قبل از انقلاب رژیم پهلوی وابسته به غرب بود و عدم آزادی بیان در تمامی گروهها اعم از سیاسی، اقتصادی و نظامی بود یعنی کسی اجازه انتقاد به رضاشاه و خاندانش نداشت. اما بعد از پیروزی انقلاب دیدارهای مستقیم مردم با رؤسای کشور، از مقام معظم رهبری گرفته تا پایینترین مسئول نشان از توجه ویژه به مردم و مشاهده مشکلات آنان از نزدیک است و در جایش نیز به مسئولین پیشنهاد و یا انتقاد میشود.
برخیها میپندارند که در زمان رضاشاه آزادی بیان بیشتر از پیروزی انقلاب اسلامی بود. باید در پاسخ به آن افراد بگوییم که طبق اسناد موجود قبل از انقلاب "رژیم پهلوی نهتنها وابسته که استبدادی هم بود. تا جایی که حتی سالیوان – سفیر آمریکا- از رژیم پهلوی با واژۀ «استبداد» و پاسونز – سفیر انگلیس – از رژیم گذشته با عنوان «حکومت ترور و وحشت» یاد میکنند." 1
این عدم آزادی شامل تمام فعالیتها اعم از فعالیتهای سیاسی مانند احزاب و انتخابات، فضای عمومی جامعه، کتاب، مطبوعات و غیره میشد. یعنی در مطبوعات آن زمان هیچکس حق نداشت از رضاشاه و خاندانش انتقاد کند و چیزی در روزنامهها بنویسد. و در کتابهای آن زمان ارزشهای غیراخلاقی و تصاویر مبتذل بهوفور یافت میشد.
در مملکتی که مردم در خفقان زندگی میکردند و نمیتوانستند درد دل و مشکلاتشان را به مسئولین مربوطه برسانند و حتی شخصیتی همچون امام خمینی (ره) اجازه انتقاد به رضاشاه و افراد پهلوی نداشتند چون در غیر این صورت بازداشت و به زندان محکوم میشدند.
آزادی هدیه انقلاب اسلامی به مردم بود. فعالیتهای آزادی سیاسی، اقتصادی و اجتماعی شاهد این مدعاست.
دیدارهای مستقیم مردم با رؤسای کشور، ز رهبری گرفته تا پایینترین مسئول نشان از توجه ویژه به مردم و مشاهده مشکلات آنان از نزدیک است. که بسیاری از این دیدارهای مردم (عمومی،شفاهی یا کتبی) میباشد.
با مقایسه قبل و بعد از انقلاب بهخوبی روشن میشود که در کدام دوران حداقل به انتقاد و پیشنهاد توجه میشد.
دستآخر از مسئولین،خصوصاً دولتیها،این انتظار میرود،که در شرایط فعلی اقتصادی، با جدیت بتوانند رفاه نسبی را برای مردم ایران به وجود بیاورند.
پینوشت:
[1]. خاطرات دو سفیر، ص 24 و 96