نکاتی در مورد آسیب شناسی مباحث دینی

08:37 - 1396/10/17

-باید در آسیب شناسی مباحث دینی، همه جوانب را در نظر گرفت.

مباحث دینی

برخی از افراد در فضای مجازی، با تحلیل مسائل دینی جامعه، به چند مورد از عوامل خستگی مردم از دین، مثل تبلیغات گسترده و خسته کننده دینی، عدم جذابیت دینی و مغایرت رفتار و عمل مروجان دینی و مسائلی از این دست، اشاره کرده و با پر رنگ نشان دادن این آسیب ها، توجه چندانی به نقش افراد در بی دینی خود نداشته، و سپس نتیجه می‌گیرند که بی تفاوتی نسبت به مسائل دینی» از سر لجاجت و عناد نیست؛ بلکه مردم بواسطه این آسیب ها، از دین خسته شده اند. برای پاسخ به این شبهه، به دو نکته اشاره خواهیم کرد.

نکته اول: آسیب شناسی مطالب دینی، امری شایسته و قابل تقدیر است، اما باید توجه داشت که در تحلیل آسیب های دینداری جامعه، باید همه عوامل را در نظر گرفت و جانبدارانه عمل نکرد. اینکه انسان با گزارشهای میدانی و پرسش از افراد دلخواه، به یک جمع بندی دلخواه برسد و تحلیل های را نیز در آن باره ارائه دهد، کار چندان سختی نیست. شبهه افکن در تحلیل مسائل دینداری جامعه، برخی از عوامل را پر رنگ نشان داده است و اشاره ای به نقش افراد و کم کاری آنها، در دین گریزی ندارد. در حالی که بارها در قرآن کریم بر نقش افراد در سرنوشت آنها تاکید شده است: «إِنَّ اللَّهَ لا يُغَيِّرُ ما بِقَوْمٍ حَتَّى يُغَيِّرُوا ما بِأَنْفُسِهِمْ[رعد/11] خداوند سرنوشت هيچ قوم (و ملتى) را تغيير نمى‏‌دهد مگر آنكه آنان، آنچه را در خودشان است تغيير دهند.» این آیه به ما می‌آموزد که نقش انسان در امورات خود، از جمله پایبندی به امور دینی، بی بدیل است. به عبارت بهتر تا انسان خودش نخواهد دیندار باشد، حتی اگر امام معصوم، معارف دینی را به او بیاموزد، فایده ای ندارد. مردمان زمان حضرت علی(علیه السلام) کسانی بودند که علیرغم اینکه یک معصوم، معارف دینی را بدون نقص و به بهترین وجه به آنها می‌آموخت، با کم کاری خود، دل ایشان را به درد آوردند؛ تا جایی که حضرت فرمود: «بخدا قسم که اتحاد یاران معاویه در عقیده باطل خود، و تفرقه شما در اندیشه درست خود، دل را می‌میراند.»[1] بنابراین نقش افراد در آسیب های دینی، نقش عمده ای است. مثلا نقش دوست در زندگی، بر کمتر کسی پوشیده است. برخی از افراد با انتخاب دوستان ناباب، نه تنها دین و ایمان خود را از دست می‌دهند؛ بلکه زندگی خود را هم تباه می‌کنند.
نکته دوم: شبهه افکن بدون توجه به اشتیاق مردم و مخصوصا جوانان به مراسم اعتکاف، به حضور در مراسم شبهای قدر، به حضور در پیاده روی اربعین حسینی و دیگر مراسمات مذهبی، بر طبل خستگی از دین می‌کوبد، بدون شک این نکته از دید مخاطب آگاه و بی غرضی که تحلیل های او را می‌خواند، پنهان نمی‌ماند.
حاصل سخن اینکه؛ آسیب شناسی مباحث دینی، نکته ارزنده ای است؛ به شرط آنکه جامع بوده و بدور از غرض ورزی باشد.

پی نوشت
[1]. منهاج البراعة في شرح نهج البلاغة( خوئى)، هاشمى خويى، ميرزا حبيب الله / حسن زاده آملىٍ، حسن و كمره اى، محمد باقر، محقق / مصحح: ميانجى، ابراهيم‏، ناشر: مكتبة الإسلامية، سال چاپ: 1400 ق‏، ج1،ص153.

Plain text

  • تگ‌های HTML مجاز:
  • آدرس صفحات وب و آدرس‌های پست الکترونیکی بصورت خودکار به پیوند تبدیل می‌شوند.
  • خطوط و پاراگراف‌ها بطور خودکار اعمال می‌شوند.
5 + 0 =
*****