سپرده گذاری و اخذ وام از بانک

23:24 - 1397/06/05

- طبق نظر مقام معظم رهبری؛ عمليات بانكى که بانکها بر اساس قوانين مصوّب مجلس شوراى اسلامى و مورد تأييد ‏شوراى محترم نگهبان، انجام مى‌دهند، بى‌اشكال است.

سپرده گذاری، وام، تسهیلات

سوال: یکی از بانک ها برای دادن تسهیلات چند شیوه دارد: الف)‌ 6 ماه پس از سرمایه گذاری، سود پول را بگیرید یا بجای سود وام قرض الحسنه پرداخت می شود. لازم به ذکر است که هدف نهایی مشتری وام قرض می باشد؛ ب) مشتری به صورت قرض الحسنه سپرده گذاری می کند ولی شرط می کند که بعد از 6 ماه دو برابر موجودی وام بگیرد؛. ج) خود بانک شرط می کند که اگر مشتری سپرده گذاری کند، بعد از 6 ماه دو برابر موجودی وام پرداخت می کند؛ حکم شرعی این دریافت این تسهیلات چیست؟

پاسخ:
مقام معظم رهبری: عمليات بانكى که بانکها بر اساس قوانين مصوّب مجلس شوراى اسلامى و مورد تأييد ‏شوراى محترم نگهبان، انجام مى‌دهند، بى‌اشكال است. [1]
آیت الله مکارم: با توجه به اين که بانک ها و موسسات مالی معتبر طبق قوانين و مقررات حکومت اسلامي موظف به رعايت قراردادها و عقود شرعيه (از قبيل مضاربه و شرکت و مانند آن) هستند دريافت سود سپرده از آنها مانعي ندارد. در حالات ذکر شده هر گاه شرط سپرده گذاری براي اعطاي تسهيلات بيشتر به ساير متقاضيان وام باشد، نه صاحبان صندوق، اشکالي ندارد. [2]
آیت الله شبیری زنجانی: اگر پولی که به بانک داده می شود بر اساس عقد قرض الحسنه باشد و وام دوم بر اساس قرض الحسنه پرداخت شود -یا بر اساس عقود شرعیه دیگر باشد و وام گیرنده در معامله دوم سود نکند یا هنگام قرض دادن به بانک پرداخت وام را بر بانک شرط نکند- مانع ندارد و اگر پولی که به بانک داده می شود سپرده گذاری و بر اساس عقود شرعیه باشد و وامی که بانک می دهد بر اساس عقود شرعیه یا عقد قرض الحسنه باشد مانعی ندارد. [3]
آیت الله فاضل: اگر سپرده گذار شرط کند که با این شرط سپرده گذاری می‌کند که بانک بعد از 6 ماه مثلا به او وام بدهد هرچند بانک چنین شرط نداشته باشد و یا برعکس، اگر بانک برای دادن وام شرط بگذارد که وام گیرنده باید شش ماه قبل سپرده گذاری کند، هرچند سپرده گذار برای سپرده گذاری اش شرط نگذاشته باشد، در هر دو صورت گرفتن وام ربا و حرام است و حق تصرف در پول وام را ندارد.
اما اگر هیچ کدام شرط نکرده باشد، یعنی شرط سپرده گذار گرفتن وام نباشد و شرط وام دادن بانک هم سپرده گذاری قبلی نباشد، اگر سپرده گذار، در بانک سپرده گذاری کند هرچند هدفش گرفتن وام باشد، ولی اگر بانک به او وام ندهد خود را طلب کار از بانک نمی داند، در این فرض، اگر بانک طبق یکی از قوانین شرعی مانند مضاربه یا مشارکت یا جعاله وام بدهد و گیرنده وام بتواند به قانون شرعی عمل کند و طبق یکی از این قوانین شرعی در صد از درآمد خود با پول وام را به بانک بدهد و درصد آن هم از اول قرار داد معلوم شده باشد اشکال ندارد. اما اگر وام طبق قانون شرعی نباشد یا گیرنده وام نتواند به آن عمل کند و صرف گرفتن وام و دادن سود به بانک باشد، در این فرض نیز گرفتن وام چون وام ربوی می‌شود حرام است و ربا دادن مثل ربا گرفتن حرام است. [4]

----------------
پی نوشت:
[1]. استفتاء اینترنتی پایگاه اطلاع رسانی آیت الله خامنه ای، شماره استفتاء: 590234.
[2]. استفتاء اينترنتی پايگاه اطلاع رسانی حضرت آيت الله مکارم، کد رهگیری: 9407200210.
​​​​​[3]. استفتاء اينترنتی پايگاه اطلاع رسانی حضرت آيت الله شبیری زنجانی، شماره سوال: 22662.
[4]. استفتاء اينترنتی پايگاه اطلاع رسانی حضرت آيت الله فاضل لنکرانی، کد رهگیری: 9402999.

Plain text

  • تگ‌های HTML مجاز:
  • آدرس صفحات وب و آدرس‌های پست الکترونیکی بصورت خودکار به پیوند تبدیل می‌شوند.
  • خطوط و پاراگراف‌ها بطور خودکار اعمال می‌شوند.
3 + 5 =
*****