در قرآن آیات متشابهی وجود دارد که راسخان در علم، تفسیر آنها را بلد هستند. ولی کسانی که در قلبهایشان انحراف است، با تفسیر نادرست آنها، گمراه شده و گمراه می‌کنند.
شبهه: در زمان حیات خودِ پیامبر نیز چشمهایی تیزبین تناقضات قرآن را رصد می‌کردند. پیامبر در پاسخ به شبهات می‌گفت : آیات قرآن به دو دسته محکمات و متشابهات تقسیم می‌شود و تنها، افرادی که خداوند در دلهایشان مرض قرار داده، به متشابهات متوسل می‌شوند.
برای حل این شبهه باید به نکاتی اشار کنیم.
نکته اول: شبهه کننده بدون اشاره به آیات متشابهی که در ظاهر تناقض دارند، تیری به تاریکی انداخته است و خواسته که قرآن را تخریب کند. «رَجْماً بِالْغَيْب[کهف/22] [اين اظهار نظرهاى بى دليل] تير به تاريكى انداختن است.»
نکته دوم: شبهه افکن می‌گوید که پیامبر در جواب شبهه کنندگان بر تناقضات قرآن، می‌گفت که آیات قرآن به محکم و متشابه تقسیم می‌شود؛ در حالی که این مطلب، آیه قرآن و سخن خداست و تنها پیامبر آن را بیان کرده است. خداوند می‌فرماید: «هُوَ الَّذي أَنْزَلَ عَلَيْكَ الْكِتابَ مِنْهُ آياتٌ مُحْكَماتٌ هُنَّ أُمُّ الْكِتابِ وَ أُخَرُ مُتَشابِهاتٌ فَأَمَّا الَّذينَ في قُلُوبِهِمْ زَيْغٌ فَيَتَّبِعُونَ ما تَشابَهَ مِنْهُ ابْتِغاءَ الْفِتْنَةِ وَ ابْتِغاءَ تَأْويلِهِ وَ ما يَعْلَمُ تَأْويلَهُ إِلاَّ اللَّهُ وَ الرَّاسِخُونَ فِي الْعِلْمِ يَقُولُونَ آمَنَّا بِهِ كُلٌّ مِنْ عِنْدِ رَبِّنا وَ ما يَذَّكَّرُ إِلاَّ أُولُوا الْأَلْبابِ[ال عمران/7]اوست كه اين كتاب را بر تو نازل كرد كه بخشى از آن كتاب، آيات محكم است [كه كلماتش صريح و معانى اش روشن است] آنها اصل و اساس كتاب هستند، و بخشى ديگر آيات متشابه است[كه كلماتش غير صريح و معانى اش مختلف و گوناگون است و جز به وسيله آيات محكم و روايات استوار تفسير نمىشود] ولى كسانى كه در قلوبشان انحراف[از هدايت الهى] است براى فتنه انگيزى و طلب تفسير[نادرست و به ترديد انداختن مردم و گمراه كردن آنان] از آيات متشابهش پيروى مىكنند، و حال آنكه تفسير واقعى و حقيقى آنها را جز خدا نمىداند. و استواران در دانش[و چيره دستان در بينش] مىگويند: ما به آن ايمان آورديم، همه [چه محكم، چه متشابه] از سوى پروردگار ماست. و [اين حقيقت را] جز صاحبان خرد متذكر نمىشوند.»(آل عمران/7).
نکته سوم: اینکه قرآن، افراد منحرف و فتنه انگیزان و تفسیر کنندگان نادرست آیات متشابه را کسانی می‌داند که در قلبهایشان میل به باطل و انحراف است، به خاطر آن است که به تفسیر درست آیات متشابه که راسخان در علم ــ اهلبیت(علیهم السلام) ــ [1]، آنها را بیان کرده اند، مراجعه نمی‌کنند. مثلا وهابیت تکفیری با تفسر نادرست از قرآن(آیات توسل و شفاعت و...) مکتب ضاله ای را بنا نهاده است که در ضدیت با جمیع مسلمان بوده و در خدمت منافع مستکبران و معاندان اسلام است.
برای مطالعه بیشتر
http://www.welayatnet.com/fa/news/104768
برای دانستن فلسفه آیات متشابه مراجعه کنید به: تفسیر نمونه، صص435 تا437
پی نوشت
[1]. تفسیر نمونه، مکارم شیرازی، ناصر، دارالکتب الاسلامیه، 1374ش، ج2، ص439