عصمت و تبعیض

وجود انسانی معصوم در دنیا از ضروریات عقلی است. به این بیان که حکمت الهی اقتضا دارد در هر دوره‌ای حجت و معصومی باشد، تا بتواند دستورات الهی را بدون کم و کاست به بندگان خدا برساند، زیرا اگر معصوم نباشد، امکان خطا و اشتباه دارد و ممکن است حکم الهی را به درستی به مردم ابلاغ نکند. حال در مورد عصمت سوالی که مطرح است، این است که این عصمت اکتسابی است یا اجباری بوده و شخص بدون هیچ استحقاقی به درجه عصمت رسیده است.
در پاسخ می‌گوییم: یکی از پاسخ‌هایی که می‌توان به این شبهه داد این است که چون خداوند متعال می‌داند که برخی انسان‌ها در تمام آزمایشات و امتحانات موفق و سربلند می‌شوند، لذا فضیلت عصمت را از باب «اعطا قبل از عمل» به آنان عنایت می‌کند؛ پس خداوند متعال می‌داند آن‌ها در آینده از تمام امتحانات او سربلند بیرون آمده و کاملا برای رضای او گام بر می‌دارند، لذا از همان ابتدای خلقت مقام عصمت را به آنان می‌دهد، لذا باز اعطای عصمت اختیاری بوده و بر مبنای قابلیت شخصی بوده است.
درست مانند معلمی که بر اساس شناختی که از دانش‌آموزان خود پیدا کرده، به نیکی می‌داند که فلان دانش‌آموز اهل تلاش است و بدون شک در امتحان پایانی قبول شده و با نمره بالایی هم قبول خواهد شد، و به همین خاطر قبل از امتحان به او نمره 20 می‌دهد، آیا این عمل به معنای جبر است؟ هیچ عاقلی چنین حکمی نمی‌کند. پس خداوند متعال نیز چون می‌داند انبیای الهی و ائمه اطهار(علیهم‌السلام) بعدا در تمام امتحانات موفق خواهند بود، از همان ابتدا به آنان عصمت داده است.