ساخت دستشویی در زیرزمین یا بالای مسجد

سوال: آیا ساختن دستشویی در زیرزمین یا بالای ساختمان مسجد که واقف آن فوت کرده، جایز است؟

پاسخ:
مقام معظم رهبری: جايز نيست. [1]
آیت الله مکارم: این کار جایز نیست و از روز اول که مسجد را وقف می کنند می توانند بخشی یا طبقه ای را مسجد و بخش یا طبقات دیگر را برای امور دیگری درنظر بگیرند. (الوقوف علی حسب ما یوقفها أهلها) و آنچه را جزء مسجد نمی کنند حکم مسجد ندارد پس می توان بخشی را حسینیه و یا حتی سرویس بهداشتی کرد و بخش دیگر را مسجد به شرط این که مسجد را آلوده نکند. ولی اگر بعد از وقف و ساخته شدن مسجد می خواهند بخشی از آن را تغییر دهند یا طبقه ای به عنوان غیر مسجد به آن اضافه کنند در مواردی که مزاحم نمازگزاران نباشد و در شأن مسجد باشد مانند حسینیه و کتابخانه و بسیج و مراسم عزاداری و کلاس درس، اشکال ندارد ولی در هر حال حکم مسجد را دارد؛ ولی ساخت یا تبدیل به خانه عالم و خانه خادم یا محلی برای بانوانی که عذرشرعی دارند، جایز نیست. [2]
آیت الله سیستانی: جایز نیست. [3]
آیت الله شبیری زنجانی: جایز نیست. [4]
آیت الله فاضل: اگر زمین مسجد را به عنوان مسجد بودن وقف کرده است نمی توانند زیر زمین آن یا در طبقه بالای آن دستشویی بسازند، مگر اين كه معلوم شود که واقف از اوّل تنها طبقه اوّل را برای مسجد وقف کرده باشد. اگر ندانید چگونه وقف شده است نمی توانید زیر زمین مسجد یا طبقه بالای مسجد دسشویی بسازید. [5]

----------------
پی نوشت:
[1]. استفتاء اینترنتی پایگاه اطلاع رسانی آیت الله خامنه ای، شماره استفتاء: i6fUqJLYLes.
[2]. استفتاء اينترنتی پايگاه اطلاع رسانی حضرت آيت الله مکارم، کد رهگیری: 9512020055.
[3]. استفتاء اينترنتی پايگاه اطلاع رسانی حضرت آيت الله سیستانی، کد استفتاء: 582085.
​​​​​[4]. استفتاء اينترنتی پايگاه اطلاع رسانی حضرت آيت الله شبیری زنجانی، شماره سوال: 38940.
[5]. استفتاء اينترنتی پايگاه اطلاع رسانی حضرت آيت الله فاضل لنکرانی، کد رهگیری: 9503471.