اصل مکاشفه مسئله شخصی است و تنها زمانی میتواند برای شخص دیگر قابل فهم باشد که خود به آن دست یافته و مشاهده کرده باشد لذا، قابل انتقال به دیگری نیست و هر گونه تفسیری از آن با برخی از مشکلات مواجه است، مگر آن که شخص معصوم باشد.
مکاشفات عرفانی که توسط عرفا بیان می شود، دو مرحله دارد که از لحاظ شناخت شناسی تجربه دینی حائز اهمیت می باشد:
1 - مرحله شهود
2 - مرحله ترجمان تجربه دینی
مرحله شهود، اگر شهود واقعی و رحمانی باشد و هیچ گونه دخالت شیطانی در آن نباشد، سالک الی الله به علم حضوری، حقیقتی را مشاهده نموده که هیچ گونه غبار و حجابی بین او و آن حقیقت نیست و سرّی الهی بر او آشکار میگردد که دیگران از درک آن عاجزند. در این مرحله بین شاهد و مشهود هیچ رمزی در کار نیست، مثل بسیاری از مکاشفاتی که توسط علما و عرفای الهی صورت پذیرفته اما شخصی که برایش آن شهود حاصل نشده است، از آن مشاهدات اطلاعی ندارد.
مرحله ترجمان شهود مشکل و دشوار است، چرا که بیان دقیق مکاشفات که دارای معانی و مضامین بلندی است، در قالب تنگ الفاظ بسیار مشکل و کاری دشوار است. اگر مکاشفات بسیاری نقل شده است، برای پی بردن به صحت چنین مکاشفاتی، معیار شریعت محمدی و سیره معصومان(ع) میباشد. اگر مکاشفهای با مبانی مسلّم عقلی و شرعی تنافی داشت، یقیناً پذیرفتنی نبوده و در زمره القائات شیطانی میباشد.
بنابراین، اصل مکاشفه اگر چه پذیرفتنی و حقیقی است، اما باید به چند نکته توجه داشت:
اولاً مسئله شخصی است و تنها زمانی میتواند برای شخص دیگر قابل فهم باشد که خود به آن دست یافته و مشاهده کرده باشد. بنابراین اصل آن، قابل انتقال به دیگری نیست.
ثانیاً: هر گونه تفسیری از آن با برخی از مشکلات مواجه است، مگر آن که شخص معصوم باشد.
ثالثاً: به جهت اختلاف در مقام تفسیر مکاشفه، مکاشفهای میتواند مورد قبول واقع شود که مطابق عقل قطعی و شرع باشد.
برگرفته از مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی