که مرحوم امام خمینی فرمودند: «آن روزی را که آمریکا از ما تعریف کند باید عزا گرفت. آن روز که «کارتر» و «ریگان» از ما تعریف کنند معلوم می‌شود در ما اشکالی پیدا شده است. آن ها باید فحش دهند و ما هم باید محکم کارمان را انجام دهیم.» [2]
______________
[1]. بحار الأنوار، مجلسی، ج 75، ص116.
[2]. سایت امام خمینی (ره).