در روایات علت‌های متعددی برای حرام بودن مشروبات الکلی بیان شده است.
در دین مبین اسلام، برخی چیزها حلال و برخی چیزها حرام اعلام شده است و چون خداوند متعال هیچ چیزی را بدون دلیل حرام نمی‌کند، در هر چیزی که حرام شده ضرری نهفته است.[1] یکی از محرمات الهی خوردن شراب است، لذا در این‌جا به فلسفه حرمت نوشیدن شراب از دیدگاه روایات بپردازیم تا آثار مخراب این نوشیدنی را در ابعاد مختلف وجود انسان تحلیل شود:
الف) بُعد روحی
یکی از مهم‌ترین آثار شراب خواری این است که انسان را از رسیدن به کمالات انسانی محروم می‌کند و در روز قیامت همانند بت‌پرستان محشور شده و از شفاعت رسول گرامی اسلام(صلی‌الله‌علیه‌وآله) محروم می‌کند. چرا که رسول اکرم(صلی‌الله‌علیه‌وآله) در مورد کسی که به طور مداوم شراب می‌نوشد فرمود: «او مانند کسی است که بت می‌پرستد و اگر با همان آلودگی و اصرار در می‌گساری بمیرد، خداوند را مانند بت‌پرستان ملاقات خواهد کرد».[2] در حدیثی دیگری فرمود: «به خدا قسم شراب‌خوار، در قیامت به شفاعت من نمی‌رسد و در کنار کوثر بر من وارد نخواهد شد».[3]
ب) جسمانی
شراب علاوه بر آثار زیان‌باری که در روح ایجاد می‌کند و سبب محروم شدن انسان در قیامت می‌شود، آثار جسمانی زیادی نیز دارد که در روایات به برخی از آن‌ها اشاره شده است از جمله این‌که:
امام باقر(علیه‌السلام) فرمودند: «کسی که به طور مداوم می‌گساری کند، به رعشه مبتلا می شود و سجایای اخلاقی و مردانگیش نابود می‌گردد».[4] امام رضا(علیه‌السّلام) نیز می‌فرماید: «شراب، باعث عوارض قلبی است و در آن ضایعاتی به وجود می آورد، شراب دندان‌ها را سیاه و دهان را متعفن و بد بو می‌کند».[5]
ج) اجتماعی
شرابخوری نه تنها آسیب‌های جسمی و روحی به شخص وارد می‌کند، بلکه تبعات اجتماعی متعددی نیز دارد، که روایات به برخی از آن‌ها اشاره کرده است: امام باقر(علیه‌السلام) می‌فرماید: «شراب چنان آدمی را در گناه جسور می‌کند که از خون‌ریزی و زنا باکی ندارد».[6] در حدیثی دیگری از مولای متقیان علی(علیه‌السلام) پرسیدند: شما عقیده دارید شرب خمر بدتر از زنا و دزدی است؟ ایشان پاسخ دادند: بلی و سپس استدلال کرد که شارب الخمر وقتی می می‌خورد و مست می‌شود زنا می‌کند، به سرقت دست می‌زند، آدم می‌کشد و فریضه نماز را ترک می‌نماید».[7]
در نتیجه: شراب خوردن هم آثار دنیوی مخربی دارد و هم آثار سوء اخروی؛ در دنیا جسمش و جایگاه اجماعیش نابود می‌شود و در آخرت در زمره بت‌پرستان و دشمنان پیامبر(صلی‌الله‌علیه‌وآله) بوده و از شفاعت آن حضرت محرم خواهد بود.
_____________________________________________
پی‌نوشت
[1]. الفقه المنسوب إلى الإمام الرضا عليه السلام، مؤسسة آل البيت، قم، 1406 ق، ص254 .
[2]. الكافي، ثقة الإسلام کلینی، دار الكتب الإسلامية، تهران، 1407 ق، ج6، ص405.
[3]. همان، ج6، ص400.
[4]. من لا يحضره الفقيه، شیخ صدوق، جامعه مدرسين، قم، 1413 ق، ج3، ص346.
[5]. مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل، ميرزا حسين نورى، مؤسسة آل البيت، قم، 1408 ق، ج17، ص46.
[6]. بحار الأنوار، علامه مجلسی، دار إحياء التراث العربي، بیروت، 1403 ق، ج62، ص164.
[7]. الكافي، ج6، ص403
شراب خوردن هم آثار دنیوی مخربی دارد و هم آثار سوء اخروی؛ در دنیا جسمش و جایگاه اجماعیش نابود می‌شود و در آخرت در زمره بت‌پرستان و دشمنان پیامبر(صلی‌الله‌علیه‌وآله) بوده و از شفاعت آن حضرت محرم خواهد بود.