-احتکار؛ واژه ای نام آشناست و هر دولت و ملت و تاریخی دستخوش آن قرار گرفته است.
اگر گذری به لغت نامه ها داشته باشیم و واژه احتکار را جستجو کنیم، قطعا آن را خواهیم یافت و مطالبی پیرامون آن را مشاهده خواهیم نمود.واژه ای که پیشینه تاریخی طولانی داشته و مربوط به یک عصر و زمان خاص نبوده و نیست و انسانها در اعصار مختلف آن را تجربه کرده اند.
واژه ای که همسان و برابرش در زبان پارسی انبارگری، نهان کالایی تعریف شده است والبته بیشتر به همان احتکار معروف است.
واژه ای که در لغتنامه دهخدا اینچنین تعریف شده است : «غله اندوختن، گران فروختن، بگاه گرانی. غله نگاه داشتن تا بگرانی بفروشد.»
هم چنین در لغت نامه دهخدا در ادامه تعریف این واژه عربی که از ماده «حکر» و بر وزن افتعال است چنین آمده است: «حکر. تحکر. انبار کردن. احتکار، نگاهداری طعام و خوراک است بجهت گران شدن و قحط شدن. (تعریفات جرجانی )»[1]
مشخص است که در احتکار با چهار موضوع مواجه هستیم.
یک) وجود مایحتاج زندگی در بازار؛
دو) نگهداری توسط افرادی که قصد فروش در آینده را دارند؛
سه) خودداری از فروش به منظور قحط شدن در بازار؛
چهار) فروش با قیمت بیشتردر بازار در هنگام کمبود جنس در بازار؛
در زبان و ادبیات عرب لفظ اِحْتکارُ السِّلَعِ [2] به کار برده می شود و به منظور مبارزه با این کار از لفظ کِفاحُ (مکافَحَة) الإحْتکاراتِ [3] استفاده می شود و به کسانی که چنین اعمالی را صورت می دهند محتکر گویند که از لحاظ عقل و شرع جایگاهی پست در میان مردم و در پیشگاه خداوند دارند.
محتکر با چنین اقدامی، بندگان خداوند را در مضیقه [4] قرار می دهد و با فراموش کردن خداوند و شرافت و انسانیت و فراموشی روزی رسانی و برکت افزایی از سوی خداوند منان، دست به چنین اقدامی می زند.
در مذمت جایگاه محتکر همین بس که رسول مکرم اسلام، حضرت محمد (صلی الله علیه و آله وسلم) فرمودند: «المحتکر ملعون»؛ احتکار کننده ملعون است.[5]
پی نوشت ها:
1.فرهنگ لغت دهخدا و معین و پارسی-فرهنگستان زبان و ادب فارسی
2.احتکار کالا
3.مبارزه با احتکار کالا
4.مضیقه:سختی و تنگنا
5.الفروع الکافی،ج 5، ص 165