حبط اعمال دشمنان خدا و پیامبران در جهان آخرت، برخلاف برخی شبهات فریبنده، ظلم نیست.
سخن از جنگ و ظلم و کشت و کشتار در دنیا بود که رفیق کنار دستی او گفت: وقتی که خدا خودش در حق انسان هایی که خود را خوب می دانند، ظلم می کند از ظلم کردن انسان ها در حق همدیگر نباید تعجب کنیم.
من: جناب این یک شبهه است.
مخاطب: من از روی سند می گویم، در آیه ای از سوره کهف آمده: «الَّذِينَ ضَلَّ سَعْيهُمْ فىِ الحْيَوةِ الدُّنْيَا وَ هُمْ يحَسَبُونَ أَنهَّمْ يحُسِنُونَ صُنْعًا[کهف/104] (زيانكارترين مردم) آنها هستند كه (عمر و) سعى شان در راه دنياى فانى تباه گرديد و به خيال باطل مى پنداشتند كه نيكوكارى مىكنند.»
من: از کجا معلوم که ادعای این افراد، صحیح باشد؟ مثل ادعای سردمداران ظالم و مستکبر دنیای امروز که علیرغم این همه جنایت، خود را موجه جلوه می دهند.
مخاطب: فکر نکنم اینگونه باشد.
من: بهترین کار این است که به تفسیر آیه مورد مناقشه رجوع کنیم. تفسیر نمونه با استناد به روایاتی، یهود و نصاری را یکی از مصادیق این آیه می داند.[1] آنهایی که از آزار و اذیت پیامبر و مسلمانان هیچ فروگذاری نکردند، وآیات زیادی در قرآن در تقبیح اعمال آنها وجود دارد.(به عنوان مثال: بقره/113 و174). همچنین در دو آیه بعد از آیه 104 کهف، علت اصلی حبط اعمال را اعلام می کند: «ذَالِكَ جَزَاؤُهُمْ جَهَنَّمُ بِمَا كَفَرُواْ وَ اتخَّذُواْ ءَايَاتىِ وَ رُسُلىِ هُزُوًا[کهف/106] اين است كه اينان چون كافر شده و آيات و پيغمبران مرا استهزاء كردند به آتش دوزخ كيفر خواهند يافت.» همچنین در آیات 21 و22 آل عمران، کشتن پیامبران و کشتن افراد متقی را سبب حبط اعمال می داند: «إِنَّ الَّذِينَ يَكْفُرُونَ بِايَاتِ اللَّهِ وَ يَقْتُلُونَ النَّبِيِّنَ بِغَيرْ حَقٍّ وَ يَقْتُلُونَ الَّذِينَ يَأْمُرُونَ بِالْقِسْطِ مِنَ النَّاسِ فَبَشِّرْهُم بِعَذَابٍ أَلِيمٍ* أُوْلَئكَ الَّذِينَ حَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ فىِ الدُّنْيَا وَ الاَخِرَةِ وَ مَا لَهُم مِّن نَّاصِرِين؛ همانا آنان كه به آيات خدا كافر شوند و انبياء را بى جرم و به ناحق بكشند و آن کسانی را كه (خلق را) به درستى و عدل خوانند به قتل رسانند، آنها را به عذاب دردناك بشارت ده *آنهايند كه اعمالشان در دنيا و آخرت تباه گرديده و كسى آنها را (براى نجات از عذاب) يارى نخواهد كرد.» بنابراین کسانی که اعمالشان حبط می شود، دارای اینجنین گناهان بزرگی هستند.
مخاطب: یعنی اعمال خوب کسانی که به پیامبران ایمان نیاورده اند، هیچ ارزشی ندارد؟
من: قطعا خداوند در حق هیچ کسی ظلم نمی کند. «وَ مَا اللَّهُ يُرِيدُ ظُلْمًا لِّلْعَالَمِينَ[آل عمران/108] و خداى بر جهانيان هيچ ستمى نمى خواهد.» بر این اساس اگر انسان غیر مسلمانی که بر مبنای فطرت پاک خودش، کار خوبی انجام داده باشد، اجر آن را(در دنیا یا آخرت) دریافت خواهد کرد. اما بحث ما چیز دیگر است. بحث بر سر کارهایی است که افراد معاند خدا و پیامبران، فکر می کنند خوب است ولی در واقع خوب نیست. مثل کسی که سرمایه ای دارد ولی آن را از حرام به دست آورده و توجهی هم به حلال و حرام ندارد؛ در نتیجه آن را حلال می داند در حالی که در اشتباه محض بسر می برد(جاهل مرکب است).
مخاطب: پس آنگونه که ما فکر می کردیم، نیست. فقط شبهات فریبنده ای است که انسان گاهی می شنود و البته باید به آنها اعتنا نکند.
پی نوشت
[1]. تفسیر نمونه، مکارم شیرازی، ناصر، دارالکتب الاسلامیه، 1374ش، ج12، 564.