یک منکر خدا بنا بر مبنای خویش نباید فعل اخلاقی انجام دهد.
یکی از مهم‌ترین، عوامل حرکت انسان بر روی صراط مستقیم اعتقاد و ایمان شخص به معاد است، به گونه‌ای که خداوند متعال، در قرآن مجید یکی از مهم‌ترین عوامل، انحراف انسان‌ها را فراموشی روز قیامت معرفی می‌کند و می‌فرماید: «إِنَّ الَّذينَ يَضِلُّونَ عَنْ سَبيلِ اللَّهِ لَهُمْ عَذابٌ شَديدٌ بِما نَسُوا يَوْمَ الْحِسابِ [ص/26] همانا كسانى كه از راه خدا گمراه شوند عذاب شديدى خواهند داشت، به خاطر فراموش كردن روز حساب» اما با این وجود برخی از منکران خدا(آتئیست‌ها) این حقیقت را انکار کرده و می‌گویند: انسان بدون اعتقاد به معاد نیز می‌تواند انسان خوبی باشد، و به دیگران نیکی کند، بدون این‌که چشم‌داشتی نسبت به دیگران داشته باشد، این افراد معمولاً تلاش می‌کنند مبنای فعل اخلاقی را انسانیت قرار دهند، از این‌رو در سخنان خویش، معمولاً از این جمله بهره می‌برند که «دین من انسانیت است.»
این ادعا که انسان غیر معتقد به قیامت، می‌تواند فعل خوب انجام دهد، مطلبی نیست که قابل انکار باشد، زیرا هر انسانی ــ جدا از هرگونه دین و اعتقادی ــ کار خوب را تحسین می‌کند، اما آن‌چه این اندیشه را به چالش می‌کشاند این است که آیا صرف دانستن عمل نیک، می‌تواند انگیزه‌ای برای انجام آن باشد یا خیر!؟ و آیا این‌گونه رفتار کردن، بنا بر مبنای یک آتئیست، عقلی است!؟ و آیا اصول و مبانی خود خداناباوران این رفتار را تأیید می‌کند یا خیر!؟ به عبارت دیگر ما به دنبال ضمانت اجرائی هستیم، بله فطرت آدمی تشخیص می‌دهد این کار خوب است، مثلا کمک به دیگران، اما نفس انسان می‌گوید باید خودم در رفاه باشم نه دیگران، حال سوال این است که در این کشمکش چه کسی پیروز می‌شود، یک منکر خدا و قیامت چرا باید ایثار کند؟ او چگونه می‌تواند بر نفس خود غلبه کند؟ چه ضمانت اجرایی برای انجام فعل اخلاقی وجود خواهد داشت؟
آن‌چه این اندیشه را رد می‌کند، این حقیقت است که یک منکر خدا هیچ مبنای عقلی برای رفتار خوب خود ــ بدون چشم‌داشت ــ ندارد، زیرا بر اساس اندیشه چنین افرادی، انسان، تنها در این دنیا زندگی می‌کند و پس از آن نابود می‌شود، چه انگیزه‌ای وجود دارد چنین فردی حاضر شود، امیال و خواسته‌های خویش را نادیده بگیرد و به دیگران کمک کند و فعل خوب انجام دهد، مگر آن‌که این کمک کردن به دیگران، منافع خود شخص را تأمین کند، پس اگر منافع و امیال چنین شخصی برآورده نشد، این فرد انگیزه‌ای برای انجام چنین عملی ندارد، به عبارتی دیگر، یک شخص منکر خدا باید در طول حیات خویش در دنیا ــ مثلاً 70 سال ــ بیشترین لذت و خوشی را از زندگی خویش ببرد، اکنون این سوال مطرح است، که چرا باید برای دیگران از این لذت‌ها و خوشی‌ها چشم بپوشد، آن هم زمانی که برای خودش منفعت و سودی ندارد!؟ بنابراین، کار خوب تنها زمانی می‌تواند از یک منکر زندگی پس از مرگ، سر بزند که وی بداند سود و منافع‌اش تأمین می‌شود.
این تحلیلی که بیان شد، لوازمی به همراه دارد که در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:
الف) برای یک شخص منکر وجود خدا، دلیلی وجود ندارد، زمانی که می‌تواند به دیگران ظلم کند و به منافع بیشتری دست یابد، این کار را انجام ندهد!؟ مگر این‌که، بداند قانون یا شخص مظلوم می‌تواند، منافع دیگر وی را تهدید کند؛ به همین خاطر، به چنین شخصی ظلم نمی‌کند، ولی اگر بداند هیچ ضرری به خاطر ظلم کردن به وی نمی‌رسد، در این صورت عقل ابزاری می‌گوید، برای جلب منافع بیشتر چنین ظلمی را انجام بده.
ب) در فرهنگ منکرین خدا، ایثار و گذشت معنایی نخواهد داشت، مخصوصاً اگر این از خودگذشتگی سبب مرگ و نابودی خود شخص شود، زیرا از دیدگاه آنان، تمام لذت‌ها مربوط به دنیای مادی است و فراتر از آن چیزی نیست.
به همین خاطر طرف‌داران چنین اندیشه‌ای تلاش می‌کنند، یک هدف توهمی و خیالی برای مردم جامعه خویش به وجود آورند و آن این‌که برای چنین شخصی، پس از مرگ نام و شهرتی باقی می‌ماند، یا این عمل سبب امنیت برای دیگران می‌شود!؟
این هدف‌های توهمی به قدری مضحک و خنده‌دار است که با اندک اندیشه‌ای می‌توان آن را نادیده گرفت، زیرا زمانی که شخص نابود شد و از دنیا رفت، این شهرت و نام نیکو و این امنیت چه فایده‌ای برای او دارد!؟
حقیقت آن است که گرچه عقل انسان به برخی از خوبی‌ها و بدی‌ها پی می‌برد، ولی این مقدار نمی‌توان انگیزه‌ای برای انجام چنین رفتاری در خارج باشد، مگر آن‌که چنین فردی بداند، منافع و سود این عمل نیک به وی خواهد رسید، به همین خاطر یک آتئیست، انگیزه‌ای برای انجام چنین رفتاری ندارد، زیرا در نظر او آخرتی وجود ندارد تا بازتاب عمل خود را بیابد؛ بر خلاف یک معتقد به قیامت که بدون هیچ چشم‌داشت دنیایی و مادی می‌تواند، کار خوب را انجام دهد، زیرا می‌داند پاسخ تمام این رفتارهای خود را در قیامت از سوی خداوند حکیم مهربان خواهد گرفت.
آتئیست‌ها و منکران وجود خداوند متعال، معتقد هستند که انسان می‌تواند بدون چشم‌داشتی، کار خوب و رفتار اخلاقی انجام دهد، این در حالی است که چنین رفتاری بر مبنای خود آن‌ها امری عقلانی نیست.