فلسفه‌ی پرداخت خمس

از جمله واجبات دین اسلام، خمس است که در آیه 41 سوره انفال از آن سخن به میان آمده است. هرچند این آیه در مورد خمس غنائم جنگی است ولی علامه طباطبایی می‌نویسد: «این که خمس مختص به غنائم جنگی نیست از اخبار متواتر (زیاد و فراوان) استفاده می شود.» [ترجمه ی المیزان، ج 9، ص 137، 136]
اما حکمت و فلسفه پرداخت خمس چیست و چرا مسلمانان باید خمس بپردازند؟
امام رضا (علیه‌السلام) در مکاتبه‌ای با یکی از پیروان خود فلسفه خمس را اینگونه بیان فرمودند: «خمس، کمک ما در پیاده کردن دین خدا است... پرداخت خمس، كليد روزى شما است و مايه پاك شدن گناهان شما و ذخيره‌‌اى است كه براى روز بى‌‌نوائى خود پس انداز كنيد.» [اصول کافی، ج1، ص548]
بنابراین امام (علیه‌السلام) به عنوان رئیس حکومت هزینه‌هایی دارد که باید تامین شود، او برای پیشبرد نظام اسلامی و اراده جامعه، به بودجه فراوانی نیاز دارد. فریضه خمس برای تامین این منظور، بر متمکنان جامعه واجب گردیده است.» [یکصد و هشتاد پرسش و پاسخ، ص 423-425] و در زمان غیبت هم  فقهاء شیعه که جانشینان ائمه (علیهم‌السلام) می‌باشند نیز به عنوان رهبر جامعه اسلامی همواره دارای هزینه‌های مختلفی در راه احیای دین بوده‌اند که با پرداخت خمس این هزینه‌ها تأمین می‌شود.

پی‌نوشت
طباطبايى، سيد محمد حسين، سيد محمد باقر موسوى همدانى‏، ترجمه تفسير الميزان‏، دفتر انتشارات اسلامى جامعه‏‌ى مدرسين حوزه علميه قم‏، 1374 ش‏، ج9، ص136، 137.
كلينى، محمد بن يعقوب، ‏الكافي( ط- الإسلامية)، دار الكتب الإسلامية، تهران،‏ 1407 ق.‏ ج1، ص548.
مکارم شیرازی، ناصر، یکصد و هشتاد پرسش و پاسخ، دار الکتب الاسلامی، تهران، 1386، ص425-423.