- دعا در زندگی بسیار موثر است، و لو این‌که خدا می‌داند ما چه می‌خواهیم، زیرا گاهی آینده را تغییر می‌دهد و حالت تواضع و نیازمندی به خدا را در وجود انسان به وجود می‌آورد.
یکی از اشکالاتی که در مورد دعا مطرح است این است که برخی می‌گویند: یا خداوند متعال می‌داند که شما چه خواسته‌ای دارید و یا نمی‌داند، اگر می‌داند که دیگر گفتن بر زبان آوردن حاجت لغو است و اگر نمی‌داند که به معنای جهل خداست.
در پاسخ می‌گوییم: بدون شک خداوند متعال از دعای ما اطلاع دارد، اما نفس دعا دو اثر مهم دارد:
1. دعا قضا و قدر را تغییر می‌دهد. در برخی موارد، خداوند متعال آن عمل خاص را بر اراده و خواستن ما منوط کرده است، یعنی در نفس گفتن و خواستن از خداوند متعال تاثیر وجود دارد، و لو این‌که خدا خواسته ما را می‌داند. امام صادق(علیه السلام) در این باره فرمودند: «دعا کردن، قضای الهی را بر می‌گرداند، اگر چه از آسمان نازل شده باشد و بسیار محکم شده باشد.»(الكافی، ج2، ص469) پس دعا برای تغییر دادن قضای الهی موثر است.
2. دومین اثر دعا این است که انسان را متوجه خداوند متعال کرده و جلوی تکبر و غرور و طغیان را می‌گیرد. بدون شک انسان وقتی دعا می‌کند به این معناست که از دست من کاری ساخته نیست و خدایا تو این عمل را انجام بده، لذا به خدا توجه پیدا کرده و آن حالت تواضع و نیاز در انسان به وجود می‌آید. امام صادق(علیه‌السلام) در این باره نیز فرمود: « این‌که در قرآن آمده: «إِنَّ الَّذِينَ يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبادَتِي سَيَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ داخِرِين[غافر/60]» منظور کسانی است که دعا نمی‌کنند، دعا بهترین و بالاترین عبادت است.»(الكافی، ج2، ص466) پس دعا یعنی خداوندا من نیازمند هستم و تو بی‌نیاز؛ و این مطلب اثر تربیتی بسیار بالایی دارد.
_________________________________
الکافی، شیخ کلینی، دارالکتب الاسلامیه، تهران، 1365ش.