اعجاز آهنگین قرآن

قرآن کریم میراث جاودانی رسول گرامی اسلام(صلی‌الله‌علیه‌وآله) است که از جهات مختلف دارای اعجاز است. يكى از مهم‏ترين جنبه‏‌هاى اعجاز بيانى قرآن«نظم آهنگ» واژگانى آن است. اين جنبه از اعجاز قرآن ريشه در آراى دانشمندان كهن دارد؛ اما تأكيد بيشتر بر آن و كاوش در زواياى گوناگون آهنگ‌هاى برخاسته از آيات قرآن، به دوران معاصر و در کلام آیت الله معرفت[علوم قرآنى، ص380] و آیت الله طالقانی[پرتوى از قرآن، ج‏1، ص: 2] و ... ابراز شده است.
در تبیین این وجه اعجاز این‌گونه گفته‌اند که: «هماهنگى ميان الفاظ و معانى، مستلزم آن است كه الفاظ قرآن از چينش بسيار دقيق و پيچيده‌‏اى برخوردار باشند كه در عين حالى كه به نظر مى‏‌رسد واژگان گاه براى تنظيم آهنگ آيه به كار گرفته شده يا از جايگاه اصلى خود تغيير يافته (تقديم و تأخير) در همين حال از نظر معنايى نيز از نقش حساب شده‏‌اى برخوردار است‏.»[دايرة المعارف قرآن كريم، ج‏3، ص 628] براى نمونه در آيات «أَ لَكُمُ الذَّكَرُ وَ لَهُ الْأُنْثى‏* تِلْكَ إِذاً قِسْمَةٌ ضِيزى[نجم/21- 22] آيا شما را نصيب پسر است و او را دختر؟*اين تقسيمى غير عادلانه است»‏ در عين حال كه كلمه «اذاً» براى پر كردن آهنگ آيه به كار گرفته شده‏ است با اين حال عارى از نقش معنايى دقيق نيز نيست‏.[ علوم قرآنى، ص383]
__________________________________________
علوم قرآنی، آیت‌الله معرفت، موسسه فرهنگى التمهيد، 1381ش.
پرتوى از قرآن، آیت‌الله طالقانی، شركت سهامى انتشار، 1362 ه. ش‏.
دايرة المعارف قرآن كريم‏، مركز فرهنگ و معارف قرآن‏، بوستان كتاب، قم‏، 1382 ه. ش‏.