برای داشتن اقتصادی قوی همیشه نیاز به خرجهای سنگین نیست، بلکه گاهی مسائلی که از دید ما کم اهمیت هستند، موجب تغییرات بزرگی در زندگی فردی و جامعه و اقتصاد کشور میشود. نمونه بارز آن پرهیز از اسراف و مصرفگرایی است.
از دستورات مهم اسلام برای جلوگیری از فقر، اصلاح الگوی مصرف است. زندگی اسرافگرایانه و تجملاتی از نظر اقتصادی هم به شخص مسرف و هم به اجتماع آسیب میرساند و به سرمایهها پایان بخشیده و فرد و جامعه را نابود میکند. قرآن کریم میانهروی و اعتدال را الگوی صحیح مصرف و عامل پایداری خانواده و جامعه معرفی میکند.[1]
امام صادق علیه السلام فرمودند: ضمانت میکنم کسی که میانهروی کند فقیر نشود.[2] و نیز امام علی علیه السلام فرمودند: هرکس اعتدال و میانهروی را رعایت نکند، در اثر اسرافگرایی به نابودی کشیده میشود.[3]
اسلام مسلمانان را به زیبایی و آراستگی دعوت میکند و همزمان به سادهزیستی و پرهیز از تجملگرایی نیز توصیه مینماید، زیرا رفاهطلبی و خوشگذرانی و تجملگرایی که بعضا از چشم و همچشمیهای بیمورد نشأت میگیرد، گاهی به جایی میرسد که مسائل انسانی و ارزشهای اخلاقی زیر پا گذاشته میشود. رفاهطلبی و تجملگرایی از خطرناکترین مصادیق اسراف است که در قرآن و روایات نسبت به آن هشدار داده شده.[4]
لذا اعتدال سبب پیشرفت و موفقیت شده و عدم توجه به آن موجب اخلال در نظام اقتصادی جامعه و سوء مصرف میشود. هر شخصی با رجوع به وجدانش و تفکر در زندگی خود، به میزان مصرفگرایی خویش پی برده و باید بداند با حذف اسراف، بیشترین سود، قبل از هر چیزی عاید خودش میشود.
پینوشتها :
1.والذین اذا انفقوا لم یسرفوا و لم یقتروا و کان بین ذلک قواماً(فرقان/67).
2.مضمون،کافی، ج2، ص139، ح9.
3.مضمون، کافی، ج4، ص52، ح4 و غرر الحکم، ح515 و ح335.
4.و ما ارسلنا فی قریه من نذیر الا قال مترفوها انّا ارسلتم به کافرون و قالوا نحن اکثر اموالاً و اولاداً و ما نحن بمعذّبین(سبا/ 34 و 35).