پوچ گرایی لازمه مادی گرایی است؛ اما پوچی شدت و ضعف داره، خیلی از مادی گراها احساس بدبینی و پوچی رو دارن؛ ولی به جهت آن که هدف های مادی و محدودی دارن، کمتر این احساس رو بروز میدن.
اون روز، موضوع کلاس، علل گرایش به پوچی بود. بحثی که واسه دانشجویان جالب و به روز بود. به قول خودشون: آپدیت بود! استاد، مادی گرایی رو عامل پوچ گرایی معرفی می کرد.
دانشجو: مگه مادی گرایی چه مشکلی داره؟
استاد: مادی گراها، جهان هستی رو ناشی از تصادف می دونن؛ مادی گرا معتقده که آدمی چند صباحی رو در این دنیا سپری کرده و با رسیدن مرگ، همه چیز تموم میشه، مادی گرا دنیا رو هدف واقعی می پنداره، خوشبختی و بدبختی رو در جهان مادی جستجو می کنه.
دانشجو: مگر شما در دنیا زندگی نمی کنید؟! مگر شما از امکانات مادی بهره نمی برید؟! مگر خوشبختی رو تو این جهان دنبال نمی کنید؟
استاد: جواب همه ی پرسش‌هات مثبته؛ اما تفاوت مادی گرا با مومن در اینه که مادی گرا، به دنیا به عنوان هدف نگاه می کنه و مومن به عنوان وسیله ای برای رسیدن به هدف.
دانشجو: اینا همه بازی با کلماته، وگرنه همه یه چیزه.
استاد: خیلی با هم فرق دارن؛ مادی گرا چون دنیا رو هدف می‌دونه، حلال و حرام براش مهم نیست، ثروت و رسیدن به قدرت براش هدفه، حالا از هر طریقی که شد، براش مهم نیست، می‌خواد 1000 نفر رو هم زیر پا له کنه تا به قدرت برسه، مهم نیست، اما یه مومن این‌گونه نیست، اون راه رسیدن به قدرت و ثروت رو رضای خدا و در جهت تعالیم خدا می‌بینه؛ به دنبال رفاه هست، اما رفاهی که شرعی باشه و به آخرتش ضربه نزنه، تنها از راه حلال به دست آومده باشه، لذا دنیا براش هدف نیست، اگر لذت دنیا و رسیدن به ثروت و قدرت، از راه حرام باشه، اونو می‌ذاره کنار و آخرت رو ترجیح میده، حتی اگر دین خدا و آخرت نیاز داشته باشه، جونش رو هم فدای اون می‌کنه مثل امام حسین(علیه‌السلام) و یاران با وفای ایشون که جون‌شون رو هم برای دین خدا دادن.
دانشجو: دیگه چی استاد، فرق دیگری هم دارن؟
استاد: بله، مادی گرا با شکست تو دست‌یابی به لذت‌های دنیوی و یا شکست در حفظ اونا، منطقا و از حیث روان شناختی، دلیلی برای ادامه دادن به این زندگی نداره؛ واسه همین خودکشی یکی از گزینه های پیش رو و جدی این آدمه؛ اما فرد مومن با روبرو شدن با سختی ها، افسرده و ناامید نمیشه؛ مهمتر این که احساس خسران و ضرر نمی کنه.
دانشجو: ولی مادی گرا هم زندگی می کنه.
استاد: زندگی می کنه؛ اما با چه کیفیتی؟ اون چیزی که مهمه کیفیت زندگیه؛ وقتی هدف دنیا شد، چون دنیا متزلزله، انسان ناآروم و بدبین میشه. دنیا مرتب در حال تغییر و تخریبه، جوونی جاش رو به پیری میده، سلامتی جاش رو به بیماری میده، زیبایی جاش رو به زشتی میده و ... اینا آدم رو بدبین و مایوس می کنه.
دانشجو: اما همه ی مادی گراها، بدبین نیستن. به پوچی نرسیدن.
استاد: بدون شک پوچی شدت و ضعف داره، خیلی از مادی گراها احساس بدبینی و پوچی رو دارن؛ ولی به جهت این که هدف های مادی و محدودی دارن، کمتر این احساس رو بروز میدن. سوال من از تو اینه فرض کن یه مادی گرا کارگره، ساعت 7 صبح میاد تا 3 بعدظهر زحمت می‌کشه و اذیت میشه و کارهای سخت و طاقت فرسا انجام میده، بعدظهر هم میره، خسته و کوفته استراحت و شب هم خواب و فردا دوباره کار، به نظرت این فرد چرا باید این همه تلاش کنه؟ برای اینکه فقط زنده بمونه؟ نمی‌تونه با خودش بگه برای چی این همه سختی می‌کشم، من که آخرش پوچ میشم، همین الان خودم رو راحت کنم؟
دانشجو: ها!! نمی‌دونم، شاید.
استاد: شاید نداره بدون شک همینه؛ پوچ گرایی لازمه این تفکره، قطعا چنین هستش.
دانشجو: باشه، ممنون استاد، ببخشید وقت کلاس رو گرفتم.
استاد: نه خواهش می‌کنم، کلاس برای همین مسائله، لطفا هر سوالی داشتید بپرسید.
____________________________________________________
* با استفاده از: کتاب فلسفه ی آفرینش، نصری، عبدالله، صص 196 – 199.