فضله حیوانات و پرندگان

سوال: حکم پاکی یا نجاست فضله حیوانات و پرندگان چیست؟

پاسخ: 
1. فضله حیوانات و پرندگان حلال گوشت: همه مراجع: پاک است.

2. فضله حیوانات و پرندگان حرام گوشت:
الف) دارای خون جهنده:
1. فضله پرندگان: 
آیات عظام: امام، بهجت و نوری: نجس است.
آیات عظام: خامنه ای، سیستانی، وحید، صافی، زنجانی، مکارم، فاضل، گلپایگانی، اراکی، تبریزی و خویی: پاک است؛ ولی بهتر است از آن اجتناب شود.
2. غیر پرندگان:
الف) خون جهنده دارند: همه مراجع: ادرار و مدفوعشان، هر دو نجس است.
ب) خون جهنده ندارند (مانند مار، لاک پشت و ماهی بدون فلس):
آیات عظام: امام، خامنه ای، وحید، فاضل، تبریزی، اراکی، خویی: هم ادرار و هم مدفوعشان پاک است.
آیات عظام: سیستانی، صافی و مکارم: بنابر احتیاط لازم از ادرارشان باید اجتناب کرد.
آیات عظام: زنجانی، نوری و گلپایگانی: بنابر احتیاط واجب هم از ادرار و هم از مدفوعشان باید اجتناب کرد.
آیت الله بهجت: بنابر احتیاط واجب هم از ادرار و هم از مدفوعشان، در صورتی که عسر و حرج لازم نمی آید، اجتناب نمایند. 

----------------
منبع: امام، تحریر الوسیله، نجاسات، م 1؛ خامنه ای، اجوبه الاستفتائات، س 279 و 280؛ سیستانی، نوری، مکارم، فاضل و اراکی: عروه الوثقی، فصل فی النجاسات، الاول و الثانی؛ وحید، تبریزی و خویی: منهاج الصالحین، الفصل الاول فی اعیان النجسه، الاول و الثانی و م 390؛ صافی و گلپایگانی: هدایه العباد، نجاسات، م 525 و 526؛ بهجت، وسیله النجاه، النجاسات، م 515؛ توضیح المسائل 16 مرجع، ج 1، م 84 و 85.
>>> بر گرفته از کتاب «احکام کاربردی؛ نجاسات و مطهرات»، اسماعیل زارعی، ص 21-20.