ازدواج سفید برخلاف قانون و شرع

این‌که برخی می‌گویند «نکاح معاطاتی» قائلانی در میان فقیهان دارد، پس دلیلی بر جواز فقهیِ ازدواج سفید یا «هم باشی» است؛ کاملا بی‌اساس و نادرست است، زیرا نص ماده ۱۹۳ قانون مدنی، مطابق فتوای مراجع معاطات در عقد نکاح را کاملا مردود دانسته و  ماده ۱۰۶۲ قانون مدنی نیز مطابق همین فتوا تاکید کرده: «نکاح به ایجاب و قبول و با الفاظی که صریحاً دلالت بر ازدواج دارند واقع می‌شود». عدم جواز نکاج معاطاتی بین فقهای شیعه تقریبا اجماعی است و اکثر مراجع گذشته و معاصر مانند آیات عظام، محقق بحرانی، مرتضی انصاری، روح‌الله خمینی، علی خامنه‌ای، علی سیستانی، مکارم شیرازی و ... «نکاح معاطاتی» را باطل دانسته‌اند. اهل سنت و مذاهب چهار گانه آن نیز همگی صیغه ایجاب و قبول را از شرایط لازم عقد نکاح می‌دانند.»[1]

حال اگر فقیهی برخلاف اجماع فقها، «نکاح معاطاتی» را بپذیرد، باز دلیل جواز فقهیِ ازدواج سفید یا «هم‌باشی» نمی‌شود، زیرا ازدواج معاطاتی، نیز همان ازدواج معمولی است و تنها با فعل انجام می‌شود، لذا باید قصد و اراده طرفین بر زوجیت و تعهدات زناشویی وجود داشته باشد، همچنین دیگر شرایط ازدواج مانند، اذن پدر، مهریه و... باید رعایت شود.

«در ازدواج سفید، طرفین هیچ اعتقادی به الزامات زندگی زناشویی و حقوق آن ندارند و حتی می‌توانند آزادانه و بدون رعایت حقوق متقابل قانونی و شرعی، این زندگی را رها کنند و به نوعی این زندگی را آزمایشی قلمداد می‌کنند یا هم‌خانگی برای رهایی از مشکلات اقتصادی، روانی و ... می‌دانند.»[2] یعنی خود افرادی که با ازدواج سفید هم‌‌‌خانه شده‌اند، اصلاً این هم‌باشی را زوجیت نمی‌دانند، لذا این افراد هم با شرع و هم با قانون مخالفت می‌کنند.

از خطرات مهم «هم‌باشی» این است که معمولا بدون اطلاع خانواده انجام می‌شود؛ درحالی‌که در ازدواج اذن پدر و اطلاع خانواده شرط است. هم‌چنین این افراد با آغاز زندگی هیچ‌گونه تعهدی را نسبت به یکدیگر قبول نمی‌کنند و به‌ویژه مردان که طبق تعالیم اسلام، قوام خانواده بوده و وظیفه تأمین نفقه همسر و فرزندان خود را دارند، با ازدواج سفید از تمام وظایف خود شانه خالی می‌کنند.

___________________________________________
پی‌نوشت
[1] و [2]. خبرگزاری تسنیم