ما با بررسی سوابق یک نامزد ریاست جمهوری، به راحتی میتوانیم به اصلح بودن یا نبودن او پی ببریم؛ زیرا همه کاندیداها قبلا نیز در پستهای کلیدی بوده و میتوان با بررسی عملکرد آنها به این نتیجه رسید.
در انتخاب نامزد اصلح، باید بنگریم که تا چه اندازه نامزد خود را بر این سه محور محک زدهایم:
1. هدف کاندیدا از قبول ریاست، آیا رضایت خدا و مصلحت امت اسلامی است یا امیال نفسانی، روابط دولتی، تعصبات نژادی، محلی، قومی و قبیلهای؟
2. چقدر از دیانت، صداقت و توان کارایی برخوردار است و اینها را میتواند با مراجعه به پیشینه اجرایی و مدیریتی آنها بهدست آورد.
3. بررسی میزان رعایت موازین فقهی، شرعی و اخلاقی؛ البته عمل به ظواهر شرع تنها بخشی از تدین است.
این سه محور را نیز بهراحتی میتوان بهدست آورد؛ زیرا «اعمال و رفتار انسانها بازتابی از فکر و اندیشه آنهاست، لذا باید ملاحظه کند، چقدر از صفات اخلاقی که لازمه ایمان به خداست بهرهمند دارد، از قبیل صداقت. احساس همدردی و دلسوزی داشته، چقدر در رفتار با افراد جامعه خوشخلق است؟ چقدر از صبوری، دانش و فکر مطلوب برخوردار است؟»[نسبت دین و دنیا، جوادی آملی، ص 132]
پس ببینیم کاندیدا چقدر تخصص علمی و تعهد دینیاش محک زده و تلقیاش از مسئولیت چیست که آیا ریاست را امانت میداند یا غنیمت؟
چه اینکه عمده مطالبات مردم نیز حول سه محور فوق است، پس در اینبین نامزدی که از پاسخگویی سرباز زده، و منتقدان را بیسواد و بی شناسنامه خطاب میکند، قطعاً در سه محور فوق مشکل داشته تعهد و تخصص لازم را ندارد و بهجای بهره بردن از انتقادهای سازنده به توهین میپردازد، چنین نامزدی جای در گزینههای انتخاب اصلح ملت ندارد.