بیان فلسفه غیبت امام، بر اساس عقل مردم

سیره و منش پیامبر اکرم(صلی‌الله‌علیه‌وآله) و ائمه اطهار(علیهم‌السلام) به گونه‌ای بوده است که با مخاطبان خویش به اندازه عقل و دانش ایشان سخن می‌گفته‌اند.[اصول کافی،ج1،ص23] از این‌رو گاهی اوقات برای پاسخ به یک سوال، جواب‌های متفاوتی از ایشان نقل شده است.
با توجه به این نکته، نباید گمان شود که اگر در روایات بیان شده که امام زمان(عجل‌الله‌تعالی‎‌فرجه‌الشریف) از ترس کشته شدن غایب شده است، این تنها هدف غیبت است، بلکه در روایات اهداف دیگری نیز بیان شده است، اهدافی مانند آزمایش مردم[بحار الانوار، جلد 52، ص113]، جدا شدن و خالص شدن مؤمنین از غیر مؤمنین[بحار الانوار، جلد 52، ص113]، نبود بیعت بر گردن امام زمان(عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف)[بحار الانوار، جلد 52، ص 181]، و... که هر کدام از این‌پاسخ‌ها در حد درک مخاطب بیان شده است.
گاه ائمه اطهار(علیهم‌السلام) با اشاراتی، به یاران خویش می‌فهماندند که علت غیب، نکته دقیق‌تری است از آن‌چه که تاکنون بیان شده است، به همین خاطر، گاه از علت غیبت امام، به عنوان سری از اسرار الهی یاد کرده‌اند که تا زمان ظهور مشخص نمی‌شود.[بحارالانوار، ج51،ص73]
ــــــــــــــــــــ
اصول کافی، ثقة السلام کلینی، انتشارت دار الكتب الإسلامية، 1407 ق.
بحارالانوار، علامه مجلسی، انتشارت دار إحياء التراث العربی، 1403ق.‏