- محاسبه و حسابرسی انسان از خویش میتواند در رشد و تهذیب نفس انسان موثر باشد، همانگونه که در روایات ما به این مسئله اشاره شده است.
قرآن کریم هدف روزه را تقوا بیان کرده است.» (بقره/183) یعنی روزه دار در این ماه فرصت پیدا میکند که تقوای الهی را در زندگی خود پیاده کند که یکی از راههای کسب تقوا محاسبه است. محاسبه یعنی حساب كشیدن از خویش؛ بدین ترتیب که اگر كار خوبى انجام دادهایم، توفیق ادامه آن را از خداوند بخواهیم و اگر کوتاهی کردهایم، در صدد جبران آن بر آییم.
رسول خدا (صلياللهعليهوآله)فرمود: «اى ابوذر! پيش از آنكه به حسابت برسند، خودت به حساب خود برس، كه اين كار، حساب فرداى تو را آسان تر مى كند. و پيش از آنكه تو (و عمل تو) را وزن كنند، خودت را وزن كن و آماده عرضه بزرگ باش، آن روز كه تو را عرضه مى كنند و آن روز، هيچ كار پنهانى بر خداوند پوشيده نمى ماند.» (وسائل الشیعه، شیخ حرعاملی، ج 11 ص 379)
اهمیت محاسبه آنقدر زیاد هست که امام کاظم (علیه السلام) می فرماید: «هر كس كه هر روز از خودش حساب رسى نكند از ما نيست. پس اگر كار نيك انجام داده باشد، از خداوند بخواهد كه افزون ترش كند، و اگر بد كرده باشد، از خدا آمرزش بطلبد و به سوى او توبه كند.» (وسائل الشیعه، شیخ حرعاملی، ج 11 ص 377)
_____________________
وسائل الشیعه، شيخ حر عاملى، محمد بن حسن، مؤسسة آل البيت عليهم السلام، قم، 1409 ق، ج 11، ص379-377.