هر چیزی که باعث تحریک بی جای نوجوان شود، می تواند علل ایجاد خود ارضایی شود مانند: «تنهايي»«شبيخون فرهنگي»«دوستي و رابطه با جنس مخالف» «دوری از خدا عبادت در فضا های معنوی» «دوست ناباب» و ...
پرسش: چه عواملی باعث خودارضایی می شوند؟
پاسخ: در پاسخ به سوال شما به چند عامل برای ابتلا به خودارضایی اشاره می کنیم.
انزوا و تنهايي
خودارضاي مرض تنهايي ناميده شده است. اين مطلب به خوبي نشان ميدهد كه تنهايي يكي از زمينههاي اصلي ابتلاي فرد به خودارضايي است. تنهايي يعني درهم شكستن پيوندهاي ارتباطي خودمان با ديگران نوجواني كه در اتاق خودش، منزل و يا محيطهاي ديگر زمان زيادي را در تنهايي به سرميبرد و كسي را نظاره گر خود نميبيند، بسياري از اوقات وسوسه ميشود و بر اثر دست ورزي با اندامش كم كم لذتهايي را تجربه ميكند وهمين امر باعث ابتلاي او به خودارضايي ميشود. در واقع تنهايي به منزله حصاري است که نوجوان را به دور خودش ميكشد. معمولا انسانها وقتي در حضور ديگران هستند، حريمها را حفظ ميكنند و دست به هر كاري نميزنند. ولي در تنهايي به اين تصور كه كسي حضور ندارد در حالي كه خدا هميشه و همهجا شاهد كارهاي ماست، ممكن است كارهايي غير اخلاقي مرتكب شوند.
دوستان منحرف و ناباب
يكي از ويژگيهاي دوره نوجواني تأثير پذيري و الگوگيري از همسالان است. نوجوان به رفاقت و دوستي با همسالان خودش اهميت فراواني ميدهد و از آنها بيش از ديگران تأثير ميپذيرد. معمولا اوقات زيادي را با دوستانش سپري ميكند و به راحتي از آنها رنگ ميپذيرد. طبيعتا اگر در بين دوستانش افرادي ناباب و منحرف باشند روي او تأثير ميگذارند. به طور كلي دوست هر شخصي تأثيري عميق بر روحيات، افكارو رفتارهاي او ميگذارد. بسياري از افرادي كه به بي راهه كشيده ميشوند و مرتكب كارهاي خلاف ميگردند، از دوست بد مينالند و علت بدبختي و انحراف خود را رفاقت با رفيقان ناسالم ميدانند.
پيامبر عزيزمان(ص) ميفرمايند:
انسان بر دين دوست خود است، پس مواظب باشيد كه با چه كسي دوستي ميكنيم.
البته اثر گذاري دوستان ناباب، تدريجي و آرام است و گاهي اوقات نوجوان خودش هم متوجه انحرافش نميشود، و بعد از مدتي ميفهمد در چاهي افتاده است كه بيرون آمدن از آن مشكل است. امام علي ميفرمايند:
با انسان شرور و بدكار همنشيني و رفاقت نكن، چرا كه شخصيت تو شرارتهاي او را ميربايد (از او اثر ميپذيري) بدون آن كه خودت بفهمي.
موارد زيادي اتفاق افتاده است كه نوجوان به علت بيدقتي در انتخاب دوستانش و رفاقت با دوستان منحرف، دچار خودارضايي شده است، فرهاد هفده ساله هم چنين نوشته است:
راستش چند سال پيش يكي از دوستان نابابم كه لعنت خدا بر او باد به من ميگفت: اين كار ضرري براي بدن ندارد، او خودش مبتلا به خودارضايي بود و اين عمل زشت به من هم سرايت كرد، حالا نميدانم چگونه اين عمل را ترك كنم.
عوامل تحريك كننده شهوت
امروزه تهاجم فرهنگي يا بهتر است بگوييم شبيخون فرهنگي همه اقشار جامعه به ويژه جوانان و نوجوانان را در معرض خطري جدي قرار داده است. كتابها و رمانهاي عشقي و جنسي، روزنامهها و مجلات مختلف، عكسها و پوسترهاي تحريك كننده (مثل پوسترهاي ورزشكاران و هنرپيشههاي سينما و تلويزيون)، فيلمها و سيديهاي مبتذل، كليپهاي صوتي و تصويري تحريك كننده كه به راحتي توسط بلوتوث جابجا ميشوند و همچنين شبكههاي ماهوارهاي و اينترنت در بسياري از موارد به آساني در دسترس نوجوان قرار دارند و اخلاق و فرهنگ او را در معرض هجومي ويرانگر قرار ميدهند. وضعيت نامناسب حجاب در برخي از شهرها و همچنين نبودن حريم در روابط بين دختر و پسرها نيز باعث ايجاد تحريك در نوجوان ميشود، حتي بر روي كالاهاي مختلف تجاري، عكسهاي مبتذل و تحريكآميز جنسي، به گونهاي حساب شده به تصوير كشيده شده و نوجوان را به راحتي تحريك ميكنند. همه اين عوامل روح و روان نوجوان را تحت تأثير قرار داده به طوري كه تصوير مبتذل دائما ذهن او را درگير ميكنند و حتي در خواب هم او را راحت نميگذارند. نوجواني كه در برخورد با اين عوامل تحريك كننده مديريت صحيحي نداشته باشد. به تدريج در مقابل فشارهاي ناشي از آنها واكنش را از دست ميدهد و ممكن است گرفتار خودارضايي شود.
بيكاري و نداشتن برنامه براي اوقات فراغت
منشأ بسياري از گناهان و انحرافات، بيكاري است. در مورد نوجوان هم، چنين است. گاهي اوقات علت ابتلاي نوجوان به خودارضايي نداشتن برنامه براي اوقات فراغتش ميباشد. نوجواني كه بيبرنامهاست و اوقات بيكارياش به بطالت ميگذرد، معمولا ذهنش مورد هجوم افكار مختلف قرار ميگيرد. هر فكري ذهن او را به سمت خودش ميكشاند و نوجوان بيكار هم بسياري از اوقات براي پركردن وقتش، ممكن است تسليم وسوسههاي شيطان شود و به گناه آلوده گردد. براي ريشه كن كردن يك گناه، عاقلانه اين است كه علتش را از بين ببريم.
چشم چراني
امام علي(ع) ميفرمايند:
دل انسان كتاب ديدگان اوست
يعني هر آن چه چشم ببيند بر صفحه دل نوشته ميشود. در واقع چشم انسان دروازه ورود تصورات و انديشهها به ذهن اوست. چشم چراني و نگاه به نامحرم بسياري از اوقات در يك لحظه اتفاق ميافتد، ولي اثرات زيانباري بر فكر و ذهن نوجوان ميگذارد كه ممكن است تا مدتها ادامه يابد. امام صادق(ع) در مورد نگاه به نامحرم چنين ميفرمايند:
نگاه به نامحرم تيري مسموم از تيرهاي شيطان است (كه بر روح و قلب انسان مينشيند و آن را زهر آلود ميكند) و چه بسا نگاهي كوتاه كه حسرتي طولاني بر جا ميگذارد.
گرفتاري بسياري از نوجوانان به خودارضايي به اين علت بوده كه مراقب نگاهشان نبودهاند و به هر منظرهاي نگاه كردهاند. قدرت تخيل نوجوان بسيار بالاست، نگاه حرام و چشم چراني هم مواد اوليه لازم را براي آن فراهم ميكند. اگر نوجوان نگاهش را كنترل نكند و به هر منظرهاي چشم بدوزد، تصويرهايي كه ميبيند در ذهنش باقي ميماند، و زماني كه در تنهايي به سر ميبرد، قوه تخيلش به كار ميافتد و دائم به اين تصاوير فكر ميكند و براي اين كه از فشار تحريك اين تصاوير رها شود، دست به خودارضايي ميزند. امام صادق(ع) ميفرمايند:
نگاه حرام به نامحرم، تخم شهوت را در قلب ميكارد....
دوستي با جنس مخالف
دوستي و رابطه با جنس مخالف، يكي از انحرافات اخلاقي است كه امروزه دامن گير برخي از نوجوانان شده است. منظور ما از رابطه در اين جا، هر نوع ارتباطي بين دختر و پسر نامحرم است كه به تحريك شهوت در آنها منجر شود. حال چه ارتباط حضوري باشد، چه تلفني، چه از طريق نامه، چه چت كردن و يا.... ارتباط و دوستي دختر و پسر كه معمولا با تبادل عواطف و احساسات همراه است، باعث تشديد شهوت در دوطرف مي شود. وقتي دختر و پس از يكديگر جدا ميشوند، آتش اين شهوت شعلهورتر ميگردد و به علت افكار تحريككنندهاي كه ذهن آنها را پركرده است، ممكن است دست به خودارضايي بزنند.
اضطراب و نگراني
دوره نوجواني با اضطرابهاي مختلفي همراه است. اضطراب از آينده، ازدواج، شغل، ادامه تحصيلات، نگراني از سلامت جسمي و رواني و... موضوعهايي هستند كه نوجوان را در فشار قرار ميدهند. در موارد بسياري ديده شده است نوجواني كه نتوانسته علت واقعي تشويش و نگرانياش را شناسايي و برطرف كند به گمان رسيدن به آرامش دست به دامان خودارضايي ميشود اين كار ممكن است آرامشي نسبي و موقت در او ايجاد كند. ولي پس از مدت كوتاهي فكر عواقب و ضررهاي خودارضايي و يا احساس گناهي كه از انجام اين كار به او دست داده، دوباره او را دچار اضطراب نگراني كرده، براي رفع اين اضطراب دوباره دست به اين عمل ميزند. و به همين صورت ممكن است بارها اين كار را تكرار كند،
بلوغ زودرس
همانطور كه قبلا هم اشاره كرديم، معمولا بين بلوغ جنسي و بلوغ رواني و اقتصادي يك نوجوان فاصلهاي چند ساله وجود دارد. نوجوان در اين فاصله فشارهاي زيادي را تحمل ميكند و دوران حساسي را ميگذراند. حال اگر فرض كنيم نوجواني زودتر از معمول به بلوغ برسد(بلوغ زودرس) اين مشكل در مورد او بيشتر ميشود. البته واكنش دختران و پسران نوجوان به بلوغ زود رس يكسان نيست. معمولا دختران نوجوان از بلوغ زودرس احساس ناراحتي ميكنند و سعي ميكنند تا جايي كه امكان دارد اين موضوع را از ديگران مخفي نگه دارند، در حالي كه پسران نوجوان از بلوغ زودرس استقبال نموده، با نوعي غرور و شعف در مورد آن صحبت ميكنند.
بديهي است نوجواناني كه زودتر به بلوغ ميرسند، مشكلات بيشتري دارند، چرا كه بايد فاصله زماني طولانيتري را طي كنند تا در زمان مناسب بتوانند با ازدواج غريزه جنسيشان را به طرز صحيحي ارضا كنند و همين فاصله زياد، ممكن است زمينه ساز ابتلا به خودارضايي شود.
لباس نامناسب
استفاده از لباسهاي نامناسب يكي ديگر از عوامل زمينه ساز خودارضايي است. لباسهاي تنگ و چسبان به ويژه در ابتداي بلوغ باعث افزايش جريان خون در ناحيه كمر و لگن خاصره شده، افزايش جريان خون در اين نواحي باعث تحريك آلت تناسبي و افزايش تمايلات شهواني در نوجوان ميشود. همچنين لباسهاي زير بسيار نرم و يا بسيار زبر باعث تحريك ميل جنسي ميشوند. تحريك تمايلات جنسي نيز زمينه ساز ابتلاي نوجوان به خودارضايي ميشود.
طلاعات نادرست و مفيد پنداشتن خودارضايي
بسياري از نوجوانان به دليل اطلاعات كمشان در مورد مسائل جنسي سعي ميكنند از هر راهي كه امكان دارد اطلاعاتي در اين زمينه به دست آورند. از طريق دوستان، بزرگترها، كتابها و سايتهاي مختلف و.... بسياري از اطلاعاتي هم كه به دست ميآورند غلط است و هيچ مبناي علمياي ندارد. چه بسا در خلال اطلاعاتي كه به دست ميآورند به اين نتيجه نادرست برسند كه خودارضايي نه تنها ضرر ندارد بلكه براي بدن مفيد هم هست و باعث آرامش فرد ميشود. همين امر ممكن است زمينه ساز ابتلاي نوجوان به خودارضايي گردد.
برگرفته از پرسمان
علل فراوانی برای شروع خود ارضایی می توان برشمرد که به ذکر مواردی اکتفا می کنیم:
چشم چراني
امام علي(ع) ميفرمايند: دل انسان كتاب ديدگان اوست. يعني هر آن چه چشم ببيند بر صفحه دل نوشته ميشود. در واقع چشم انسان دروازه ورود تصورات و انديشهها به ذهن اوست.
دوستي با جنس مخالف
دوستي و رابطه با جنس مخالف، يكي از انحرافات اخلاقي است كه امروزه دامن گير برخي از نوجوانان شده است. منظور ما از رابطه در اين جا، هر نوع ارتباطي بين دختر و پسر نامحرم است كه به تحريك شهوت در آنها منجر شود.
اضطراب و نگرانی
دوره نوجواني با اضطرابهاي مختلفي همراه است. اضطراب از آينده، ازدواج، شغل، ادامه تحصيلات، نگراني از سلامت جسمي و رواني و... موضوعهايي هستند كه نوجوان را در فشار قرار ميدهند. در موارد بسياري ديده شده است نوجواني كه نتوانسته علت واقعي تشويش و نگرانياش را شناسايي و برطرف كند به گمان رسيدن به آرامش دست به دامان خودارضايي ميشود اين كار ممكن است آرامشي نسبي و موقت در او ايجاد كند.