پارتی بازی (بند پ)

سوال: افرادی که با معرفی دیگران استخدام دستگاههای دولتی می‌شوند و دارای حقوق و مزایا می‌گردند آیا حقوق آنها حلال است؟

پاسخ: بی‌عدالتی و تبعیض میان افراد، یکی از رذائل اخلاقی محسوب می شود و از جمله‌ی این موارد می توان به معرفی و یا به قولی پارتی بازی برای کسب شغل و کار، اشاره کرد که به واسطه‌ی این معرفی، شخصی مشغول به کاری می‌شود که افراد دیگری شایستگی و قابلیت بهتری در این امر داشته‌اند؛ از نگاه عقل و شرع، قابلیت و شایستگی باید یکی از گزینه های جذب افراد در کارها باشد؛ لذا امام علی(علیه السلام) در نامه‌ی خطاب به مالک اشتر در این مورد می فرماید: «سپس در امور كارمندانت بیندیش، و پس از آزمایش به كارشان بگمار... كارگزاران دولتی را از میان مردمی باتجربه و باحیا از خاندان پاكیزه و باتقوی، كه در مسلمانی، سابقه درخشانی دارند انتخاب كن.»[نهج البلاغه، ص429]

حال سوال این است که در آمد و حقوقی که از کار با این حالت(پارتی بازی) بدست می آید چه حکمی دارد؟
آیت الله فاضل لنکرانی(رحمه‌الله): «پارتی بازی و خلاف مقررات جمهوری اسلامی عمل كردن و تبعیض، چون باعث تضییع حق دیگران می شود حرام است... و این گناه است. امّا پولی كه بابت كار می گیرند اگر به وظایف كاری و قراردادشان عمل كنند، حلال است.»[1]
آیت الله مکارم(حفظه‌الله): «پارتی بازی (یعنی وساطت برای پیشرفت کار بر خلاف قانون ) جایز نیست و حقوقی که می گیرند اشكال دارد.»[2]
آیت الله سیستانی(حفظه‌الله): «اگر از نظر تخصص و توانائی انجام کار در حد مطلوب باشد حقوق حلال است.»[3]
لذا در این امر حتما از مرجع تقلید خود سوال بفرمایید که در صورت حرام بودن پول دریافتی اثرات زیانباری بخاطر آثار وضعی، بر فرزندان و خانواده‌ی انسان خواهد داشت.

پی نوشت:
آیت الله فاضل،‌ جامع المسائل،‌ ج ۱، ص ۶۲۸.
سایت آیت الله مکارم شیرازی، (حکم پارتی بازی)، 148540.
سایت آیت الله سیستانی، (پارتی)، 17043.